Кремний қышқылы және силикаттар

Кремний қышқылдарының тұздары

силикаттар

жай

күрделі

Na2SiO3

K2SiO3

CaSiO3

Табиғи силикаттар

kЭ2O3 · nSiO2 · mH2O

Алюмосиликаттар:

ортоклаз К2О · Al2O3 · 6SiO2 (дала шпаты)

альбит Na2О · Al2O3 · 6SiO2

анортит СaО · Al2O3 · 2SiO2

слюда 2Э2О·2Н2О · 3Al2O3 · 6SiO2 (Э=Na, K)

Каолин Al2O3 · 2SiO2 ·2Н2О

Асбест СaО · 3MgO · 4SiO2

Тальк 3MgO · 4SiO2 ·Н2О

Силикат өнеркәсібі

шыны

Қыш

Цемент

Құрылыс материалдары: кірпіш, құбырлар

Тұрмыс-

тық нәрселер: кәрден ыдыс-аяқтар және т. б.

Кәдімгі, химиялық, хрустальді, кварцты, шынытал-

шықтар

Цемент, бетон, темірбетон

Шыны өндірісі

Na2CO3+SiO2=Na2SiO3+CO2 CaCO3+SiO2= CaSiO3+CO2

Шынылардың негізгі түрлері:

Әкті натрийлі шыны;

Әкті калийлі шыны;

Қорғасынды калийлі шыны;

Бор силикатты шыны;

Ситалдар;

Құрамы: Na2O·CaO·6SiO2 Шынының бұл

түрінен

тұрмыстық,

асханалық ыдыстарды дайындайды

Әкті калийлі шыны: .

Құрамы: K2O · CaO · 6SiO2 Натрий оксидін калий оксидіне алмастырсақ шыныға мөлдірлік, беріктілік және сәулелендіру қабілеті жоғары болады. Шынының бұл түрінен терезе әйнектері мен жоғарғы сортты химиялық, оптикалық шыны түрлерін алуға болады

Қорғасынды калийлі шыны:

Құрамы: SiO2·K2O·PbO.

Шынының бұл түрінің сәулелендіру қабілеттілігі жоғары. Егер:24-30% аралығында болса қорғасынды хрусталь деп атайды. 18-24% аралығында болса төменгі хрусталь деп атайды.

Бор силикатты шыны:

Құрамы: В2О3·SiO2 Шынының бұл түрінің термиялық қасиеттері жоғары және химиялық тұрақтылығы ерекше болғандықтан одан ыстық пен отқа төзімді ыдыстарды жасауға болады.

Шыны өндірісі үшін қолданылатын шикізаттар :

Негізгі шикізаттар

Қосымша шикізаттар

Құм (SiO2),

сода (Na2CO3),

натрий сульфаты,

поташ (К2CO3),

бор (СаCO3),

қорғасын жосасы (Pb3O4),

мырышты ақ сырлар(ZnO),

каолин (Al2O3·2SiO2·2H2O),

доломит (СаCO3, MgCO3)

Бояғыштар:

алтын, күміс, марганец оксидтері - күлгін,

кобальт (ІІ) оксиді-көк түсті Хром (ІІІ) оксиді - жасыл,

Никель (ІІ) оксиді - көк күлгін түс береді.

Цемент алудың технологиялық сызбанұсқасы

Бетон көпір, бассейін, тұрғын үйлер жасалатын бағалы құрылыс материалы. Бетонға темір өзектен қаңқа жасап салып, қатайған соң пайда болатын ерекше затты темір-бетон деп атайды

«Бұқтырма цемент компаниясы» АҚ 1997 жылы Өскемен цемент зауыты негізінде құрылған. Ұйымдағы цемент сапасының мінсіздігі теңдессіз шикізаттың (батпақ және әк) қоры есебінен қамтамасыз етіледі. Тек осындай сападағы шикізаттан құрылыста жоғарғы маңыздылығымен кеңінен қолданылатын 500-маркалы және одан да жоғарғы сападағы цемент алынуады. 2008 жылдың сәуір айынан бастап бетонды және темірбетонды, ішкі ауыр бетондардың гидротехникалық құралдары үшін цементтің жаңа түрі - шлакопортландцемент (ШПЦ 400) шығарылады.

Қыш өндірісі

Саз балшықтан және кейбір металл оксидтерінен тұратын заттарды қыш дейді. Қолданылуына қарай отқа төзімді, химиялық берік, техникалық, тұрмыстық және құрылыстық қыш бұйымдар жасалады.

Қыш бұйымдар жасау процессі бірнеше сатыдан тұрады. Алдымен су қосып сазды илеп, созылғыш масса даярлайды, оған тиісті пішін береді де, кептіріп күйдіреді.