ТЕРПЕНДЕР

Презентация қосу

«Астана Медицина Университеті» АҚ
«Биологиялық химия » кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: ТЕРПЕНДЕР

Орындаған:жалпы медицина факультеті,
104 топ

Тексерген: Базарханқызы Айдана
Жоспар:
I. Кіріспе.
II. Негізгі бөлім
Терпендер және олардың дәрілік
препараттарын талдау
Фармакопеялық препаратары
Химиялық қасиеттері, талдау әдістері
Алу жолдары
Сандық мөлшерін анықтау
III. Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Терпендер – углеродттардың классы, табиғи
органикалық заттар . Көптеген эфир майлары
мен хоя тұқымдас өсімдіктерде көп мөлшерде
терпендер кездеседі.
Кіріспе

Терпеноидтар – олардың оттекті туындылары
(спирттер, кетондар, альдегидтер, карбон
қышқылдары). Көптеген терпендердің құрылысы
изопренді фрагменттердің бір-бірімен «басы-аяғы»
принципі бойынша жалғасқан. Терпеноидтардың
құрамындағы көміртек саны әр уақытта 5 еседен
құралып отырады: 10,15,20,25 және т.б. Жалпы
формуласы: (С5Н8)n.
Терпендер және олардың дәрілік
препараттарын талдау
Терпендер – құрамында 2,3 немесе
бірнеше изопрен қалдығынан
тұратын көмірсутектер (2-
метилбутадин-1,3)
Н2С = С – СН = СН2
Классификациясы
а) құрамындағы изопренді фрагменті
бойынша:
1) (С5Н8)2 – монотерпендер;
2) (С5Н8)3 – сесквитерпендер;
3) (С5Н8)4 - ди немесе битерпендер;
4) (С5Н8)6 – үштерпендер;
5) (С5Н8)8 – тетратерпендер;
6) (С5Н8)n – политерпендер.
б) құрылысы бойынша
1) ациклді
2) полициклді (моно, би, три т.б.).
Физикалық қасиеті
Ментол, терпингидрат ақ кристалды ұнтақтар, валидол –
сұйықтық. Терпеноидтардың барлығының (терпингидраттан
басқасы) - өздеріне тән өткір иісі болады. Иістің терпендердің
құрылысына байланысты болатыны зерттелген. Мысалы:
құрамында 10 көміртегі атомы бар терпендердің иісі өзгеше.
Ментол мен бициклді терпен-камфорының иісі бір-бірінен
өзгеше, екеуі де циклді, бірақ ментол – спирттер қатарына
жатады, ал камфора – кетондар қатарына жатады.
Терпингидраттың иісі жоқ, бірақ концентрлі күкірт
қышқылымен әсер еткенде, терпенеолдың иісі шығады (МФ Х
басылымы бойынша өзі екендігін осылай анықтайды). Ментол –
камфорамен қосылғанда эвтектикалық қосылыс түзеді, мұны
дәрі дайындағанда ескеру қажет. Сулы ментолдың құрамында
неоментол қоспасы болуы мүмкін, себебі неоментол сұйқтық.
Ментолдың құрылысындағы 3 ассиметриялық көміртегі
атомына байланысты 4-кеңістік, цис, транс изомерлері, оңға
және солға бұратын изомерлері және рацемат түрі кездеседі.
Ментол ұшқыш, балқу температурасы 41-44о С.
Бұл топтағы дәрілік препараттар суда ерімейді, органикалық
еріткіштерде, майларда ериді. Сондықтан ментолдың спирттік
және майдағы ерітінділері жағар май түрінде, аэрозоль түрінде
қолданылады.
Химиялық қасиеттері, талдау әдістері
1) Моноциклді терпендерге жалпы реакция:
Бұл реакция ментолдың құрамындағы спирттік гидроксилдің α-
жағдайы бос кезінде жүретін ароматты альдегидтермен (ванилинмен)
концентрлі күкірт қышқылы қатысында жүреді.
Реакция нәтижесінде құрамындағы қабысқан қос байланыстан
малина түске боялады.
2) Күрделі эфирлер түзу реакциясы
Моноциклді терпендер құрамындағы спирттік гидроксилге
байланысты қышқылдармен эфир түзеді. Бұл қасиеті валидол алуда
қолданылған, яғни ментолдың 25 % изовалериан қышқылының
ментил эфиріндегі ерітіндісі.
Осы қасиеті ментолдың сандық мөлшерін ацетилдеу әдісімен
анықтауда қолданылады (ментолды сірке ангидридімен
этерефикациялау).
3) Терпингидраттың өзі екендігін анықтауда МФ Х басылымы
бойынша концентрлі күкірт қышқылы қатысында
дегидратациялағанда α, β терпенеолдың иісі шығады, ерітінді
лайланады:
4) Ментолға екіншілік спирт ретінде күшті тотықтырғыштармен
әсер етсе, кетон-ментолға дейін тотығады (ментол-жалбыз майының
компоненті).
5) Терпингидратқа темір хлоридінің спирттік ерітіндісімен әсер етіп,
кептіргенде табақшада алдымен қызыл, күлгін, жасыл түстер пайда
болады, оған бензол құйса көк түске боялады.
Сандық мөлшерін анықтау
1спектрофотометрия (λ=326 нм)
ФЭК (SbCl3 реакциясы бойынша λ 620 нм).
А витамині – гиповитаминоз, А-
витаминозды емдеуде, қабынуға қарсы,
көз, тері, ас қорыту органдарын емдеуде
қолданылады.
Профилактикалық дозасы сөткесіне – 1,5
мг (5000 МЕ), емдік дозасы 10 мг (33000
МЕ), 30-мг-нан аспау керек
(гипервитаминоз болмауы үшін).
Драже, гранула, майлы ерітінді түрінде
шығарылады.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. А.П. Арзамасцев.
Фармацевтическая химия: учебное
пособие, 3-е изд., испр. –М.: ГЭОТАР-
Медиа, 2005.-201с.
2.Беликов В.Г. Фармацевтическая
химия. В 2-х ч: учебное пособие, 4-е
изд., перераб. И доп. –М.: МЕДпресс-
информ. 2007. -624с.
4.Государственная фармакопея
Республики Казахстан
5.Арыстанова Т.А., Ордабаева С.К.
Стандартизация лекарственных

Ұқсас жұмыстар

Күрделі липидтер

Липидтер туралы жалпы түсінік

Биополимерлер молекулалары дифилді

Липидтердің қызметтері

Эфир майын алу

Май қышқылдары

ҚАНЫҚПАҒАН МАЙЛЫ ҚЫШҚЫЛДАР

Өсімдіктердің токсикологиялық классификациясы. Өсімдік уларының ерекше әсері. Тағамдық токсикоз

ОРМАН АҒАШТАРЫН ӨНДІРУДЕ Эфир майын қолдану Және өндіру технологиясы

Эфир майын өндіру технологиясы

Пәндер