Фармацевтикалық терминологияны реттеу

Презентация қосу

Фармацевтикалық
терминологияны реттеу
• Қазіргі таңда аударма араласпайтын,
аударма қатыспайтын ғылыми-
техникалық прогрестің саласы кемде-
кем. Ғылымның қай саласына назар
аударсақ та, сол саланың қаншалықты
деңгейге жетіп, қаншалықты дәрежеге
көтерілгені терминологиялық
жүйесінен көрініп тұрады.
Бүгінде, медицинада қалыптасқан терминдерді үш топқа
саралауға болады:

І топқа ІІ топты ІІ топ
Қазақ тіліндегі Қазақ тілінде Латын, грек
қолданылуы әртүрлі тілдерінен
талас қолданылып өзгертілмей
тудырмайтын жүрген атаулар алынған
атаулар жатады: құрайды: асықты атаулар: апоневро
омыртқа, жауырын, жілік немесе үлкен з, диафиз, эпифиз,
бұғана, бауыр, жіліншік метафиз, остеон,
бүйрек, жүрек, ми, (большеберцовая мениск, артерия,
жұлын, тамыр және кость); төбе сүйек вена, гипофиз,
т.б.; немесе шеке сүйек нейрон, аксон,
(теменная кость); дендрит және т.б.
асқазан немесе
қарын (желудок);
жіңішке ішек
немесе аш ішек
(тонкая кишка).
Аталған саладағы термин сөздердің
бастапқы жаппай аударылу кезеңін артқа
тастап, қалыптасу, кірігу кезеңіне өткенін
байқауға болады. Мұны ғалымдар шартты
негізде екі кезеңге бөліп жүр.
Бірінші кезең: Екінші кезең:
• Латын, грек, орыс • Түрлі қолданылып
тіліндегі терминдердің жүрген
қазақша баламаларын атауларды бірегейлеп,
тауып қолданысқа енгізу. біріздендіру жұмысы.
Фармацевтикалы
қ терминология
йын ша
тар ы бо
н бағы т ы нын
е ж и
і м д ері м дердің
г і лі бөл те рмин
н ы ң бел рсететін ы.
са ласы ерді кө ст ы рад
рм ац ия б і лім д қ ара
Фа йы
арна
Терминді реттеу
арнайы талаптарға
сәйкес жүргізіледі
- Инвентаризациланады немесе
тізімге алудан басталады
- Инвентаризация арқылы сөздіктер
жасалынады. Мысалы алфавиттік
немесе тақырыптық
- Терминді нормалар жүргізіледі
Қатаң түрде нормалау ҰС
жұргізіледі
Ұсыныс түрде нормалау
Терминдерді нормалау барысында
• Терминдерді • Терминдерді
УНИФИКАЦИЯЛАУ
ОПТИМИЗАЦИЯЛА
У
• ҚР Мәдениет Министрлігі
құрамындағы Тіл
комитетінде терминология
мәселесімен айналысатын
басқарма жұмыс істейді,
көптеген семинарлар,
конференциялар
ұйымдастырылды.
Терминология саласын реттеуге
ұсыныстар
•Біріншіден, терминология саласына тікелей жауап беретін,
тұрақты жұмыс істейтін ұйым қажет. Себебі терминологиялық
жұмыстар ғылым мен техниканың, мәдениеттің және басқа да
арнаулы салалардың дамуымен бірге ұдайы жүргізіліп
отыратын ауқымды жұмыстар кешенін құрайды.
•Екіншіден, терминологиялық жұмыстарды жүргізумен
мемлекет тарапынан қаржыландыратын ресми орган
айналысуы керек.
•Үшіншіден, терминологиялық жұмыстарды жүргізетін мекеме
өкілеттілігі бар мемлекеттік орган болуы керек.
•Төртіншіден, терминологиялық комитетте жоғары кәсіби
білікті терминологтар мен ұзақ жылдар бойы термин
жасаумен, терминологиялық сөздіктер түзумен айналысып
жүрген арнаулы салалардың тәжірибелі мамандары жұмыс
істеуі тиіс

Ұқсас жұмыстар

ӨСӨЖ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯНЫ

Фармацевтикалық терминология жүйесі

Дәрілік заттар айналымы саласындағы қатынастарды мемлекеттік реттеу

Тиісті реттеу практикасы

Анатомиялық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі

Фармацевтикалық көмек түсінігі

БҰЙЫМДАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫ

Фармацевтикалық ұйымдардың тәжірибелік жұмыстарында жаңа ақпараттық технологияларды қолдану

Фармацевтикалық көмек тұжырымдамасы

Денсаулық сақтауды мемлекет тарапанынан реттеу

Пәндер