Фармация тарихы және терминологиясы: Әбу Әли ибн Синаның ықпалы

Фармация тарихы. Терминология. Авиценна.

Фармация тарихы

Фармация басқа да білім аймағы сияқты дайын ілімдердің біріге салуынан емес, күрделі де ұзақ дамудың нәтижесі.

Фармация тарихы ғылыми ретінде. Фармация тарихы -көне замандардан бастап ем -домның, дәрі-дәрмектің пайда болуымен осы күнге дейін медициналық дамуын зерттейтін ғылым.

Фармацияның Ежелгі Шығыс елдерінде дамуы

Ежелгі Мысыр (Египет) еліндегі фармация - «Папирус Эверус»

Ежелге Үндістан медицинасы. Едежлгі Үндістан емшілері адам денсаулығы, ағзадағы оттегі, шырыштың (слизь), өттің оптималдық құрамына байланысты деп білген. Осы заттардың біреуінің мөлшері өзгерсе, адам науқасқа шалдығады деген ұғым болған.

Фармацевтика деген сөз «pharmacon» - (дәрі) сөзінен шыққан. Ал фармакология дегеніміз бұл дәрі-дәрмектердің ағзадағы әсерін тигізу жөніндегі ғылым. Фармация - бұл өсімдіктен, мал өнімдерінен, минералдардан және синтез әдісімен алынған дәрі-дәрмектердің өндірісі мен қолданылуы.

Терминология

Фармацевтикалық терминология (гр. рharmakeia - дәрі-дәрмектің жасалынуы және қолданылуы) медицина терминологисының негізгі бір саласы болып есептелінеді.

Тәжік дәрігері әрі философы Әбу Әли ибн Синаның «Анатомия мен физиологияға кіріспе», «Дәрігерлік ғылымның ережелері» («Канон врачебной науки») еңбектері өте құнды. Бүл еңбектерінде анатомия мен физиологияны жүйелеп, қосымша мәліметтермен толықтырған. Кітап латын тілі не аударылып, 30-дан астам рет қайта басылып шыққан.

Оның күрделі туындысы - “Дәрігерлік ғылымның каноны” (“Китаб әл-канун фи-т-тибб”), бұл - көлемі 200 баспа табақ, 5 кітаптан тұратын медицина энциклопедия. Араб тілінде сан рет көшірілді. Латынша аудармасы 12 ғ-да жарық көріп, аз уақытта бүкіл дүние жүзіне таралды. Күллі Шығыс пен Батыста Әбу Әли ибн Сина осы кітап арқылы 5 - 6 ғ. бойы медицина ғылымының дара жетекшісі, дәрігерлердің ұлы ұстазы болды, “Медициналық ханзада”, “Шейх-ур-райс” деген ұлы есімге ие болды.

Ұқсас жұмыстар

Әбу Әли ибн Сина: өмірі мен ғылыми мұрасы

Әбу Әли Ибн Сина (Авиценна): өмірбаяны, медицинаға қосқан үлесі және еңбектері

Әл-Фараби мен Ибн Синаның энциклопедиялық мұрасы мен ғылыми ықпалы

Ибн Синаның рух туралы философиялық түсінігі

Ибн-Синаның философиялық ойлары мен ғылыми мұрасы

Фармация тарихы және халық медицинасының қалыптасуы

Ибн Синаның рух туралы философиялық және психологиялық-медициналық көзқарастары

Ибн Сина (Авиценна): өмірбаяны және философиялық көзқарастары

Ортағасырлық мұсылман фалсафасы: перипатетика және әл-Кинди, әл-Фараби, Ибн Сина және Ибн Рушдтің ілімдері

Ортағасырлық философия: тарихы, негізгі тұжырымдамалары және ықпалы

Пәндер