Ампулалардағы, флакондардағы, шприц тюбиктердегі шаншуға арналған ерітінділерді стерилдеу тәсілдері. Стерилдеу тәртібін бақылау. Герметикалығын тексеру

Презентация қосу

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

ДӘРІЛЕР ТЕХНОЛОГИЯСЫ КАФЕДРАСЫ

Ампулалардағы, флакондардағы, шприц
тюбиктердегі шаншуға арналған
ерітінділерді стерилдеу тәсілдері.
Стерилдеу тәртібін бақылау.
Герметикалығын тексеру .
ОРЫНДАҒАН: МАМАТКУЛОВА Х.Б.
ҚАБЫЛДАҒАН:
ТОЙШИЕВА Б.Т.

ТОБЫ: 510 – ФК.
Жоспар

1. Стерилдеу. Анықтамасы
2. Стерилдеу әдістері (химиялық, физикалық)
3. Стерилдеу кезінде қолданылатын
қондырғылар. Стерилдеу режимі
4. Ампулалардың дәнекерленуінің
герметикалығын тексеру әдістері
Стерилдеу
• Стерилдеу (лат. sterilis)
— обьектегі тіршілікке
икемді барлық
микроорганизмдер мен
олардың спораларын
толық жою немесе
олардан тазарту болын
табылады. Бұл кезде
стерилденентін
заттардың қасиеттері
өзгермеуі керек.
Стерилдеу тәсілдері

Химиялық
Физикалық
Қыздырып
стерилдеу

Жоғарғы
Стерильді жиілікті
фильтрлеу
Физикалық токтармен
стерилдеу
стерилдеу
тәсілдері

Ультракүлгін
Ультрадыбыс және
ты радиациялық
стерилдеу сәулелермен
стерилдеу
• Медицинада ең кең бумен
қолданылатын құрғақ ыстықпен қыздырып
тәсіл: стерилдеу

Микробтық клеткаларды
• Қыздырып пирогенетикалық ыдырату
стерилдеу Ақуыздардың қайтымсыз
негізделген: коагульяциясы немесе
микроорганизмдердің
ферменттік системаларын
бұзуға
Ауамен стерилдеу
• Бұл тәсілмен стерилдеу
құрғақ ыстық ауамен
ауа
стерилизаторларында
(кептіргіштерде) 180-
200°С температурада
жүзеге асырылады.
Стерилдеудің
нәтижелігі
температура мен
мерзімге байланысты.
Ауамен стерилдеу термиялық төзімді ұнтақ
дәрілерді, минеральды және өсімдік майларын,
ланолин, вазелин, балауыз, металдан, шыныдан,
фарфордан жасалған бұйымдар үшін
қолданылады.
Дәрілік заттардың ерітінділерін кептіргіш шкафтарда
стерилдеуге болмайды, себебі температурасы 100-120°С ауа
нашар жылу өткізгіштігіне байланысты ерітінділердің
стерилдеу температурасына дейін тез қызуын қамтамасыз
етпейді. Мысалы, көлемі 200 мл натрий хлориді ерітіндісін
температурасы 120 °С кептіргіш шкафта салғанда, бір
сағаттан кейін осы ерітінді 60 °С-қа дейін ғана қызады.
Температурасы жоғары ыстық ауа дәрілік заттардын
ыдырауын және құтылардың (флакондардың) ішіндегі және
сыртындағы қысым айырмашылығы нәтижесінде
құтылардың жарылып кетуін тудыруы мүмкін.
Бумен стерилдеу
• Бұл тәсіл жоғарғы температура
мен ылғалды үйлестіріп қолдануға
негізделген. Осы жағдайда
белоктардың коагуляциясы 56 °С
температурада басталады.
Фармацевтік өндірісте сенімді,
тез және экономикалық тиімді
120°С температурада қаныққан
су буымен қысым көмегімен
стерилдеу тәсілі
қолданылады. Бұл жағдайда тек
вегетативті емес, споралық
микроорганизмдер де өледі.
Стерилдеу мерзімі препараттың
физико-химиялық қасиеттеріне
және ерітіндінің көлеміне
байланысты 30 минуттан
аспайды.
Қысым әсері бойынша
бумен стерилдеу бумен
жұмыс істейтін
стерилизатор
автоклавтарда
жүргізіледі. Бұл үшін
АП-7,
АП-18 типті
стерилизаторлары
кеңінен қолданылады.
Стерилизатордың екі есігі бар, біреуінен стерильденетін өнімді
салады да, екіншісінен стерилденген өнімді шығарып алады.
Стерилизатордың корпусы қатаң бумен қыздырылады.
Стерилдеуші камераға ауаны ығыстыру үшін өткір бу жіберіледі.
Стерилдеу уақыты манометр бойынша тиісті қысым көрсетілген
мерзімнен бастап саналады. Стерилизаторлар автоматты
бақылау қондырғымен жабдықталған, олардың көмегімен бақылау
таспасында қысым мен уакыт үздіксіз жазылып отырады.
Сонымен бірге, камераның 4 бұрышына (жеріне) стерилдеу
алдында максимальды термометрлер қойылады және олардың
көрсеткіштері жазылып алынады. МФ XI басылымы стерилдеу
режимін бақылау үшін балқу температуралары белгілі заттар
колдануды ұсынады, мысалы, бензой қышқылы 122-124,5°С,
сахароза— 180 °С.
Ылғалды ыстықпен стерилдеу
• Әдетте, барлық Фармацевтикалық
микроорганизмдер тәжірибеде қазіргі
сонымен қатар кезде келесі ылғалды
споралар құрғақ ыстықпен стерилдеу
ыстыққа қарағанда, түрлері қолданылады:
ылғалды ыстыққа өте
• Автоклавтау;
сезімтал болып келеді.
Бірақ бұл жағдайда • Ағынды бумен
ылғалды ыстық негізгі стерилдеу;
стерилдеуші агент • Дробты стерилдеу.
болып табылады.
Автоклавпен стерилдеу
• Стерилдеудің бұл тәсілі
герметикалық камераға
енгізілген объектті таза
қаныққан бумен
атмосфералық қысымнан
жоғары қысыммен
стерилдеуге негізделген.
• Автоклавтау термиялық
стерилдеудің негізгі әдісі
болып табылады. Бұл әдіс
автоклав аппаратында
жүргізіледі.
Автоклав АВ-1 ЦАНИИ
Автоклавтарда келесі заттар стерилденеді
• Колбалар,
Металдан,
шыныдан
цилиндрлер және т.б
фарфордан • 119-121°С
жасалған
бұйымдар температурада 20-
40минут

• Мақта, дәке
Таңғыш • 119-121°С
материалдар
температурада 20-
30минут

Инъекцияға
арналған • 119-121°С
тұрақты дәрілік
заттардың температурада
ерітінділері
және су
Тұрақсыз (аққыш) бумен стерилдеу
• Бұл тәсіл бойынша стерилдеу 100°С
температурада ағынды бумен 30-60
минут жүргізіледі. Стерилдеу
ағындыбулы стерилизаторларда
жүргізіледі.
• Осы мақсатпен дәріханалық
тәжірибеде Коха және инфузионды
стерилизационды аппарат
қолданылады.
• Ағынды бумен су, дәрілік заттардың
сулы ерітінділері 30-60 минут
стерилденеді
• Тұрақсыз бу тек вегетативті
микрооргнизмдерді жою үшін ғана
қолданылады, споралық
микрооргнизмдер үшін бұл тәсіл
жарамсыз болады.
Тиндализация (бөлшектеп стерилдеу)

• Тұрақтылығы төмен дәрілік заттардың ерітінділерін
суда 60-65°С температурада 1 сағат бойына 5 рет
немесе 70-80°С температурада 3 рет эр 24 сағатта
қайталай отырып қыздырады. Қыздыру аралығында 25-
37°С температураны қалыпты ұстап отырады, бұл
споралардын өсіп шығуына қолайлы жағдай болады.

Ерітіндідегі споралардың барлығы толық өсіп шығуы
және келесі рет қыздырғанда жойылуына 3-5 рет
қыздыру жеткілікті. Бірақ бұл тәсіл өте ұзақ.
Ультракүлгін сәулемен стерилдеу
• УК— сәуле вегетативті және споралық микрооргнизмдерді жоятын күшті
стерилдеуші фактор. Ультракүлгін радиация көзге көрінбейтін, қысқа
толқынды, толкынның үзындығы 300 нм-ден кем күн сәулесінің бөлшегі. УФ-
радиация микробты клеткалардың ферментті системаларының
фотохимиялық ыдырауын тудырады, клетканың протоплазмасына улы
органикалық асқын тотыктар түзе әсер етеді деп жорамалданады. Толқын
ұзындығы 254-257 нм сәулелердің стерилдеу қабілеті өте жоғары болады.
Мұнда сәулелендірудің дозасы мен уақытының үлкен маңызы бар.
Вегетативті клеткалар УФ-сәулеге, споралар қарағанда өте сезімтал келеді.
Споралық микрооргнизмдерді жою үшін, вегативті микрооргнизмдерді
жоюға қажетті дозадан 10 есес артық сәуле дозасы керек.

Фармацевтік өндірісте УФ-сәулесі ретінде арнайы БУВ лампалары
қолданылады. Олар ауаны, дистилденген суды қүбыр арқылы жібергенде,
қосымша материалдарды стерилдеу үшін қолданылады.
Радиациялык стерилдеу.
Радиациялық сәулемен стерилдеу өте жоғары тиімді тәсіл, ол соңғы кезде
медициналық өнімдерді стерилдеу үшін кеңінен қолданылып жүр. Дәрілік
заттарды — тұзды инфузиялық ерітінділерді, көз пленкаларын және т. б. —
радиациялық стерилдеу мүмкіндігі зертеліп отыр.

Радиациялык стерилдеу үшін СО60 және СО изотоптарының гамма-
сәулелері және линиялық жылдамдатқыштардың жылдам электрондары
қолданылады. Зерттеулер нәтижесінде стерилдеу үшін 2,5 микрорадий
дозасы жеткілікті екені анықталып отыр.

Қазіргі кезде радиациялық тәсілмен бір рет қолданылатын заттар —
гигроскоптық мақта, байлау материалдары, пластмассалық бұйымдар,
биологиялық және бактериальдық препараттар, антибиотиктер стерилденіп
жүр.
Фильтрлеп стерилдеу
Қыздыру және радиациялық сәуле
арқылы стерилдеуге төзімсіз дәрілік
заттардың ерітінділерін стерилдеуші
фильтрлеу арқылы стерилдеуге болады.
Бұл үшін ұсақ тесікті фильтрлер
арқылы фильтрлеп стерилдеу
қолданылады.

Стерильдеудің басқа тәсілдерін қолдану
кезінде микрооргнизмдер тек тіршілік
әрекетін жоғалтатын болса,
стерильдеуші фильтрлеу кезінде олар
ерітіндіден толық шығарылып
тасталады, сөйтіп ерітіндінін
стерильдігі мен апирогендігін
қамтамасыз етеді.
Сальников фильтрі
Мембраналық фильтр
Стерильдеудің химиялык тәсілдері.

Резинадан, полимерлі материалдардан, шыныдан,
коррозияға төзімсіз металдардан жасалынған
бұйымдар үшін газдармен және ерітінділермен
стерилдеудің химиялық тәсілдері қолданылады.

Химиялық стерилизация. Химиялық заттарды
қолдану көмегімең жүргізіледі. Бұл үшін жиі
консерванттар пайдаланылады: нипагин, нипазол,
хлорбутанолгидрат, трикрезол, фенол, фенилэтил
спирті және т. б.
Газдық стерилдеу

БҰЛ ТӘСІЛ ҚЫЗДЫРУҒА ТӨЗІМСІЗ ЗАТТАР ҮШІН
ҚОЛДАНЫЛАДЫ. СТЕРИЛЬДЕНЕТІН ЗАТТАР ГАЗ ӨТКІЗЕТІН
ПЛАСТМАССАЛЫ ОРАУЫШҚА САЛЫНАДЫ. ГЕРМЕТИКАЛЫҚ
КАМЕРАҒА ЭТИЛЕН ТОТЫҒЫ МЕН КӨМІРТЕГІ ТОТЫҒЫНЫҢ
9:1 ҚАТЫНАСЫНДА ДАЙЫНДАЛҒАН ҚОСПАСЫҢ ЖІБЕРЕДІ.
СТЕРИЛДЕУ МЕРЗІМІ 4-6 САҒАТ, ТЕМПЕРАТУРАСЫ 43-45 °С.
СТЕРИЛДЕНГЕННЕН СОҢ ЭТИЛЕН ОКСИДІҢ СТЕРИЛДІ АУА
НЕМЕСЕ АЗОТТЫ 14 КҮН БОЙЫНА ҮРЛЕП ШЫҒАРАДЫ
НЕМЕСЕ ВАКУУМДАЙДЫ. ЭТИЛЕНОКСИД ХЛОР
ИОНДАРЫМЕН УЛЫ ЗАТ — 2 — ХЛОРЭТАН — ТҮЗЕ
ӘРЕКЕТТЕСЕДІ, СУДЫҢ КАТЫСУЫНДА — ГЛИКОЛЬ ТҮЗЕДІ.
СОНДЫҚТАН, ҚОЛДАНАР АЛДЫНДА МҮМКІН БОЛАР
ХИМИЯЛЫҚ ӘРЕКЕТТЕСУ МҮҚИЯТ ЗЕРТТЕЛУІ ҚАЖЕТ.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Сағындықова Б.А. Дәрілердің өндірістік технологиясы: оқулық –
Шымкент, 2008.

2. И.А. Муравьев «Технология лекарственных форм» том 1. М., Медицина –
1980

3. Л.А.Иванова «Технология лекарственных форм» том 2.М., Медицина – 1991

4. Руководство к практическим занятиям по технологии
лекарственных форм. В.М. Грецкий, В.С. Хоменок. - М., Медицина - 2000 ж.

5. Руководство к лабораторным занятиям по аптечной технологии
лекарственных форм. Под. ред. Т.С. Кондратьевой - М., Медицина - 1986 ж.
Назарларыңыз
үшін
Рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Инъекцияға арналған ерітінділер

Химиялық заттарды енгізу арқылы стерилизациялау

Медициналық құрал жабдықтарды зарарсыздандыру

Ауруханаішілік инфекция

Медициналық құралдарды залалсыздандыру тәртібі

Стерилдеудің әдістәрі

Балық консервілерін стерилизациялаудың тәртібі мен принциптері

Стоматологиялық құрылғы мен құралдарды күту

ЗАЛАЛСЫЗДАНДЫРУ ТӘСІЛДЕРІ

Нәрестенің дене салмағы

Пәндер