Қазақстанның қорықтары. Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерді қорғау. Қоршаған ортаны қорғау және алдын алу жолдары. Ластауыш заттарды атмосфераға тастауды бақылау

Презентация қосу

ЫБЫРАЙ АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ АРҚАЛЫҚ
МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИНСТИТУТЫ

СӨЖ
Тақырыбы: Қазақстанның қорықтары. Сирек кездесетін
және жойылып бара жатқан
түрлерді қорғау. Қоршаған ортаны қорғау және алдын алу
жолдары. Ластауыш заттарды атмосфераға тастауды
бақылау.

Орындаған: Смағұлова Әйгерім ЕШТ-11
ЖОСПАР
1.ҚОРЫҚ ЖӘНЕ МЕМЛЕКЕТТІК
ТАБИҒИ ҚОРЫҚ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ
ТҮСІНІК
2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚОРЫҚТЫҢ
ТҮРЛЕРІ
3. ҚЫЗЫЛ КІТАПТАҒЫ СИРЕК
КЕЗДЕСІП, ЖОЙЫЛЫП БАРА
ЖАТҚАН ТҮРЛЕРДІ ҚОРҒАУ
4.ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
ЖОЛДАРЫ
5. АТМОСФЕРАНЫ ЛАСТАУШЫ
Қорық – ағаш кесу, мал жаю саңырауқұлақтар
мен жемістерді жинау, аң және балық аулау
секілді кез-келген жұмыстарды жасауға тыйым
салынатын аумақ. Қорық – табиғаттың
қайталанбас Қызыл Кітабы, мұнда өсімдіктер
мен жануарлардың тіршілік ортасы табиғи
түрде сақталады.
Мемлекеттік табиғи қорық - табиғат қорғау және
ғылыми мекеме мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи
аумақ, оның қызметiнiң мақсаты өзiнiң аумағындағы табиғи
процестер мен құбылыстардың табиғи
барысын, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесi объектiлерiн,
өсiмдiктер мен жануарлардың жекелеген түрлерi мен
қауымдастықтарын, әдеттегi және бiрегей экологиялық
жүйелердi сақтау мен зерделеу және оларды қалпына келтiру
болып табылады.
Құрылған
# Сурет Атауы Көлемі, га Орналасқан жерi
жылы

Ақсу-Жабағылы мемлекеттiк Оңтүстік Қазақстан
1 1926 131 934
табиғи қорығы облысы және Жамбыл облысы

Алматы мемлекеттiк табиғи
2 1931 71 700 Алматы облысы
қорығы

Наурызым мемлекеттiк
3 1931 191 381 Қостанай облысы
табиғи қорығы

Барсакелмес мемлекеттiк
4 1939 160 826 Қызылорда облысы
табиғи қорығы

Ақмола
Қорғалжын мемлекеттiк
5 1968 543 171 облысы және Қарағанды
табиғи қорығы
облысы
Марқакөл мемлекеттiк табиғи
6 1976 102 979 Шығыс Қазақстан облысы
қорығы

Үстірт мемлекеттiк табиғи
7 1984 223 342 Маңғыстау облысы
қорығы

Батыс Алтай мемлекеттiк
8 1992 86 122 Шығыс Қазақстан облысы
табиғи қорығы

Алакөл мемлекеттiк табиғи Алматы облысы және Шығыс
9 1998 65 217,9
қорығы Қазақстан облысы

Қаратау мемлекеттiк табиғи
10 2004 34 300 Оңтүстік Қазақстан облысы
қорығы
Қызыл кітап – сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарлар түрлерін
қорғау мақсатымен жазылған. Қазақстанда қызыл кітап тұңғыш рет 1978 жылы шықты.
«Қазақстанның Қызыл кітабының» бірінші басылымына тіркелген өсімдіктер мен жануарлар түрлері
екі категория бойынша: А категориясы – жойылып кету қаупі төнген түрлер ; Б категориясы – сирек
кездесетін түрлер деп берілді. «Қазақстанның қызыл кітабының» жануарларға арналған бірінші
басылымында омыртқалы жануарлардың 87 түрі:
∙Балықтардың 4
∙Қосмекенділердің 1
∙Бауырымен жорғалаушылардың 8
∙Құстардың 43
∙Сүтқоректілердің 31түрі тіркелді.
Екінші басылым
∙Кітаптың екінші басылымына омыртқалы жануарлардың
∙ 129 түрі мен түр тармақтары тіркелді.
Онда
∙балықтардың 16
∙қосмекенділердің 3
∙Бауырымен жорғалаушылардың 10
∙Құстардың 58
∙Сүтқоректілердің 42 түрі мен түр тармақтары туралы мәліметтер берілген. «Қазақстанның Қызыл
кітабының» екінші басылымында алғаш рет оиыртқасыз жануардың 105 түрі берілді, онда
∙ Жәндіктердің 96,
∙ Шаянтәрізділердің 1,
∙ Ұлулардың 6,
∙ Құрттардың екі түрі туралы тіркелген.
Үшінші басылым
« Қазақстанның Қызыл кітабының» үшінші басылымы қайта өңделіп, әрі
толықтырылып, қазақ тілінде шықты. Бұл үшінші томның бірінші басылымы
«Жануарлар» , оның бірінші бөлімі «Омыртқалылар» деп аталды . Онда
омыртұалы жануарлардың 125 түрі мен түр тармағы туралы деректер
берілген. « Қазақстанның Қызыл кітабының» үшінші басылымында тіркелген
жануарлар түрлері бес категория бойынша:
∙1-категория- жойылып бара жатқан ;
∙2-категория-саны жылдан-жылға күрт азайып бара жатқан;
∙3-категория-сирек кездесетін;
∙4-категория-ғылыми тұрғыдан дұрыс зерттелмеген;
∙5-категория-қалпына келтірілген түрлер деп берілген.
Қоршаған ортаны қорғау – қоршаған ортаның табиғи
жағдайын жақсарту, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, табиғи
байлықтарды сақтау және көркейту негізінде табиғат пен
қоғамның өзара үйлесімді әрекетін қамтамасыз етуге бағытталған
мемлеккеттік және қоғамдық іс шаралар жүйесі. Қазақстан
Республикасында “Қоршаған ортаны қорғау туралы” Заң 1997
жылы 5 тамызда қабылданған. Экологиялық қауіпсіздікті
қамтамасыз етуге, шаруашылық және басқадай қызметтің табиғи
экологиялық жүйелерге зиянды әсеріне жол бермеуге,
биологиялық әр алуандылықты сақтауға және табиғатты оңтайлы
пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған. Қазақстан
Республикасының экология қауіпсіздігі туралы мемлекеттік
тұжырымдамада (1997) қазіргі және болашақ ұрпақтардың
мүдделерін ескере отырып, Қоршаған ортаны қорғау және
табиғатты пайдалануды экологияландыруға көшу стратегиясы
белгіленген. Қазақстан Республикасының осы стратегияны
басшылыққа алып Қоршаған ортаны қорғау туралы
заңдарды Қазақстан Республикасының Конституциясына негіздеді
және ол “Қоршаған ортаны қорғау туралы”, “Ерекше қорғалатын
табиғи аймақтар туралы”, басқа да заңдар мен нормативтік
құқықтар актілерінен тұрады. Кейде Қоршаған ортаны қорғау
табиғатты қорғау ұғымымен баламалы түрде қолданылады. Бірақ
Қоршаған ортаны қорғауға қарағанда табиғатты қорғау ұғымының
шеңбері кеңірек; Табиғатты қорғау.
Атмосфера ауасының шекарасы болмайтындықтан бүкіл
жер шары халықтары мен онда тіршілік ететін жануарлар,
құстар және тірі организмдер мен өсімдіктер дүниесі үшін
ортақ байлық болғындықтан, оны ластамау, сапасын
тіршілікке зиян келтірмейтін биосфераның құрамдас бөлігі
болып табылады. Адамзатқа орасан зор пайдалы ауа
бассейні соңғы жылдары күрделі өзгерістерге ұшырап отыр.
Ең басты себебі ауаның ластануы болып отыр. Атмосфера
ауасының сапалық көрсеткіштері оның ластану дәрежесімен
анықталады. Егер атмосфера ауасында ластағыш заттардың
ШМК-сы қалыпты құрамынан өсіп кете сай келмесе, онда
ондай ауаны ластанған ауа деп санайды.
Ластағыш заттардың негізгі көздері — өнеркәсіп,
автокөліктер, жылу энергетикасы, мұнай, газ, көмір өндіру,
өндеу орындары, космос және энергетика, үй құрылыс
комбинаты, асфальт зауыты, ауыр машина жасау зауыты
т.б. өндіріс салалары. Бұл аталған обьектілерден
атмосфераға түскен заттар ауа құрамындағы
компоненттердің қатысумен химиялық немесе
фотохимиялық өзгерістерге ұшырайды.

Ұқсас жұмыстар

Конвенциясының орындалуы

Қорғалжың қорығы - Ақмола облысы, Қорғалжың ауданында орналасқан мемлекеттік қорық

Қызыл кітап және биологиялық алуан түрліліктіқорғаудағы ролі

Қызыл кітап беттері

Табиғи ортаның сапасы және халықтың денсаулығы

Қазақстанның Қызыл кітабы

Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы

Теңбілдақты сымбатты жануар жайлы

Қорғалжың қорығы

Биологиялық ресурстар және оларды тиімді пайдалану мәселері

Пәндер