Үшқоңыр

Презентация қосу

Үшқоңыр
Шамалған — Алматы облысы Қарасай
ауданындағы ауыл, Шамалған ауылдық
округі орталығы.

Тұрғыны 13 616 адам (2009).

ҮШҚОҢЫР
Аудан орталығы - Қаскелең қаласынан
оңтүстік-батысқа қарай 8 км-дей жерде,
Үшқоңыр тауының етегінде, Шамалған өзені
бойында орналасқан.
ТАРИХЫ
Іргесі 1910 жылы қаланған. 1961-1997 жылдары көкөніс-сүт өндіретін
кеңшардың орталығы болды. Оның негізінде Шамалғанда және округке
қарасты Айқым, Еңбекші, Құмарал, Сауыншы және Үштерек ауылдарында 700-
ге жуық шаруа қожалығы, ауыл шаруашылығы бағытындағы 8 ЖШС,
“Т.Рысқұлов атындағы университеттің биокомбинаты” ЖАҚ-ы, “Қазтеміржол-
жабдықтау”, “Достар”, “Селден қорғау” ЖШС-тері орналасқан. Шамалған атауы
Алматы облысы әкімдігінің 2010 жылғы 10 ақпандағы N 11 қаулысы және
Алматы облыстық мәслихатының 2010 жылғы 10 ақпандағы N 28-179
шешімімен Үшқоңыр деп өзгертілген болатын , алайда 2017 жылғы 27 шілдеде
Алматы облыстық мәслихаттың VI шақырылымының кезектен тыс XIX сессиясы
шешімімен ауылдық округ пен ауылға бұрынғы Шамалған атауы қайтарылды
Көптеген елдерді араладым... бірақ бәрі өзім туып-өскен қазағымның жеріне, Алатаудың
бір бөктеріне жамбастай жығылған Үшқоңыр төбесіне жетпеді. Балалығымның,
сағынышымның алтын қазығы сонда екен...
Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ
ҮШҚОҢЫР КАРТАСЫ
Үшқоңыр ұшырған қыран
1940 жылы 6 шілдеде Іле Алатауының баурайындағы
Үшқоңыр жайлауында Әбіш пен Әлжан Назарбаевтардың
шаңырағында көптен күткен ұл өмірге келді. Оған әке-
шешесі Нұрсұлтан деп ат қойды.
Сәбиге ат таңдаудың өзі жатқан бір хикаяға айналды.
Тойға жиналған ағайын-туыс түрлі есімдерді тұс-тұстан
айтып жатты. Ең ақырында жаңа туған ұлдың әжесі
Мырзабала мынадай ұсыныс білдірді: «Менің сүйікті
немерем екі бірдей есімді алып жүрсін. Оның аты
Нұрсұлтан болсын».
Әлемдегі барлық әжелер секілді Мырзабала да
немересінің азамат болып қалыптасуына ерекше еңбек
сіңірді. Нұрсұлтанның анасы Әлжан Мырзабаланың
балалары мен келіндеріне ақыл-кеңес беріп, халықтың
байырғы дәстүрлері мен жоралғылары туралы
әңгімелейтінін, немересі Нұрсұлтанның тәрбиесіне аса
белсеніп кіріскенін еске алады.
Мырзабаланың ұлы, Нұрсұлтан Назарбаевтың әкесі –
Әбіш 1903 жылы Алатаудың бөктерінде, Назарбай бидің
шаңырағында өмірге келді.
Әбіш Назарбаев көңілді, қадірлі адам болды. Ол тек қазақ
тілінде ғана емес, орыс және балқар тілдерінде де еркін
сөйлейтін. Әбіш қазақ және орыс әндерін беріліп
айтатын, әңгімелескен адамын зейін қойып тыңдап,
пайдалы кеңес бере білетін. Әбіш Назарбаев 1971 жылы
қайтыс болды.
Үшқоңыр мәдениет үйі
ӨҢІРДІҢ КЛИМАТЫ
Алматы облысының климаты негізінен континенттік. Қысы қоңыржай салқын. Қаңтар
айындағы орташа температура солт. жазық бөлігінде — 10-16°С, оңтүстікте — 4-9°С. Жазы
ыстық және қуаң. Шілде айының орташа температурасы солтүстігінде 25°С, оңтүстігінде
27°С. Бұл жазық өңірлерде жауын-шашынның орташа жылдық мөлш. 110-250 мм. Тау
бөктерінің климаттық жағдайы жұмсақ. Қаңтар айының орташа температурасы — 5-9°С,
жылымық жиі болып тұрады. Шілде айының орташа температурасы тау бөктерінде 21-
23°С, тау аңғарларында 19-22°С. Жауын-шашын тау бөктерінде 400-600 мм, тау
аңғарларында 700-1000 мм. Облыс жерінде жауын-шашын негізінен көктем мен жаз
айының басында жауады. Солт. өңірдің жазығы мен тау бөктерлерінде қар жамылғысының
орташа қалыңд. 10-30 см, тау беткейлерінде 40-100 см. Балқаш және Алакөл
жағалауларында бриз желі соғады.
Өңір өнеркәсібі
Өңірде 1997 ж. етті-сүтті мал, құс, көкөніс,
картоп, жеміс - жидек өсіруге
мамандандырылған 20 шаруашылык, 4 ҒЗИ,
ауыл шаруашылығы машиналарын сынау, құс
есіру, тәжірибе станциясылары болған.
Олардың негізінде 1997 жылдан 14 өндірістік
кооператив, 2 ЖШС, 3088 шаруа қожалығы
құрылды. Сондай-ақ, 1 асыл тұқымды, 2
тәжірибе шаруашылығы, 1 акц. қоғамға
біріктірілді. Олар жеке меншік, шетел
инвестициясына өндіріс орындарын ашу
бағытында жұмыс істеуде. "Хамле" ЖШС төтті
тоқаштар өндіру, "Синтекс — 396 Қазақстан"
ЖШС-і темекі өнімдерін, "Либелла-Ботлерс-
Алматы" ЖШС-і алкогольсіз сусындар өндіреді.
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
Ауыл шаруашылығы саласында да ірі өзгерістер бар. 2002 ж. 1 қаңтарындағы есеп
бойынша, аудан аумағында 3019 шаруа қожалығы құрылған. 2001 ж. Жаңа Шамалған
темір жол стансасында (Шамалған стансасы) 15,2 мың т жүгері, картоп өнімдерін қайта
өндейтін зауыт салынды. Жандосов ауылында асыл тұқымды бәйге аттарын күтіп-
баптау, ат спортын жан-дандыру бағытындағы ипподром іске қосылды. Қарасай
ауылының ауылыш-на жарамды жер 512,3 мың га, оның ішінде 49,3 мың га егістік,
22,1 мың га жайылым, 1,4 мың га шабындық бар. Аудан аумағында бірнеше ірі
республика және облыс бағыныстағы көсіпорындар мен ұйымдар орналасқан. Олар:
"Арал" сауықтыру-емдеу акц. қоғамы (Райымбек ауылы), облыс қан беру орталығы
(Қаскелең қ.), ішімдікке құмарларды емдеу мекемесі (Ерменсай ауылы), Ақсай
балалар клиникалық ауруханасы (Ақсай ауылы), 2 әскери бөлім (Ақжар және
Шамалған ауылыдары), іле-Алатау ұлттық демалыс аймағы (Таусамал ауылы),
Қаскелең аң аулау орман ш-ғы (Шамалған темір жолы. стансасы), Бірінші Май
тәжірибе ш-ғы (Әшекеев ауылы), Білім және ғылым министрлігіне қарайтын Қазақстан
республика академиялық аграрлық зерттеулер Орталығының қазыналық көсіпорыны,
Мемл. қазыналық асыл тұқымды мал зауыты (Каменка ауылы), Қаскелең қ-лық
баспаханасы, мемлекеттік "Водоканал" коммуналдық кәсіпорыны (Қаскелең қ.), Қазақ
мал шаруашылығы ҒЗИ (Каменка ауылы), Қазақ көкөніс және картоп өсіру ҒЗИ (Қайнар
ауылы), Қазақ өсімдік қорғау ҒЗИ (Қарғалы ауылы),
Үшқоңыр орта мектеп гимназиясы
Үшқоңыр ауылдық мешіті
Үшқоңыр жайлауы
Облыстағы этникалық құрам
1989
жылғы 1999 жылғы 2009 жылғы
% % %
халық халық саны халық саны
саны[
барлығы 1642917 100,00 % 1558534 100,00 % 1692951 100,00 %
Қазақтар 741737 45,15 % 926137 59,42 % 1094934 64,68 %
Орыстар 518315 31,55 % 339984 21,81 % 293445 17,33 %
Ұйғырлар 128057 7,79 % 140725 9,03 % 155158 9,16 %
Түріктер 18352 1,12 % 29448 1,89 % 32221 1,90 %
Әзірбайжандар 18922 1,15 % 16073 1,03 % 19237 1,14 %
Корейлер 18483 1,13 % 17488 1,12 % 16331 0,96 %
Күрдтер 8966 0,55 % 13264 0,85 % 15348 0,91 %
Татарлар 19551 1,19 % 15647 1,00 % 14620 0,86 %
Немістер 94123 5,73 % 18927 1,21 % 12835 0,76 %
Украиндар 29971 1,82 % 13512 0,87 % 8942 0,53 %
Шешендер 9304 0,57 % 6091 0,39 % 6352 0,38 %
Өзбектер 736 0,04 % 2650 0,17 % 3441 0,20 %
Қырғыздар 1536 0,09 % 1231 0,08 % 2409 0,14 %
Гректер 5016 0,31 % 2052 0,13 % 1767 0,10 %
Дүңгендер 570 0,03 % 1542 0,10 % 1765 0,10 %
Поляктар 2909 0,18 % 2106 0,14 % 1632 0,10 %
Белорустар 4721 0,29 % 2053 0,13 % 1443 0,09 %
басқалар 4000 2,43 % 37791 2,42 % 11071 0,65 %
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

1922 жылдан бері Алматы облысы Қарасай ауданының орталығы

«Елін сүйген, елі сүйген Елбасы!»

Елбасы

Қазақ хандығы

Республика Президенті болып тумысынан

ЖӘНІБЕК КЕРЕЙ ХАН

Тұңғыш президент күні

Күндер тобы

Дүниежүзілік қазақтар қауымдастығының төрағасы

Велосипед туризмі, өзіндік туризмнің түрі - жұмыстарының жиынтығы

Пәндер