ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ ТУРАЛЫ

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
“Көкше” Академиясы

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ -
ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ

Дәріскер: п.ғ.к Құрсабаев М.Қ

Көкшетау шаһары, 2011 жыл
ТАҚЫРЫПТЫҢ БАСТАУЫ
ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ САЛАЛАРЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ТАРИХНАМАСЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ ҮРДІСІНІҢ ХАЛЫҚ ТҰРМЫСЫНДА КЕШЕНДІ ЖҮРГІЗІЛУ ЖҮЙЕСІ

ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ДҮНИЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ФАКТОРЛАР

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ

“АТАМЕКЕН”
“АТАМЕКЕН” БАҒДАРЛАМАСЫ – ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА МАТЕРИАЛДАРЫН ОҚУ-ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫНА
КЕШЕНДІ ЕНДІРУ МОДЕЛІ

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ МАТЕРИАЛДАРЫ НЕГІЗІНДЕ ЖАС ҰРПАҚҚА КЕШЕНДІ ТҮРДЕ ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-
ТӘРБИЕ БЕРУДІҢ ӘДІСНАМАЛЫҚ ҮЛГІСІ

АЛҒАШҚЫ АДАМДАР ҒҰМЫРНАМАСЫНДАҒЫ ПАЛЕОТӘЛІМДІК АЛҒЫШАРТТАР

ӘЛЕМДІК ДІНДЕРДІҢ ТЕОТӘЛІМДІК АЛҒЫШАРТТАРЫ

ЭТНОПЕДАГОГИКА ТАРИХНАМАСЫ

ЭТНОПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМ САЛАЛАРЫМЕН БАЙЛАНЫСЫ

ҰЛЫ ДАЛА КЕҢІСТІГІНДЕГІ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕЛІК АЛҒЫШАРТТАР
Ұлттық педагогика ғылымының салалары

Ұлттық мектеп

Этнодидактика
Этнопедагогикалық Этносфералық
психология кеңістік

Этникалық ҚАЗАҚ Этникалық
стереотиптер ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ идентификация

Ұлттық Этнопедагогикалық
тәлім-тәрбие білім
Этномәдени Этностық
мұралар сана әлемі

Этнопедагогика Халықтың
тарихы педагогикалық білімі
Ұлттық өнер Халық ауыз мен тәжірибесі
әдебиеті
Ұлттық тәлім-тәрбие тарихнамасы

Жұмыр Жер Алғашқы адамдар
жаратылысы һәм ғұмырнамасындағы Әлемдiк дiндердiң
Аллатану (Тәңiртану) палеотәлiмдік (Мұсылман, Христиан,
iлiмдерi жөнiндегi Алғышарттар Будда т.б) теотәлiмдік
Алғышарттар Алғышарттары

Ұлы Дала кеңiстiгiндегi
Номадтардың (Арий, сақ- Тұран Ренессансының
скифтер және ғұн-сармат гуманистiк тәлiм-
тайпалары) тәлiм-тәрбиелiк тәрбиелiк
Алғышарттары Алғышарттары
ҰЛТТЫҚ
ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ
АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ
Алтын Орда
Мұсылман (Ислам) ХРОНОЛОГИЯСЫ тұсындағы ұлттық
Ренессансының дiни
тәлiм-тәрбиелiк тәлiм-тәрбиелiк
Алғышарттары Алғышарттар

ЕврАзиялық Реннесанс
дәуiрiндегi
Қазақ хандығы Ғаламдық жаһандану
Тәуелсiз тоталитарлық
тұсындағы ұлттық кеңiстiгiндегi ұлттық тәлiм-
Қазақстандағы ұлттық авторитарлы-
тәлiм-тәрбиелiк тәрбие генезiсiнiң
тәлiм-тәрбиелiк педагогикалық
Алғышарттар неопедагогикалық-
Алғышарттар Алғышарттар
неопсихологиялық
Алғышарттары
Ұлттық тәрбие үрдісінің халық тұрмысында кешенді жүргізілу жүйесі

Күрделі ұғымдарды қабылдау. Ой- Малды күтіп-баптау. Егін егу және
пікірлерді жетілдіру. Қоршаған орта диханшылық. Кесте тігу. Жіп иіру. Киіз Ұлттық салт-дәстүрлер мен
мен тұрмыс қайшылықтары туралы үй тігу жєне жинау. Көші-қон салты. мейрам жораларды қастерлеу.
көзқарас қалыптастыру. Ойлау және Балық аулау. Мал жаю. Бұйымдар жасау. Үлкен адамдарды сыйлау.
талдау. Жаттау. Есте сақтау. Қайталау Үй салу (асар). Мал етін мүшелеу. Малды Жақсы қасиетерді және

Адамгершілік тәрбиесі
күтіп-баптау дәстүрлері. әдеттерді үйрену.

Еңбек тәрбиесі
Ақыл-ой
тәрбиесі

Әлеуметтік орта
және ұлттық
Экологиялық тәрбие

тәлім-тәрбие үрдісі

Дене тәрбиесі
Эстетикалық
тәрбие

Табиғатты қорғау дәстүрлері. Этномузыкалық аспаптарда ойнау. Әскери-жауынгерлік өнер.
Аңшылық және саятшылық Халық әндері мен билерінің Ұлттық-спорттық ойындар.
салты. Экологиялық тарихы. Зергерлік бұйымдар мен Ат құлағында ойнау.
тақырыптарға арналған тыйым әшекейлер жасау. Айтыс дєстүрі. Төзімділік, қаһармандық һәм
сөздер. Мал өрісі және оны Ою-өрнектердің тарихы. Сурет батырлық дәстүрлері. Соғыс
түрлері. Жануарлар дүниесін салу. Таңбалы тастар. Ұлттық өнері. Әскери-көшпенділік
және өсімдік-топырақ қолөнер туындылары. Тән мен тұрмыс салты. Дене
жамылғысын қорғау. жан сұлулығы болмысы.
Ұлттық тәлім-тәрбие дүниесін қалыптастырушы факторлар

Дүниетанымдық–мифологиялық және діни-рухани Тарихи-әлеуметтік және мәдени-
ықпалдар этнографиялық ықпалдар
Қоршаған ортадағы табиғат құбылыстары. Жертану ћәм Қоғамдық құрылыс кезеңдеріндегі саяси оқиғалар.
аспантану әфсаналары. Аллаћтану негіздері. Эндогендік Әлеуметтік өзгерістер мен қарым-қатынастар.
ћәм экзогендік күштер. Қоршаған ортадағы климаттыќ, Мәдени-этнографиялыќ мұралар. Салт-дәстүрлер
биосфералық, экологиялық құбылыстар. Мифологиялық, шежірелер, жазбалар және сына таңбалар. Өнер,
дүниетанымдық, философиялық қағидалар. Діни-рухани білім ћәм ғылым. Тұрмыс-салттар. Рухани жєне
жазбалар мен болжамдар материалдық мәдени мұралар.

ҰЛТТЫҚ
ТӘЛІМ-
ТӘРБИЕ

Ұлттық болмыс ћәм қасиеттер ықпалдары Қазіргі заман ықпалдары
Болжау мен көріпкелділік. Таным жүйесі. Ойлау Ғылыми-техникалық прогресс. Соңғы технологиялар
мен сөйлеу ћәм тұспалдау мәдениеті. Мақал- жетістіктері. Технократиялық жүйелер. Компьютерлік
мәтелдер мен бата-тілектер. Ұлттық сана-сезім. жобалау және Интернет жүйесі. Заң және адам.
Жақсылық пен жамандық қайшылықтары. Тұлға Экономикалық, демографиялық, интеграциялық және
болмысы. экологиялық алғышарттар. Ұлттық генофонд және
менталитет. Кибернетика және синергетика негізді. Оқыту
жүйесінің жаңа модельдері
Ұлттық тәлім-тәрбиенің негізгі қағидалары
Ақылды, намысқор және көпшіл болу. Өнегелі және арманшыл болып
өсу. Айтқан сөзді тыңдау. Адамгершіл, шыншыл және байсалды болу.

Қонақжайлылық. Сыпайылық. Мейірбандылық. Әдет-ғұрыптарды
қастерлеу. Үлкен адамдарды сыйлау. Бата-тілектерді дәріптеу.

Парасатты, қанағатшыл, елжанды және отансүйгіш болып
Ұлттық өсу. Қайратты, әділетшіл һәм адалдық қасиеттерді бойына
сіңірген тұлға болу
тәлім-
тәрбиенің Тыйым сөздер мен ырым-сырымдарды сақтау және
қастерлеу
негізгі
қағидалары Тәлім-тәрбиенің біртұтас этнокомплексті түрде
жүргізілуі

Денсаулықты шыңдау және тазалықты (гигиенаны)
сақтау. Салауатты өмір салтын қалыптастыру.

Үлкенді өнеге тұту. Кішіге ізет көрсету. Ұлттық қазыналарды
қастерлеу. Өсиеттер мен аманаттарға назар аудару.

Өскен ортаның ықпалдарына мән беру. Табиғат заңдылықтарын,
жануарлар дүниесін, өсімдік жамылғысымен танысу

Ақылды, білімді болып өсу. Ақыл-ойды дамыту әрекеттері.
Дамыта отырып тәрбиелеу үрдістері.
АТАМЕКЕН” БАҒДАЛАМАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ – ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ
Я
О ГИ
Е СІ ХОЛ
И Ы
ЕС АС

ТАН
С

СӨ

САЛТ-ДӘСТҮР
Р П
ЕД О АМ

А
НЕ

Қ ЕЛІ
ЖІБ
Н

НБ
М

АМ
РКІС
Х

ШАҺА
М М РИ
ҺӘ ҺӘ

ЕС
А

Р-Н
ЕК
Ы А ІТ

ҚАЗА

Н-ТҮ
К Р

ЖҰ
М

ТО
И Е

ҢІ
ҒА

ЖО
ОГ НД

Р
АС
О І

ТӘ
ЛҒ
Г
ЫҚ

ЛД
Қ Д
ДА РАН

ТҰРА
Ы
НД

ЛЫ
Н М

АУ
ДО
Л Е Е Е Ы А

ЫЗ
Қ
М
М ЕК Е ОП ӘЛ ЖАС ЖА
М
БЫ Ұ М Н

ДА
А Н Е
ҚП
РА
РА АТ
-ДА Ы

Р
Л
СТ
АН Қ СЫ І
НАУ
РЫЗ ЖА Ү Н ТІЗБЕГ
НК
ТҰРА
ЗЕРГЕР «АТАМЕКЕН» АНА ТІЛІ
ІК Ұлттық
РТ ТҮЛ ҒҰМЫР
ҺӘМ ҒА
ТӨ тәлім-тәрбие Л АМ
Р
ПА Бағдарламасы САУДА-ЭКО
НОМИКА
ҒА

К
КӨ
ЛЫ

ҚАЙЫ
РЫМД
ЕТ
ДУ

ЫЛЫ
ША Қ-СӘБ
СИ

РИҒ И
АТ-Қ
ҚА

ҰРА
ТІ

АТ Н
Р ӨСИЕ

А-А
ҚЫЗ БЕН ЖІГІТ

БЕ НА
АС

ЙН
ЕЛ
ГІ

АЛ УЫРЛ
ЗЕРДЕ

ЗАМАН-АЙ

ЕР

ОЮ
ДОСТЫҚ
ҚҰСБЕ

БА

АР СЫ
ЫС
БАБАЛА

ДА РЫ

-Ө
ТА Р

РН
ЕРГ
ҒЫ

ЕК
А
40 БАҒЫТ
40 – ҚАСИЕТ 40 – НИЕТ
40 – САНА 40 – ТӘСІЛ
40 – ТӘЛІМ 40 – ОЙ
40 – ТАНЫМ 40 – ТҰЖЫРЫМ
40 – ИДЕЯ 40 – ТӘЖІРИБЕ
40 – НАМЫС 40 – АЙЛА
40 – ҚҰРАЛ 40 – ПАРАСАТ
40 – ҚИСЫН 40 – АҚЫЛ
40 – ЖІГЕР 40 – АМАНАТ
Ұлттық тәлім-тәрбиенің әдіс-тәсілдері
,
ету
р е К Т
, үй жән е жә емш әрт
у
ыз еру Жә
н жә не
с і л іп т і
қ жі ен е і гі , ұ
А йт ес б лау мен е ге сен ндір н а қып
н жа рле ді у. йту ты
ау. кењ йта ар жә с н р М .
а
ан л , қ н зу д ер дір у. Т ақт Та бол
, с қы лау йы -сы ек у. л

п
а
ше М лпы ау, ап у.

қ
у

ла
та А ы . О зу

ы
ат ну. ақ ру Жа ту. лі іне нд мад қою

ла а л
а
кт з – ы а

т
Ж р е . Б ст ы р .

та тик
ы ер құ ру қт
үй улу лы та оқ

ық
ге л ау

п
а
б са ба қ мә ық жән

-э
л
ка
н п е

ік
м
жұ бе ен

тт
и
ру

кт

е
еум
и да

Әл
Ұлттық
Д тәлім-тәрбиенің
ер
әдіс-тәсілдері

ар
зд

т
сө

ап л
м

та
Ке
йы

та рег н қ
ты

ық
ян ег ғы тты ра
б е ы л а

т
ыл у. ұ п ш Ар- а
н

Та Т Са а. кер

т
ме

л
ңд аб уса Ша іл уш ек ы у.

-са
м
ай ал қт ш ме ығ не з тыр кіз сыр у.
ар

з

с
та ың ды ы ш ың . Ж т а
Қы жә а о же .Тап ғал

ы
мд

ян ды ры о ды ағ

рм
е. у н з у а
ры

ба қ қт ша ж ың ег ала ала . Кө ыр ін б

Тұ
. н
ө а з д д
Кө ақп ы б йтп айм ды
Ы

у
лгі- . Ж пай дір лан ілім
лд а. ас а. а. Ү ру ді сін Ой е б
і Б п ы р ү . н
ба үй а. тт рле у. Т яту жә
с п ір р
а стү ан о ін
а. іңд
і дә олд сын бег
қ ы . Ең
м
на беру
Қазақ этнопедагогикасы материалдары негізінде жас ұрпаққа кешенді түрде ұлттық тәлім-тәрбие
берудің әдістемелік үлгісі
Бұқара халықты этнопедагогикалық
Педагогикалық мониторинг. дайындықтан өткізудің кешенді жүйесі. Ғылыми-практикалық
Педагогикалық технологиялар Этнопедагогикалық сараптама. конференциялар материалдары.
мен мәліметтер. Деректі Ғаламдық жаһандану жүйесіндегі Интернет желісіндегі электронды-

материалдарды пайдалану.
фильмдер. Ұлттық тәлім-тәрбие этнопедагогикалық алғышарттар. педагогикалық ақпараттар мен

Тәлім-тәрбиелік және
тақырыбына арналған газет-журналдар және басқа
танымдық-мультипликациялық басылымдар.

практикалық
фильмдер.

құралдарды
Техникалық

пайдалану
Ақпарат
құралдарын
пайдалану
ҰЛТТЫҚ
ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ
ЖҮЙЕСІ

тәжірибелерді
материалдарды
Дидактикалық

пайдалану
пайдалану

Озық
Заңдық-құжаттық
материалдарды
пайдалану

Этнопедагогикалық білім негіздері. Ұлттық білім мен тәрбие
Жалпы этнопедагогика негіздері. мәселелері жөніндегі ғылыми
Этнопедагогика пәні және ғылымы. зерттеу материалдары.
Білім жүйесін реформалау проблемасына Этнопедагогикалыќ
Ұлттық мамандарды дайындау. арналған заң ќұжаттары.
Этнопедагогиканың басқа инновациялық технологиялар.
Этнопедагогикалық энциклопедия. Іс-тәжірибелерді тарату
пәндермен байланысы. Ұлттық тәлім-тәрбиеге байланысты
Этнопедагогикалық тәжірибе орталыќтары.
түсіндірме сөздіктер жинағы. Қазақстан
негізіндегі дидактикалық Республикасының заңдары. 12 жылдық
материалдар. орта білім беру жүйесі.
Этнопедагогика тарихнамасы

Жұмыр Жер Алғашқы адамдар
жаратылысы һәм ғұмырнамасындағы Әлемдiк дiндердiң
Аллатану (Тәңiртану) палеотәлiмдік (Мұсылман, Христиан,
iлiмдерi жөнiндегi Алғышарттар Будда т.б) теотәлiмдік
Алғышарттар Алғышарттары

Ұлы Дала кеңiстiгiндегi
Номадтардың (Арий, сақ- Тұран Ренессансының
скифтер және ғұн-сармат гуманистiк тәлiм-
тайпалары) тәлiм-тәрбиелiк тәрбиелiк
Алғышарттары Алғышарттары
ҰЛТТЫҚ
ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ
АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ
Алтын Орда
Мұсылман (Ислам) ХРОНОЛОГИЯСЫ тұсындағы ұлттық
Ренессансының дiни
тәлiм-тәрбиелiк тәлiм-тәрбиелiк
Алғышарттары Алғышарттар

ЕврАзиялық Реннесанс
дәуiрiндегi
Қазақ хандығы Ғаламдық жаһандану
Тәуелсiз тоталитарлық
тұсындағы ұлттық кеңiстiгiндегi ұлттық тәлiм-
Қазақстандағы ұлттық авторитарлы-
тәлiм-тәрбиелiк тәрбие генезiсiнiң
тәлiм-тәрбиелiк педагогикалық
Алғышарттар неопедагогикалық-
Алғышарттар Алғышарттар
неопсихологиялық
Алғышарттары
Алғашқы адамдар ғұмырнамасындағы палеотәлiмдік Алғышарттар
Альгамбра үңгіріндегі
Адамзат перзентінің қоныстар. Жер шарындағы
қалыптасуы барысындағы Африка, Австралия және
Homo Sapiens тұлғасының Оңтүстік Америкадағы ежелгі

тарихи-археологиялық мағлұматтар
мәденигенездік һәм онтогенездік

Алғашқы адамдар ғұмыр кешкен
Алғашқы адамдар өмірі жөніндегі
адамдар
сипаты қоныстары.

ежелгі қоныс орындары

эмпирикалық тәрбие элементтері
Адамдар ұжымындағы
АЛҒАШҚЫ
Қазақстан территориясындағы

АДАМДАР
ҒҰМЫРНАМАСЫ
Алғашқы қауымдық құрылыс
ежелгі қоныстар

қоғамындағы ұжымдасу
һарекеттері. Ру-тайпа
Қазақ даласындағы Арпаөзен, Түгіскен, көсемдерінің талап-тілектері. Аң
Ұйғарақ, Тамғалы, Құдайкөл, Таскескен аулау, тамақ дайындау, киім тігу,
жұрттарындағы таңбалы тастар мен сурет үлкенді силау барысындағы
шимайлар. Арыстанды, Ертіс бойы тәлімдік дәстүрлер.
жағасындағы палеолиттік қоныстар
Әлемдiк дiндердiң (Мұсылман, Христиан, Будда т.б) теотәлiмдік
Алғышарттары
е
жән
ада Мұс ика зы
мг ы
ерш лма қ э аңы
т
ілі н дін нды ді к м
кқ а м
ұнд індег исти тәлі
ыл і
ық Хр ың
та он
р ң
ы ны
ас і
Үн
б ал еңдіг
а д ді Б т
ам ра а дам нда
ны хм і ы
ң і анд мд е г ал д
шк ар з н
і ж ын а оси атқа
а н да ғ Д ар
дү Ж
ни ы қ
сі н ды
Тәң гі шы ені
е к
ір д
н і нд т ме
ара інінд і
а д қиқ
а
е д
ЖАРАТҚАН ИЕ
сы
нда гі асп д
Бу һәм а
фәл ғы б ан м
саф айл ен ж
ала аны ер и
ры с гі ді н
е қ
нінд иялы
е жө лог
о
Д ін
и па а н И и-те ар
қ м д
йға арат ылы жам
дан қайрат мбарла Ж мғ
ә бол
ыш
пан керлер р мен һ
д ық ді
мұ р ң
а ла
ры
Ұлы дала кеңістігіндегі номадтардың (Арий, сақ-скифтер мен ғұн-сармат
тайпалары) тәлім-тәрбиелік Алғышарттары

Номадтар Далалық
ғұмырнамасы туралы
Номадтардың көне «Авеста» ауызша
әскери- кітабындағы тарихнама
жауынгерлік шежірелер
дәстүрлері

Номадтардың
Аң бейнелі
мүсіндерді ҰЛЫ ДАЛА түсті металға
КӨШПЕНДІЛЕРІ және тасқа қашап
жасаушы жасампаз қалдырған
номадтардың өнер (НОМАДТАРЫ)
туындылары петроглифтік
мұралары;

Номадтар заманында
ғұмыр кешкен Сақтар және оның
тұлғалардың (Заратуштра, мұрагерлері Ұлы
Анақарыс, Адакер, Атилла) Түркі қағанатындағы
тәлімдік идеялары
тәлім-тәрбиелік
мұралар
Этнопедагогика пәнінің
басқа ғылым салаларымен байланысы
ЭТ
Н ОП
СИ ФИЯ
ХО РА
ЛО Н ОГ
ГИ ЭТ
ЭТ Я
Н ОЛ Я
ИН О ГИ
Л
ГВ ИО
И СТ С ОЦ
ИК О
А Э ТН
ЭТ
Н ОМ Я
Ә АФИ
ДЕ ГР
НИ О
ГЕ
ЕТ
ЭТНОПЕДАГОГИКА
НО АР
ЭТН ЭТ Қ Т
О ФИ ЛЫ
ЛО Д Ы
СО
ФИ ҰН
Я ИҚ
ЯТ

І Н
Д
А НИ

А
Н АМ
РУХ

ИХ
ТАР
НО
ТЫҚ

ЭТ
ҰЛТ

Ұқсас жұмыстар

Этнопедагогика оқулықтары

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ

Қазақ этнопедагогикасының қалыптасу кезеңдері және даму тарихы

Қазақ этнопедагогикасының қалыптасуы

Қазақ халқының ұлттық ойындарының зерттелуі

ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА ТУРАЛЫ

ЭТНОПЕДАГОГИКА ЖАЙЛЫ

Халықтық педагогика

Педагогиканың ғылыми таным саласы - тәрбие

Теория негізі

Пәндер