БИОЛОГИЯ ПӘНІНДЕ ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ

Презентация қосу

Магистрлік диссертация тақырыбы:
“БИОЛОГИЯ ПӘНІНДЕ
ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ
ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ
ЖОЛДАРЫ”

Ғылыми жетекші: ҚазҰПУ, п.ғ.к. профессор,
Ізбасарова Р.Ш.
Орындаған: ҚазҰПУ 2 курс магистранты
Аликеева А.Е.
МАЗМҰНЫ:

1 бөлім ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ САЛТ-ДӘСТҮРІНІҢ МАҢЫЗЫ
ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІН
ТӘРБИЕ БЕРУДЕ ҚОЛДАНУ

2 бөлім БИОЛОГИЯ САБАҒЫНДА ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ
ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ
ТАНЫМДЫҚ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҚТАРЫН АРТТЫРУДЫҢ
ЖОЛДАРЫ

3 бөлім БИOЛOГИЯ CAБAҒЫНДA ЭТНOПEДAГOГИКA
ЭЛEМEНТТEPIН ПAЙДAЛAНУ ЖOЛДAPЫ
ЖАРИЯЛАНЫМДАР ЖОСПАРЫ:
№ Мақала атауы Ғылыми журнал, Жарияланған мерзімі, №, күні
конференция атауы
1. Применение элементов этнопедагогики Сборник статей 24-26 ноября 2015 года.
на уроках биологии международной научно-
практической конференции,
«Актуальные проблемы и
результаты исследований в
области биологического и
экологического образования»,
«РГПУ имени А.И.Герцена»
Санкт-Петербург, 2015

Журнал «Хабаршы-Вестник:
Биология пәнінде этнопедагогикалық естественные науки» №6, басылымда
элементтерді пайдаланудың қажеттілігі Алматы, 2016

Сборник статей и тезисов
3. Применение элементов этнопедагогики
международной научно- 19-21 апреля 2016 года.
в предмете биологии
практической конференции
студентов и аспирантов,
«Биология», «Академия
Поморска в Слупске» г.
Львов, 2016 год
«Бір тал кессен он тал ек »,
«Аққуды атпа»,
«Бұлақтың көзін бітеме»,
«Құмырсқаның илеуін бұзба»,
«Сабаққа кешікпе»,
«Үлкендердің сөзін бөлме»,
«Жалғыз ағаш орман болмас»,
« Ақыл басқа бітеді, қына тасқа бітеді»,
« Жігіттің екі сөйлегені өлгені, еменнің иілгені сынғаны»,
«Дәрі шөптен шығады, дана — көптен шығады»,
«Қорада малың болсын, көшеде талың болсын»,
«Қыз өссе елдің көркі, гүл өссе жердің көркі»,
«Жел соқпай шөптің басы қозғалмас».
Ке Тә
мш рт
іп
, жә іліг ті,
зу ес ма не ін ұқ
ы , да с ай ып
йтқ кењ ау . жі қ е т т
л
. А ыл ақы ыр .
у пе ге ал тау ндір у. ы б
Т
у н рл пы ж у. Та о
на Ақ Б ст ар жа ен нд әне Ма лап лу.
са ну. лу. лы ақт ту. Әл с ді
, у а
ау йре ба е с ұмб қы еум ер ру. ыру се қта қою
т ек М н у
ат ү е н ж о п ет ін жә дір ,
Ж ту, ән Жә ен әне а ла тік ш
бе ел ез не у.
ре ж у м ж т -эт ру ікт –қ
үй еру ала ар зу қ та ик ер ұл
б йт нд сы а лы л а ал ге ық
п мә
а
қ йы зу -
ик ық н
О Жа кт
и да
Д
Ұлттық
тәлім-тәрбиенің
Ы
ры
мд
әдіс-тәсілдері р
а пта
Ке р л а
та егр ме та
н н
ян е г
б е ты тық ғы ку.
Та Т Са а. ке йы л т лы зе ана у.
-с а ы р
ңд аб ус Ш рі
ай ал ақ аш лм
м с ғ уш әне дал нді у.
і
т
та ың ды ы ың е.
сө
зд рмы ы
зы у ж пай Түс оят .
а
ян д р ш д Ж
ба ы ы ош ы а ғы
ер Тұ Қ л ді .
е. аза лер ану сы бе лау
н ру .
қ г
е Ж р д ы а а
. қа ты ай жа ң
Кө қп т й д і- өн ру. стү қол ам рм бағ
лд а. ба па ма ы г ә
Үл тты қ д ара Ар апс імін
- н ы
і Б с . .
ба үй па. р
а ты ш зу. у.Т іл
б
сп і р т п кі р
а . і ңд ұл ры жет ды әне
ы н
і от өз йла ін ж
К О г
ң бе
Е
“Аламан бәйге”
Бұл ойынға сынып оқушыларының барлығы қатысады. Әрбір
оқушы қағазға тақырыпқа байланысты теориялар мен
анықтамалар жазады. Ойынға 5-7 мин уақыт беріледі. Уақыт
біткенде кім көп жазса сол оқушы аламан бәйге жеңімпазы
атанады.

“Нағашы ауылына барар жол”
Бір оқушы нағашы ауылына қыдырп бармақ болады. Шешесі
осыған байланысты “тоқым қағар” жасайды. Жолшыбай бала
алты рет аялдама жасап берілген сұрақтарға жауап береді.
Ұлттық тәрбие үрдісінің халық тұрмысында кешенді жүргізілу жүйесі

Күрделі ұғымдарды қабылдау. Ой- Малды күтіп-баптау. Егін егу және
пікірлерді жетілдіру. Қоршаған орта диханшылық. Кесте тігу. Жіп иіру. Киіз Ұлттық салт-дәстүрлер мен
мен тұрмыс қайшылықтары үй тігу жєне жинау. Көші-қон салты. мейрам жораларды
туралы көзқарас қалыптастыру. Балық аулау. Мал жаю. Бұйымдар жасау. қастерлеу. Үлкен адамдарды
Ойлау және талдау. Жаттау. Есте Үй салу (асар). Мал етін мүшелеу. Малды сыйлау. Жақсы қасиетерді
сақтау. Қайталау күтіп-баптау дәстүрлері. және әдеттерді үйрену.

Ақыл-ой Еңбек тәрбиесі
Адамгершілік
тәрбиесі тәрбиесі

Әлеуметтік орта
және ұлттық
тәлім-тәрбие үрдісі

Дене тәрбиесі
Экологиялық тәрбие
Эстетикалық
тәрбие
Этномузыкалық аспаптарда
Табиғатты қорғау дәстүрлері. ойнау. Халық әндері мен Әскери-жауынгерлік өнер.
Аңшылық және саятшылық билерінің тарихы. Зергерлік Ұлттық-спорттық ойындар.
салты. Экологиялық бұйымдар мен әшекейлер Ат құлағында ойнау.
тақырыптарға арналған тыйым жасау. Айтыс дєстүрі. Ою- Төзімділік, қаһармандық һәм
сөздер. Мал өрісі және оны өрнектердің тарихы. Сурет салу. батырлық дәстүрлері. Соғыс
түрлері. Жануарлар дүниесін Таңбалы тастар. Ұлттық өнері. Әскери-көшпенділік
және өсімдік-топырақ қолөнер туындылары. Тән мен тұрмыс салты. Дене
жамылғысын қорғау. жан сұлулығы болмысы.
Биология пәнінде пайдаланануға болатын
этнопедагогикалық нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер

«Дәрі
«Дәрі шөптен
шөптен шығады,
шығады, дана
дана —
—
көптен
көптен шығады»
шығады»
«Біртал кессең, он тал ек»

«Қорада малың болсын, көшеде талың
болсын»

«Берген
«Берген алар,
алар, еккен
еккен орар».
орар».

«Жеті
«Жеті атасын
атасын білмеген
білмеген –– жетім»
жетім»
Малды аяқпен теппейді,
Жылқыны сатқанда немесе сыйлағанда
ноқтасымен бермейді,
Малдың бірінші сауылымынан жасалған майды
асқа қолданбай онымен жақтауды, табалдырықты
майлаған,
Соғымның сүйегін отқа жақпай жинап, босағаның
оң жағына көмген,
Кешкісін қорадан мал бермейді т.б.
«Тұз - астың атасы»,
Тұзға байланысты көптеген ырымдар бар. «Шыр» етіп
дүние есігін ашқан сәбиді тұзға түсіреді. Тұз денені
ширатып, өскенде жара шықпауына көмектеседі. Малдың
көптеген індеттерін тұзбен, тұз ерітіндісімен емдеген.
«Еңбегі - еш, тұзы - сор»,
«Қызды сөкпе, тұзды төкпе»,
«Татар дәм - тұзымыз таусылмасын»,
«Қыз ауыр ма, тұз ауыр ма» ,
су туралы «Су ішкен құдығыңа түкірме», «Су - ырыстың
көзі, еңбек - кірістің көзі». «Сұмның ырымы жаман, судың
шірігі жаман».
Сонымен, зерттеу барысында қол жеткен нәтижелер мынадай тұжырымдар
жасауға мүмкіндік береді:
Оқушылардың этнопедагогикалық даярлау тұтас жүйе болуы тиіс. Сонымен бірге,
халықтың тәрбиелеу мәдениеті, халықтық педагогика тәжірибесі мен практикасы
жеткілікті түрде көрінбейді.
Педагогикалық құралдарды (мақал-мәтелдер, жұмбақтар, нақыл сөздер, аңыз
әңгімелер, салт-дәстүрлер) сабақ барысында пайдалану 6 сыныптың оқушыларға
этнопедагогикалық даярлау бағдарламасын сәтті іске асыруға мүмкіндік береді.
Тәжірибелік-эксперименттік биология пәні этнопедагогикамен байланыстыра
жүргізуге негізделді.
Мұғалімнің этнопедагогикалық даярлығы – мұғалімнің кәсіби даярлығының
маңызды бөлігі және биология пәні мұғалімінің кәсіби даярлығының қажет
компоненті. Ол этнопедагогикалық даярлықты жетілдіру процесін көрсетеді және
тұтас кәсіби даярлыққа қатынасында кіріктірушілік қасиетке ие.
Зерттеу проблемасы кең болғандықтан, оның барлық жақтарын біздің жұмыста
қамтып шығу мүмкін емес. Этнопедагогикалық материалдарды мектептің тәрбие
жүйесінде қолдану, мәселелер әлі де зерттеуді қажет етеді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

БОЛАШАҚ ОҚЫТУШЫЛАРДЫҢ ЭТНОПЕДАГОГИКАЛЫҚ БІЛІМІНІҢ МАЗМҰНЫ

Қазақ халқының рухани адамгершілік дәстүрлерінің тұлға тәрбиесіндегі аксиологиялық аспектісі

ЭТНОПЕДАГОГИКА ТУРАЛЫ

Этнопедагогиканың зерттеу әдістері

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ

ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ САБАҒЫНДА

Мұғалімнің сабаққа дайындығы

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ ТУРАЛЫ

Биология оқу әдістемесінің дамуына үлес қосқан Қазақстандық адіскерлер жане олардың еңбектері

Мұғалімнің этнопедагогикалық құзыреттілігі

Пәндер