Тамыржәне тамыржүйесі

Презентация қосу

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Тамыр және
тамыр жүйесі

Орындаған: Алтынбек Ә.
Қабылдаған: Әль- Фарабиқызы Ж.
Тамырдың ішкі құрылысы

Тамыр (лат. radix) — Тұқымды және жоғары сатыдағы споралы өсімдіктердің
(мүктен басқасы) топыраққа бекіп, одан су, қоректік зат сіңірген, оларды
бірқатар бастапқы өзгеріске түсіретін, зат алмасуда пайда болған кейбір заттарды
бөліп шығаратын негізгі вегетативті орган.
Тамырдың ішкі құрылысы
Тамыр оймақшақшасы

• Тамыр оймақшасы тамыр бөліміне
кірмейді. Тамыр ұшындағы өсу нүктесінің
сыртын қаптап тұрады.
• Оймақша жасушалары тірі. Сыртқы
қабатындағы жасушалары топырақтағы
кедергілерге үйкеліп, зақымданып түлеп
түседі.
• Оның орнына жаңа жасушалар түзіліп
ұдайы жаңарып отырады.
• Тамыр оймақшасының сыртқы
қабатындағы жасушалар шырышты зат
бөледі. Ол зат тамыр ұшындағы жаңадан
пайда болған нәзік жасушаларды
жарақаттанудан қорғайды.
• Тамырдың топырақтағы қозғалысын
жеңілдетеді.
• Тамыр оймақшасы тамырдың бөліну
аймағының сыртын қаптап қорғап тұрады.
Тамырдың бөлімдері
Бөліну аймағы
Бөліну аймағы атқаратын қызметіне қарай сыртқы, ортанғы, ішкі болып
үш қабаттан тұрады.
• Ең сыртқы қабатындағы жасушалар тамырдың мөлдір өңі мен
оймақшасын түзеді.
• Ортанғы қабатынан алғашқы қабық, ішкі қабаттан орталық цилиндр
түзіледі.
• Жасушалары дамылсыз бөлініп, басқа бөлімдерінің қалыптасуына
себепші болады
Созылу (өсу) аймағы
• Созылу (өсу) бөлімінің жас жасушалары бөлінбейді.
• Ұзыннан созылып, ұзарып, тамыр ұшының топыраққа
терең енуіне әсер етеді.
• Алғашқы өткізгіш ұлпалар осы бөлімде түзіледі.
Сору аймағы . Сору бөлімі өсу бөлімінен кейін орналасқан,
қалың түктері бар бөлік

Тамыр түктерінің құрылысы
Тамыр түктері тамырдың сыртын қаптап жатқан жұқа өң қабықшасы
жасушаларының созылуынан пайда болады.
Ол алғаш жай өсінде түрінде 1-3 күнде бұртиып шығады.
Қабықшасы тез созылып, түк ұшынан ұзарып өсе бастайды. 10-20 күннен соң
қурап түсіп, орныны жаңа түктер шығып, жаңарып отырады.
Тамыр түтіктерінің ұзындығы әр түрлі.

Тамыр түгінің құрылысы:
Әр бір түк - жұқа қабықшасы,
цитоплазмасы, ядросы жане вакуолі
бар жеке ұзын жасуша.
Қызметі:
топырақ түйіршіктерімен тығыз
жанасып, су мен онда еріген
минералды тұздарды сорады.
Жас тамырға тірек қызметін
атқарады.
Өткізу бөлімі

• Су мен онда еріген қоректі заттарды тамырдан өсімдіктің
жер үсті мүшелеріне өткізеді. Бұл бөлімде тамыр түктері
болмайды, жанама тамырлар дамиды
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Өсімдіктердің шөлге бейімделушілігі

Сиыр цепенінің өмірлік циклі

Пәндер