Жасөспірім және жеткіншек жастағы тәрбие мен оқыту мәселелері

Презентация қосу

Жасөспірім және
жеткіншек жастағы
тәрбие мен оқыту
мәселелері.

Қабылдаған: Искакова.П.К
Орындаған: Нaрзуллаева.Э.Б
Жоспар:
1. Жеткіншектік кезең
2. “ Қиын бала ” дегеніміз кім?
3. Бала мінезін тәрбиелеудің жолдары
Жеткіншектік кезең
Жеткіншектік кезең – адамның қалыптасуындағы ең күрделі
кезең. Әсіресе осы жаста адамның мінез - құлкы және басқа да
жеке басының негіздері қалыптасады. Міне , осы кезеңде
жеткіншектермен жасалатын тәрбие жұмысында кемшіліктер
айқын көріне бастайды .Соңғы кездері жеткіншектер тәртібінің
төмендегенін байқауға болады
- Ата - анамен келіспеушілік жағдайда болу
- Мектептегі қиындық пен сәтсіздік
- Тәртібі қиын құрбы-достарымен байланыс орнату .
Отбасындағы жақсы қарым-қатынасты жоғалту, мектептегі
сәтсіздік, келеңсіз топтағы құрбыларымен жақындық әр түрлі
жолдарға итермелейді. Ендеше осы үш элемент: отбасы,
мектеп, құрбы - құрдастар тобы – барлық жеткіншектердің
нағыз табиғи ортасы. Олар кәмелеттік жасқа толмағандардың
ең маңызды қоғамдық факторы болып табылады.
Жеткіншектің мінез-құлығындағы ауытқулар көбіне
туа пайда болмайды, олар физиологиялық
ауытқулардан емес, отбасындағы және мектептегі
дұрыс тәрбие бермеуден пайда болады . Осы аталып
көрсетілген ауытқу девиантты мінез-құлық деп
аталады.
Девиантты мінез-құлықта жеткіншек агрессивтілікпен
көзге түседі. Жеткіншек мінез-құлығындағы
агрессивтілік ішімділікпен тікелей байланысты.
Ішімділікке бейімділікпен нашақорлыққа құмарлық
жеткіншектің девиантты түрдегі өмір құрылымына
сіңіп кетеді. Жеткіншек тәртібі агрессивті күйде
болса, онда ол “қиын” балалар қатарына жатады.
“ Қиын бала ” дегеніміз кім?
Яғни тәрбиесі қиын бала - әлеуметтік назардан тыс қалған
бала. Бала отбасы жағдайында өмірдегі әр түрлі жағдайларда
өзін қалай ұстайды, үлкендермен, кішілермен қалай қарым-
қатынас жасауды үйренеді. Ата-анасының қамқорлығы мен
сүйіспеншілігін сезінбегендіктен, қайырымдылық пен
жылылықты сырттан іздейді. Осының әсерінен олар көшедегі
жат қылықтарды бойына сіңіріп алады. Көшедегі кездейсоқ
топтарға еліктеп, баланың ішімдік ішуге, темекі шегуге, дөрекі
сөйлеуге, құмар ойындарына қызығушылықтары артады.
Мұғалімге қарсы сөйлеу ,ата-анаға бағынбау, сабақтан қашу
сияқты жат қылықтар осының нәтижесі болып табылады.
Меніңше, осы наразылық көрсету арқылы жасөспірім өзіне
назар аударттырады.Кейде ол наразылықты әдейі істейді.
Яғни, ата-анасының көзқарасы, шешімі дұрыс екеніне келіссе
де жеткіншекпен ой бөліспегені үшін, оның көзқарасын
сұрамағаны үшін қарсы наразылық білдіреді.
Мінез-құлқында қиыншылығы бар девиантты
мінез-құлықтың бұзылуының ішіне
- гиперкинетикалық мінез-құлықтың бұзылуы
- мүмкіндігі шектеулі отбасындағы мінездің
бұзылуы
- әлеуметтендірілмеген мінездің бұзылуы
- әлеуметтенген мінез-құлықтың бұзылуы
- делинквентті мінез-құлық
- ерте кезден ішімділік қолдану, наркомания
- девиациді сексуалды мінез-құлық
- тұлғаның психогенді патологиялық құрылымы
Бала мінезін тәрбиелеудің жолдары
Мектеп мұғалімдері қиын балаларға теріс көзбен қарайды.
Олардың мұндай балалармен жұмысы келеңсіз, стимуляция
әдісімен бүкіл сынып алдында жүйке жұқаратын әңгіме,
жазалау, т.б түрінде жүзеге асады. Әдетте, бұл әрекеттің
барлығы оң нәтиже бермейді, керісінше “қиын”
жеткіншектердің мұғалімге, мектепке кектенуі күшейе
түседі және қарсы келуіне әкеліп соқтырады.
Мұғалімдер “қиын” жеткіншектерге деген өзінің кері
көзқарасын жасырмайды, олармен кикілжіңге де келеді.
Девиантты мінез-құлықта жеткіншекке қолданылатын
тәрбиелік профилактикалық іс-шаралар тұлғаға әсер ету
ғана емес, түзету іс-шаралармен де шектелмейді.
Жеткіншектің әлеуметтік дезадаптациясы кері әсерлі
ортада сауықтыруды және әлеуметтік педагогикалық
тузетулерді қажет етеді.
Баланың мектепке келгенде ерекше өзгешелігі оның мінез-құлқында
көрінеді. Бейімделу процесін зерттеу үшін бағытталған бақылау әдісін
қолдану керек. Онда жеткіншектің оқу белсенділігін, білімді меңгеруін,
сабақтаға, қоңыраудағы мінез-құлқын, сыныптастармен және
мұғалімдермен қарым-қатынасын, эмоционалды көріністерін бақылау
қажет. Жеткіншектерді мектепке бейімделуіне қарай үш топқа бөліп
қарастырсақ болады:
Бірінші топта бейімделуі аз және шиеленіссіз өткен жеткеншектер
жатады. Олар үшін интеллектуалды қызметтің жақсы дамуы мен
мектептік тәртіп нормаларын меңгеруге лайықты. Бұл топтағы
балалардың көпшілігі тұлға типінің тұрақтылығымен, көпшілдігімен,
адалдығымен, эмоционалдылықтың бір қалыптылығымен және өзін
бақылау дәрежесінің жоғарлығымен сипатталады.
Ал екінші топқа бейімделудің кешуілдігімен бөлінеді. Психологиялық
тексерулер жүргізгенде, оларда жағымсыз тұлғалық қасиеттері бар
екендігі белгілі болады: алаңдаушылық, шиеленіс, өзін-өзі бақылаудың
төмен деңгейі. Осы топтағылардың жартысынан көбінде
интеллектуалды қызметі динамикасының бұзылуы бар болды.
Үшінші топта оқу жылының соңына дейін мектепке бейімделмеген
жеткіншектер. Оларда сабақ үлгерімі төмен, жаман жұмыс жасауы,
өзіне сенімділігінің жоқтығы, алаңдаушылық, шиеленіс, яғни,
эмоционалды дискомфорт байқалды. Осы топтың бір бөлігі жоғарлы
моторлы қозғыштықпен, танымдық қызығушылықтың төмендігімен
сипатталды.
Өзін-өзі жоғары бағалайтын балалар жаңа
ұжымға келгенде айналасындағылар жағынан
ерекше көңіл бөлуді талап етеді, көш
бастаушылық позицияны алуға ұмтылады,
сондықтан да құрдастарымен әрдайым дауласып,
келіспей қалады. Басқа жеткіншектерде де көбіне
оларды қабылдамайды және өзінің жағдайына
қанағаттанбаушылық оларда жағымсыз
эмоциялардың , сыныптастарына деген қарым-
қатынастың агрессивтілігінің пайда болуына
әкеледі. Бұл жеткіншектер әлеуметтік жоспарда
ұзақ уақыт бейімделе алмай, ұжыммен қарым-
қатынас бекітуде қиындықтар сезінеді .
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒ
А РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Жас ерекшеліктер туралы ұғым

Өсу даму антропометриясы

БАЛАНЫҢ ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ

Әлеуметтік қызмет көрсету

Жасөспірімдердің танымдық әрекетінің және мінез құлқының нейрофизиологиялық механизмдері

ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕР

Педагогика ғылымының дамуы мен міндеттері

Ерте жастық кезең

Кәсіби құзыреттілікті қалыптастырудағы әдістемелік қамтамасыз ету мәселелері жеке тұлғалық факторлар және олардың атты Республикалық ғылыми - практикалық мұғалім еңбегіне әері

Жас өспірімдердің девиантты мінез- құлқының алдын алу мәселелері

Пәндер