Пайдалы қазбалар

Презентация қосу

ЫБЫРАЙ АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ АРҚАЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ИНСТИТУТЫ

СӨЖ
Пайдалы қазбалар

ОРЫНДАҒАН : СМАҒҰЛОВА ӘЙГЕРІМ ЕШТ-11
ЖОСПАР
1. Пайдалы қазбалар
2. Пайдалы қазбалардың физикалық құрылымы бойынша
типтері
3. Пайдалы қазбалардың түрлері
4. Пайдалы қазбаларды өндіру жолдары
Пайдалы қазбалар

СҰЙЫҚ ГАЗ КҮЙІНДЕГІ
ҚАТТЫ

әр түрлі рудалар, мұнай,минералдысулар жанғыш табиғи газдар,
көмір, мәрмәр, т.б. гелий, метан т.б.
гранит, тұз т.б.
Пайдалы қазбаларды өндіріп алудың бірнеше жолы бар. Бірінші, ашық түрде руда табылған
мекенді алқапқа айналдырып, қазып алу. Бұл экономикалық тұрғыдан өте үнемді тәсіл болып
келеді. Себебі бұл жолмен қазуға салыстырмалы тұрғыдан көп техникалық жабдықтар қажет
болмайды. Көмір қазып алудағы шахта тәсілі біршама көп қаржыны талап етеді. Сондықтан
көмірдің бағасы қымбаттау болып келеді. Ал мұнайды алу тәсілі де өте тиімді ойластырылған.
Оны мамандар труба арқылы сорып Жер бетіне шығарады. Одан бөлек, сораппен (насос)
шығару жолы да кең қолданысқа енген. Айта кетсек, пайдалы қазбаларды өндіруде
қолданылатын ерекше әдіс-тәсілдер де бар. Олардың бірі геотехнологиялық әдіс деп
аталады. Аталған әдіс көбіне руданы өндіруде қолданылады.
Пайдалы қазбаларға деген сұраныс күн өткен сайын артып келеді. Сонымен қатар,
минералды шикізаттар да күнделікті өнеркәсіпте тиімді пайдаланылып жатыр. Дегенмен,
пайдалы қазбалар қайта қалпына келмейтін шикізат болғандықтан, олардың тек қажет
кезінде ғана өндіріп алған дұрыс болады.
Ол үшін:
1.Қазып алу кезінде қазбалардың шығынын азайту;
2.Барлық компонентті қамтитын рудаларды ғана қазуға рұқсат ету;
3.Пайдалы қазбалардың жан-жақты қолданысқа енуіне жол беру;
4.Бір жерден қазып ала бермей, өзге кен орындарын табуға тырысу.
Осы жолдармен, пайдалы қазбалардың өндірілу көлемін алдағы уақытта артуына емес,
тиімді қолдануына мән беру керек. Себебі шамадан тыс пайдалы қазбалардың өндірілуі
Жердің тартылу күшіне де өз әсерін бермей қоймайды. Айта кетсек, Жер бетіндегі үлкен
болған кен орындар негізінен солтүстік жартышарда орын тепкен. Демек, көп өтпей екі
полюстің тепе-теңдігін сақтап тұрған Жердің салмағы өзгеруі мүмкін. Ал Жердің салмағы
өзгетерін болса, гравитацияның ауытқып кетуі де ықтимал.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИТТЕР:

ЖАЛПЫ ЭКОЛОГИЯ. А.Т.ҚУАТБАЕВ
ЭКОЛОГИЯ НЕГІЗДЕРІ Ж.ЖАТҚАНБАЕВ

Ұқсас жұмыстар

КЕНДІ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР

Еуразияның жер бедері мен пайдалы қазбалары

Пайдалы қазбалардың түрлерi

Пайдалы қазбалар туралы түсінік

Қазақстанның негізгі пайдалы қазбалары

Табиғатта пайдалы қазбалар

Мұнай құбыры

Пайдалы қазба кен денелерін контурлау

Табиғи ресурстар түрлерін тиімді қорғау шаралары. ҚР-ның табиғи және қазба байлықтары мен мәселелері

ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУШЫЛАРҒА САЛЫҚ

Пәндер