НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ КІРІСІМЕН ШЫҒЫСЫ.

Презентация қосу

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық
университеті

Тақырып № 3

«НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ
КІРІСІМЕН ШЫҒЫСЫ.»
Қарастырылатын сұрақтар:

1. Негізгі құралдардың
кірісі.
2. Негізгі құралдардың
шығысы.
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық
университеті

Сұрақ № 1

«НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ
КІРІСІ»
Негізгі құралдар

Негізгі құралдар- дегеніміз ұзақ уақыт жұмыс істейтін
материалдық-заттық құндылықтар (ғимараттар, өткізгіш
тетіктер машиналар, жабдықтар, көлік құралдары, құрал-
саймандар, өндірістік және шаруашылық мүлкі, жұмысқа
пайдаланылатын және өнім беретін мал және басқалар).
Шаруашылық қызметте пайдалануға арналған негізгі
құралдарды қайта сатуға немесе ақшаға айналдыруға
болмайды. Оларға жер, құрылыстар мен ғимараттар,
транспорт құралдары, жабдықтар мен берілгіш
құрылғылар және басқалар жатады.
Негізгі құралдарды кіріске алудың
есебі
Халық шаруашылығының қай саласында болмасын өндірістік өнімнің өсуі
ондағы негізгі құралдардың өсуі мен олардың сапасына байланысты болады.
Сондықтан шаруашылық объектілері әрдайым негізгі құралдарын жаңартып,
оларды сапасы және өнімділігі жоғарыларымен ауыстырып отырғаны дұрыс.
Кәсіпорындарға негізгі құралдар сатып алу, салу, құрылтайшылардың үлес
қосуы, басқа ұйымдардың және адамдардың сыйға, яғни тегін беруі, сондай-ақ
жоғарғы үкімет орындарының беруі, тағы да басқа жағдайлар арқылы келіп түседі.
Бұл келіп түскен, кіріске алынған негізгі құралдарға кәсіпорын үлгілі түрі НҚ-1
санды қабылдау-тапсыру актісін толтырады. Егер шаруашылықта пайдаланатын
бір түрлі, құны бірдей құрал-саймандарының немесе жабдықтардың бірнешеуі бір
уақытта келіп түссе, яғни кіріске алынса, оларға жоғарыда аталған қабылдау-
тапсыру актісінің бір данасын ғана толтыруға болады. Салынып біткен, яғни
аяқталған құрылыстар үшін ол объектілерді қабылдап алуға тағайындалған
комиссия алдымен оларды іске қосу-қабылдау акгісін толтырады. Қабылдау актісі
бухгалтерлік алғашқы құжат болып саналады.
- Объектінің аты;

- Объектіні қабылдап алушы мен тапсырушы
ұйымның аты;

Бұл актіде - Салынып біткен құрылыстың
қабылданған кездегі жағдайы;
мынадай
мөліметтер - Құрылыстың салынып біткен уақыты;
көрсетілуі тиіс:
- Амортизациялық аударым мөлшері;

- Бастапқы құны;
- Басқа да шартты белгілері
« Негізгі құралдарды кіріске алудың
есебі»

Негізгі құралдардың салынып Негізгі құралдарға толтырылған
біткен аса ірі объектілеріне ұйымдағы қабылдау-тапсыру актісі кейіннен
бас механикалық бөлім ұйымның бухгалтериясына тапсырылуы
төлқұжат толтырады. Негізгі тиіс. Актімен бірге объектінің техникалық
құралдарға төлқұжат толтыру төлқұжаттары да беріледі. Бухгалтерия
олардың есебін дұрыс бұл құжаттардың негізінде тиісті түгендеу
ұйымдастырудың негізгі карточкалар мен негізгі құралдарды
шарттарының бірі болып табылады. есептейтін кітапшалардың тиістілерін
Негізгі құралдарға толтырылатын толтырып, кейіннен бұл құжаттар
төлқұжаттарда олардың пайдалануға кәсіпорынның тиісті бөлімдеріне табыс
берілген уақыты, техникалық етіледі. Актіні ұйымның басшысы
сипаттамасы, (көлемі, материалдық бекітеді. Кәсіпорындағы бұрын салынған
өзгешелігі, агрегаттардың қуат күші, үйлер мен ғимараттарға, орнатылған
тозу мөлшері, істен шығарылу себебі) жабдықтарға жалғастырылып салынған
тағы да басқа мәліметтері жазылады. немесе олардың бастапқы құнын өсіретін
Осы төлқұжаттардың негізінде қосымша салынған құрылыстар,
ұйымдар әрдайым өздеріндегі негізгі орындалған жұмыстар қабылдау актісі
құралдарға түгендеу жүргізіп және бойынша негізгі құралдардың құрамына
олардың іске жарамдылығын тексеріп өзіндік құны бойынша қосылады.
отырады.
Негізгі құралдарды кіріске алғанда
ұйымның бухгалтериясында мынадай
бухгалтерлік жазулар жазылады:

Шоттарда көрсетілуі Егер кәсіпорынға келіп түскен, яғни
кіріске алынған негізгі құралдар
Д-т: Негізгі құралдар — бұрын пайдаланылып және оларға
шоты тозу сомасы есептелген болса,
К-т: Ақшалар — шоты; ондай негізгі құралдардың
тозу сомасына мынадай
Еншілес (тәуелді) бухгалтерлік жазулар жазылады
серіктестіктерге қарыз —
шоты;
Қоюшы мердігерлермен есеп Д-т: Негізгі құрал — шоты
айырысу — шоты; К-т: Негізгі құралдың тозуы
Төленбеген капитал — — шоты
шоты;
Үкімет органдарының
субъсидиялары шоты; деп
аталатын шоттардың
тиістілері.
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық
университеті

Сұрақ № 2

«НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ
ШЫҒЫСЫ»
Негізгі құралдардың 2410 «Негізгі
есебі үшін 2400 құралдар»,
«Негізгі құралдар» 2420 «Негізгі
құралдардың
бөлімшесінің
амортизациясы және
шоттары арналған құнсыздануы»
Топтардың
әрқайсысында негізгі
құралдардың түрлері
бойынша шоттар
ашылады.

Негізгі құралдардың есебі 2410 «Негізгі құралдар» бөлімшесінің мынадай мүліктік активті
шоттарында жүргізіледі: 2411 “Жер”, 2412 "Ғимаратгар мен құрылғылар", 2413 "Машиналар мен
жабдықтар", 2414 "Көлік құралдары", 2415 “Компьютерлер, мәліметтерді өңдеу жабдықтары”,
2416 “Кеңсе жиһазы”, 2417 “Өндірістік мүлік және заттар”.
Негізгі құралдар деп танылатын түсуші матриалдық активтер бастапқы құны бойынша бағаланады.
Негізгі құралдарды заңды және жеке тұлғалардан ақы төлеп алу кезінде олардың бастапқы құны
2400 шоттардың дебеті бойынша және 1000 «Ақшалай қаржылар» бөлімшесі шоттарының (есеп
айырысу түріне және төлену көзіне байланысты) немесе 3310, 3390, 4110, 4170 шоттардың кредиті
бойынша көрсетіледі.
Құрылтайшылардан жарғылық капиталға салымдар ретінде алынған негізгі құралдар 2400 «Негізгі
құралдар» шоттардың дебеті және 5020 “Төленбеген капитал” шотының кредиті бойынша
көрсетіледі, ал акционерлік емес кәсіпорындарда 5010 «Салымдар мен жарналар» шоты
кредиттеледі. Негізгі құралдарды мемлекеттен тегін алуы кезінде 2400 «Негізгі құралдар» шоттары
дебеттеліп, 6230 “Мемлекеттік субсидиялардан табыстар” шоты кредиттеледі, ал заңды және жеке
тұлғалардан ақысыз алынған негізгі құралдар 2400 «Негізгі құралдар» шоттардың дебеті және 6200
“Басқадай табыстар” шотының кредиті бойынша көрсетіледі.
Ұзақ мерзімді жал жағдайында негізгі құралдардың құны сәйкес шоттардың 2411-2417 дебеті
бойынша және 4150 «Жал бойынша ұзақ мерзімді қарыздар» шотының кредиті бойынша кіріске
алынады.
Негізгі құралдар
субъект балансынан
келесі жағдайлар
нәтижесінде есептен
шығарылады:

-жою;
-сату;
-айырбастау;
-тегін беру;
-сонымен қатар басқа
ұйымдардың жарғылық
капиталына жарна
ретінде беру.
Мысал. Бастапқы құны 50000 теңге жабдық жойылды. Жмнақталған амортизация сомасы
45000 теңге. Жабдықты бұзғаны үшін жұмысшыға 10000 теңге еңбек ақы есептеді.
Әлеуметтік салық есептелінген еңбек ақыдан 20 пайыз мөлшерінде -2000 теңге аударылды.
Металл қалдықтары алынды – 1000 теңге.
Осы операциялар бухгалтерлік есеп шоттарында келесідей бейнеленеді:

1. Дебет шот 7410 Кредит шот 2410 5000
2. Дебет шот 2420 Кредит шот 2410 45000

3. Дебет шот 7410 Кредит шот 3350 10000
4. Дебет шот 7410 Кредит шот 3150 2000
5. Дебет шот 1350 Кредит шот 6210 1000

Жылдың соңында 7410 «Активтерді шығару бойынша шығындар» шотының
дебеті және 6210 «Активтерді шығару бойынша табыстар» шотының кредиті
бойынша есептелген барлық сомалар 5610 «Қорытынды пайда (залал)» шотына
есептен шығарылады.

6. Дебет шот 6210 Кредит шот 5610 1000
7. Дебет шот 5610 Кредит шот 7410 17000
Жабдықтарды сату есебі бойынша
шоттар корреспонденциясы
№
Шаруашылық операция мазмұны Сомасы, теңге Дебет Кредит

1. Жабдықтың баланстық құны есептен шығарылды 100000 7410 2410

2. Жабдық бойынша амортизация есептен шығарылды 80000 2420 2410

3. Сатып алушыға сату құнына шот көрсетілді 300000 1210 6210

4. ҚҚС есептелді, 12 % 36000 1210 3130

5. Сатып алушылардан ағымдағы банктік шотқа теңгемен алынды 336000 1030 1210

6. Ағымдағы банктік шоттан ҚҚС аударылды 36000 3130 1030

Ұқсас жұмыстар

Негізгі құралдардың аналатикалық есебін тіркеу

Амортизацияның әдістері

Ақпаратты синхронды және асинхронды алмасу

НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ АМОРТИЗАЦИЯСЫ БОЙЫНША ЕСЕБІ

Вакуумдық және жартылай өткізгіш фотоэлементтер, олардың медицинадағы қолданылуы

Компьютерлік вирустар. Вирус

Шоғырландырылған қаржылық есептілік

ӨНЕРКӘСІПТІК ЖЫЛУ РЕСУРСТАРЫН ЕСЕПТЕУ ӘДІСТЕРІ

Есептеу принципі

Дәрілік түрлер технологиясында қолданылатын дәрілік және қосымша заттар

Пәндер