Полимеризация реакциясы,маңызы және қолданылуы

СӨЖ

Тақырыбы: Полимеризация реакциясы, маңызы және қолданылуы.

ЖОСПАР

1. Кіріспе.

2. Негізгі бөлім.

2. 1. Полимеризация реакциясы.

2. 2. Полимеризация маңызы.

2. 3. Полимерлерді қолдану.

3. Қорытынды.

4. Пайдаланылған

әдебиеттер.

Кіріспе

Жоғары молекулалық қосылыстар немесе полимерлер деп молекулалары жүздеген немесе мыңдаған көміртегі атомдарынан, соған сәйкес молекулалық массалары мыңдаған, тіпті миллиондаған массаның атомдық бірлігіне тең болатын және өзіне тән бірқатар қасиеттері бар қосылыстарды атайды. Полимерлердің атомдары бір-бірімен химиялық байланыс арқылы қосылады.

Полимерлер

Ең қарапайым органикалық полимер - полиэтилен, ол этиленнің полимеризациялануынан түзіледі. Бастапқы зат этилен - мономер деп, ал мономердің n молекуласы қосылса, полимер түзіледі («поли» - көп деген сөз) .

nН2С=СН2 → [−CH2−CH2−] n

Мономерлердің негізгі бөлігінен тұратын топтар буындар деп, ал буындардан құралған үлкен молекула - макромолекула деп аталады. Макромолекуланың құрамына кіретін буындар саны жоғары молекулалық қосылыстардың полимерлену дәрежесін көрсетеді, оны Р әріпімен белгілейді.

Полимерлену дәрежесі (Р) жоғары молекулалық қосылыстың молекулалық массасымен (Мn) мынандай қатынаста болады:

Р = Мn / m

мұнда, m - буынның молекулалық массасы

Буындары мен орынбасарлары кеңістікте орналасуы бойынша полимерлер изотактикалық, синдиотактикалық және атактикалық деп бөлінеді. Изотактикалық полимерлердің жазық ирек конформациясындағы бір типті орынбасарлар негізгі тізбек жататын жазықтықтың бір жағында орналасады. Синдиотактикалық полимерлердің жазық ирек конформациясындағы бір типті орынбасарлар негізгі тізбек жататын жазықтықтың жан-жағына кезек-кезек орналасады. Егер полимер тізбегінде орынбасарлардың орналасуында ешқандай заңдылық болмаса, онда атактикалық полимер болады.

Изотактикалық полистирол

Синдиотактикалық

полиакрилонитрил

Синдиотактикалық

полиакрилонитрил

Полимерлер алыну әдістері

1. Полимеризация

2. Поликонденсация

Реакция нәтижесінде қосалқы заттар бөлінбейді, ал алынған полимердің құрамы мономерге сәйкес келеді. Полимеризация реакциясына мономер ретінде қос немесе үш байланысты қосылыстар:

Полимеризация деп төмен молекулалы заттардың (мономерлердің) қосылып, жоғары молекулалы қосылыстарды түзу реакциясын атайды.

Полимеризация реакциясы жалпы түрде былай жазылады:

nM → (−M−) n

Поликонденсация деп қосымша заттар бөле жүретін төмен молекулалы қосылыстардан жоғары молекулалы қосылыстардың түзілу реакциясын айтады.

Поликонденсация әдісі бойынша полимер алу үшін әр түрлі химиялық реакциялар қолданылады. Олар: этерификациялау, аминдеу, ароматикалық орынбасу және т. б.

Поликонденсация екі функционалдық топтардың әрекеттесуінен жүреді.

Жалпы түрдегі теңдеуі:

Мұндағы: а - А − а, b − B - b бастапқы мономерлер, а және b -функционалдық топтар, аb - бөлінетін қосымша зат.

n(a − A − a) + n(b − B - b) → a − [−AB−] n - b + (2n-1) ab

Полимерлердің қолданылуы

Полимер материалдарының құрылыста кең тарауы ешкімді таңдандыра қоймас. Мәрмәр, кварц және басқа тау жыныстарының керамика, цемент сияқты минералдарды байланыстырушы заттардың полимерлі табиғатын ескермегеннің өзінде дүние жүзінде салынған үйлер мен құрылыстардың тең жартысынан астамы ағаштан, жалпы айтқанда органикалық полимерден жасалған. Кейінгі кезде құрылыс жұмыстарына жасанды полимерлер көптеп пайдаланыла бастады.

Дайын өнімдер:

Органикалық әйнекті бәріміз де білеміз. Бұл таза полиметилметакрилат. Ол есік, терезені әйнектеуге, мөлдір керегелер, баспалдақ және балкон қоршауларын жасауға жұмсалады. Одан әр түрлі жарық плафондарын, люменесцентті шамдар, көше фонарларын жасайды. Поливинилхлорид не полиуретанда құрылыс жұмыстарына қажетті басқа да көптеген көмекші заттар дайындалады. Мысалға, плинтустар, әр түрлі тұтқалар, терезе жақтаулары, есік пен терезелерді, витринаны, ірі панельді үйлердің блоктарының қиылысқан жерлерін қымтайтын резина ленталар осы материалдардан жасалады.

Құрылыс қажеттеріне кумор-инден шайыры мен каучуктың қоспасынан, хлоропрен каучугі, эпоксид шайырынан жасалған мастиктер қолданылады. Үлкен панельдердің арасын жалғастыруға, витрина, терезе саңылауларын жабуға полисульфид каучугі, бутилкаучук, полиизобутилен, кремнийорган және хлоропрен каучуктері жарай береді. Құрылыс конструкцияларын бір-бірімен біріктіру үшін эпоксид, фенол, мочевина,, полиэфир, резина өнімдері қолданылады.