БҰЛШЫҚ ЕТТЕР ЖҮЙЕСІ (МИОЛОГИЯ)

Презентация қосу

БҰЛШЫҚ ЕТТЕР ЖҮЙЕСІ
(МИОЛОГИЯ)

Бұлшық ет жүйесі, адамда, барлық омыртқалы
жануарларда және омыртқасыздардың көпшілігінде
қозғалыс қызметін атқарады. Дене қаңқасын жауып
тұратын бұлшық еттер көлденең салалы талшықтардан
тұрады. Бұлшық еттер өзінің пішіні, көлемі, тұрған орны
мен атқаратын қызметіне қарай бірнеше топқа бөлінеді.
Бұлшық ет жүйесіне арқа, кеуде, іш, мойын, бас, қол,
иық, білек, аяқ бұлшық еттері кіреді. Мысалы, белдің
шаршы бұлшық еті, мықын-бел бұлшық еті, төс-бұғана-
сүйір бұлшық еттері омыртқа жотасының екі жағына
иілуіне мүмкіндік береді.
БҰЛШЫҚЕТТІҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ

Қозғыштық – бұлшықеттің тітіркендіргішке қозып жауап беруі;
Өткізгіштік – бұлшықет бойымен қозудың өтуі;
Жиырылу – бұл қозу кезінде ұзындығы немесе кернеуінің өзгеруі;
Эластикалық (созылғыш, майысқақ) – жиырылудан кейін
бұлшықеттің бастапқы пішініне келуі;
Автоматия - бұл тіннің сырттан тітіркендірусіз өзінде пайда болатын серпіністер
арқылы қозуын айтамыз.
Пластикалық – бұл ұзындығы өзгерген пішінін біраз уақытқа дейін сақтау.
Қозуды өткізу жылдамдығы:
-көлденең жолақты қаңқа еті – 3,5-14 м/сек;
-көлденең жолақты жүрек еті – 0,5-1м/сек;
-бірыңғай салалы еттері– 0,5мм - 5-10м/сек.
Бұлшық еттер пішініне байланысты: жалпақ, дөңгелек, ұзын, қалың бұлшық еттер болып
бөлінеді. Жалпақ бұлшық еттер жануарлар денесі тұлғасында, ұзын және қалың бұлшық
еттер аяқтарда, дөңгелек бұлшық еттер организмнің сыртқы ортамен қатысатын табиғи
тесіктері қабырғаларында орналасады. Басталатын ұштарына байланысты бұлшық еттер: екі
басты, үш басты, төрт басты; аяқталатын ұштарының түрлері мен пішініне
қарай: көп бөлімді, тісше; орналасқан орындарына байланысты: төс, қабырғааралық т.б;
сыртқы пішініне байланысты: үшбұрышты, ромб және трапеция тәрізді бұлшық еттер — деп
аталынады.
Адам мен омыртқалы
жануарларда екі түрлі
бұлшықет болады:
1. Көлденең жолақты
(қаңқа, жүрек бұлшықет)
2. Тегіс- бірыңғай
салалы.
Бұлшықет мүше ретінде
белгілі қызмет атқарады,
72-80 су, 16-20 тығыз
заттан тұрады. Бұлшықет
талшығы көп ядролы
жиырылғыш жасуша.
Ұзындығы бірнеше мм-ден
бірнеше см-ге дейін
созылады, d = 10-100 мкм.
Бұлшықеттер тегіс және қөлденең
жолақ болып екіге бөлінеді. Тегіс
бұлшықеттердің ішкі мүшелер құралған
– ішек-қарын, бауыр және т.б.

Дене бұлшықеттері көлденең-жолақ
мускулатурадан тұрады. Көлденең-жолақ
мускулатура бөлек-бөлек талшықтардан
құралған.
БҰЛШЫҚ ЕТТЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ

Құрылысына байыланысты

Қарапайым бұлшық еттер Қауырсынды бұлшық еттер
ДЕНЕ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІНІҢ БӨЛІНУІ
1) Біліктік бұлшық еттер 2) Аяқтардың бұлшық еттер
Алдыңғы және артқы аяқтың
Бастың, тұлғаның және құйрықтың бұлшық еттеріне бөлінеді.
бұлшық еттер топтарына бөлінеді.
Тұлғаның бұлшық еттері 4 топқа Алдыңғы аяқ:
бөлінеді: 1) Иық белдеуінің бұлшық
еттері. 2) Омыртқа бағанының 1) Иық буынының.
бұлшық еттері. 3) Көкірек 2) Шынтақ буынының.
керегесінің бұлшық еттері. 4) 3) Тізе буынының.
Құрсақ қабырғасының бұлшық 4) Бақай буынының бұлшыұ
еттері еттері.
Артқы аяқ:
1) Жамбас-ортан жілік.
2) Тобық буыны.
3) Тілерсек буыны.
4) Бақай буынының бұлшық
еттері
БАСТЫҢ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІ
Қызметіне байланысты бастың бұлшықеттері бет және шайнау бұлшық еттер топтарына бөлінеді. Бет
немесе мимикалық бұлшық еттер бір ұшымен бассүйектің бет бөлімінің қозғалмайтын сүйектеріне
бекиді. Ал екінші ұшымен бас аумағындағы табиғи тесіктер қабырғаларындағы қозғалмалыы бұлшық
еттер мен теріде аяқталады.Шайнау бұлшық еттері екі ұшымен бассүйектің қозғалмалы сүйектеріне
бекіп, жоғарғы жақ пен төменгі жақ сүйектерін қозғалысқа келтіріп шайнау қызметін іс жүзіне асырады.
ИЫҚ БЕЛДЕУІНІҢ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІ
Иық белдеуінің бұлшық еттері алдыңғы аяқты, жаурын мен
тоқпан жілікті тұлғаға бекітеді.
ОМЫРТҚА БАҒАНЫНЫҢ Б. Е.

Оналасу орындарына сәйкес дорсальды және вентральды бұлшық еттер топтарына
бөлінеді. Сонымен қаттар, олар омыртқа бағанының оң және сол жақ бүйірге иілуін
қамтамасыыз етіп, мойын мен құйрықты айналдырады.

Мықын қабырғалық
Тым ұзын бұлшық ет
КӨКІРЕК КЕРЕГЕСІНІҢ Б.Е.
Көкірек керегесінде орналасып, қабырғалар мен төссүйекті сыртқа қарай тартып бір бірінен
ажыратады, тыныс алуды қамтамасыз етеді, Ішке тыныс алуды қамтамасыз ететін бұлшық
еттер ИНСПИРАТОРЛАР Ал сыртқа шығаратындар ЭКСПИРАТОРЛАР

А) Көмекші экспираторлар Б) Маңызды Инспираторлар б.е
АЯҚТЫҢ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІ
Пайданылған әдебиеттер
1. Методикалық әдістемелер.
2.В.А. Хитум “Практикум по физике”. 1972 жыл
3.Теория А.М. Ливенс 1978 жыл
4.А. Н. Ремизов 1982жыл 36 бөлім
5.А.Н. Ремизов 1997 жыл 21 бөлім
6,А.А. Искаков, Ә.Н. Балабеков “Медициналық және
биологиялық физика курсы бойынша әдістемелік оқу құралы” 1,
2, 3 бөлімдері. 1999 жыл.

Ұқсас жұмыстар

Дененің еркін қимылы

Бұлшық еті

Жалпы миология. Бұлшық ет ағза ретінде. Бұлшықеттердің жіктелуі

Мойын бұлшықеттері

Биомеханика жайлы ақпарраттар алу

Бұлшық ет жүйесі

Аяқ бұлшықеттері

Бұлшық еттердің физиологиялық қасиеттері. Бұлшық еттердің жиырылу түрлері

Дене бұлшық еттері

Бұлшықет жиырылу биофизикасы

Пәндер