Жан қиналмай жұмыс бітпес, талап қылмай мұратқа жетпес бітпес, талап қылмай мұратқа жетпес

Презентация қосу

Үй тапсырмасы: «Жан қиналмай жұмыс
бітпес, талап қылмай мұратқа жетпес»

1. Лездемелік сұрақтар:
1. Құлқайыргүлділер тұқымдасы қай класқа жатады?
2. Құлқайыргүлділер тұқымдасының қанша түрі бар ?
3. Қазақстанның қай жерлерінде кездеседі?
4. Баобаб қай тұқымдасқа жатады?
5. Баобаб туралы не білеміз?
6. Гүлдерінің ерекшеліктері?
7. Құлқайыр тұқымдасына жататын өсімдіктерді ата?
8. ”Шит” дегеніміз не?
9. Мақта гүлінің формуласы?
10. Мақтаның ашылмай қалған қауашағы қалай аталады?
11. Мақта тұқымының майлылығы?
12. Медицинада дәрі ретінде қолданатын түрі?
13. Сәндік үшін өсірілетін түрлері қалай аталады?
14. Мақтадан қандай заттар алынады?
Қосжарнақтылар класының ерекшеліктері?
Класқа жататын тұқымдастарды ата?
Асқабақ тұқымдасына
жататын өсімдіктерді ата
Бақша өсімдіктері туралы не білесің?
Алабота тұқымдасына жататын
өсімдіктерді ата?
Орамжапырақгүлділерге
жататын өсімдіктерді ата?
Жоғарғы сатыдағы
өсімдіктер деп аталу себебі?
ТЕЛЕГРАММА
Жіберілген бос сөздерді толықтырып жіберіңіз
Мақтаның жемісі

• Мақтаның жемісі - ……….. Мақтаның ашылмай қалған
немесе шала ашылған қауашағын ………..дейді.
Қауашақ ………….ашылады. Қауашақ ішіндегі ұзын
талшықтары (түктері) бар өте көп тұқымдар
шашылады. Талшықтардың ұзындығы кейбір мақта
іріктемелерінде ……… миллиметрге дейін жетеді.
Шит талшықтары таза ……….(клетчатка) тұрады.
Олар өте ширатылғыш, сондықтан тоқыма
материалы (хлопок) ретінде пайдаланылады. Шитті
мақтадан таза мақта өндіріледі. Мақта тұқымынан
….., ………, мақта мамығы, басқа да құнды өнімдер
алынады. Мақта тұқымының ………. майдан тұрады.
Мақта жайы тағамға, сондай-ақ техникалық мақсатта
қолданылады.
ТЕЛЕГРАММА
Жіберілген бос сөздерді толықтырып жіберіңіз
Мақта шаруашылығы

• Мақта шаруашылығы өте ертеден дамып келеді. Жыл
санауға дейін 3000 жылдан бері мақта
шаруашылығымен ……… шұғылданып келеді. Шитті
мақта біздің республикадан басқа ……….., ………..
өсірілуде. Өйткені мақта - …….,…….. сүйетін өсімдік.
Мақтадан мол түсім алу үшін …………. қажет.
Көлеңке түспейтін, топырағы тыңайтылған жерде
өскен қоза қауашақтарының әрқайсысынан ………
дейін таза мақта алуға болады. Мақтаны бір үлескіде
жылма-жыл екпей, ……….. алмастырудың маңызы
зор.
• Құлқайыргүлділер тұқымдас өсімдіктер құрамында
………….. мол.
• Құлқайыргүлділер қатарының ....
тұқымдасы бар, гүлдері...,
тостағаншасы..., күлтесі...
жапырақша, аталығы..., аналығы...,
жемісі..., ... . Гүл формуласы
....,дәрілік түрі .... .
§ 28. Қосжарнақтылар класы.
Раушангүлділер тұқымдасы.
Бұршақ тұқымдастар.
• Көктемде
Ақ гүлге оранады,
Күзде
Қолға доп боп оралады.

• Бұтаға ілген үлпершек,
Іші нәрлі қызыл сөл,
Теріп алып үлгерсек.

• Тіл үйірген дәмі бар,
Сары алтын түс — сәні бар.
Шақсаң егер кептіріп,
Сүйегінің дәні бар,
Баққа тұрар сән беріп,
Алқа етіп тізіп ал.
Раушангүлділер тұқымдасының
төрт тұқымдас тармағы бар

Раушангүлділер
3000/35 түр ҚР

Тобылғылар Раушангүлділер Алмалылар Өріктер
300 түр 1700түр 600түр 400 түр
Таңқурай

Шие
Қара өрік
Шабдалы

Алма
Шие

Тобылғы

Алма Итмұрын
Раушангүлділер тұқымдасы Бұршақ тұқымдастар
3000/35 түр ҚР-да 12000/650 түр ҚР-да
•Ағаш, шала бұталы, шөптесін.
• Ағаш, бұта, шөптесін.
•Гүлшоғыры-шоғырбас, шатырша,
• Гүлдері: қос гүлсерік, 5
масақ, 5 тостағаншасы біріккен, 5
тостағаншасы біріккен, 5 күлте
жапырақша, аталығы күлте жапырақшасы 1 «желкен»,
шексіз,кейде 4-8-9, аналық саны 1, 2«ескек», 2«қайықша», аталығы 1+(9),
өте көп аналық саны -1
• Жемісі – көп сүйекті , жидек, •Жемісі –құрғақ бұршаққап.
сүйекті-шырынды, жаңғақты, •Гүл формуласы
көп жаңғақшалы құрғақ жеміс. • Т(5) К 3+(2) А 1+(9)Ж1
• Гүл формуласы •Тамыр түкшелері арқылы
ж
Т(5) К5 А ∞ Ж1 бос азотты сіңіреді
е 2 ескек
л
к
е 2 қайықша
н
Ағаштар Бұталы Шөптесін
Мойыл,шетен, Раушан, Шыршай, байғұт,
алма, алмұрт Итмұрын қойбүлдірген
Алма Үшқұлақты
Бүлдірген, Қауырсын тәрізді
Алмұрт
құлпынай, Итмұрын, қараған,
Долана
таңқурай шетен
Өрік
Шие
Саусақ салалы
Жатаған қараған
Раушангүлділер Бұршақ

Тағамдық –
Мәдени – алмұрт, асбұршақ,үрмебұршақ,
шие соя, жасымық,
жержаңғақ,нұт

Жабайы – тікенгүл, Мал азықтық –
Шетен, итмұрын бөрібұршақ, беде,
түйежоңышқа, жантақ

Дәрілік – таңқурай, Дәрілік-
құлпынай жалаң қызыл мия,
кассия

Сәндік – раушан
Сәндік – қараған,
25000 іріктеме
тентекмия
Бұршақ тұқымдасы

Екпе асбұршақ Жемісі

Қызыл жоңышқа
гүлшоғыры

атбұршақ Сарыгүлді бөрібұршақ
Түйнек бактериялары
Соя өсімдігі
Бұл өсімдіктің 100г-
ында
45г нәруыз, 27г
өсімдік майы, 20г
крахмал бар.
Сояның қоректік
тұқымынан 100-ге
жуық азық-түлікпен,
тәтті тағамдар:
кәмпит,май,печенье,
сүт,сыр, ірімшік т.б
дайындауға болады
Қызылбас жоңышқа

1 га жерден 150кг Азот
2) Раушангүлділер
Итмұрын- Т (5) К5 А ∞
Ж1

Жабайы алхоры- Т(5) К5
А 20Ж1

Алма гүлі – Т (5) К5 А ∞
Ж (5)
Бұршақ тұқымдасы
• Т5К1+2+(2)А(9)+1Ж1
Алма. Бетке әжім түсіруді тежейді. Ұйқыға
жатарда піскен алманың бір данасын жеп
жатсаңыз, тістегі бактериялардың 96,7 %
алма құрамындағы органикалық
қышқылдардың әсерінен жойылып кетеді.

Өрік. Оны «денсаулық жемісі» деп атайды.
Құрамын-да органикалық қышқылдар,
нектин, хош иісті заттар, минералды тұздар
(калий,) натрий, кальций, т.б. және коротин
бар.
Алмұрт. Оның шырыны несепті айдау үшін
өте пайдалы. Алмұрт шырынын қуық-қа
тас байланғанда да ішеді. Алмұрттың
шырыны мен тұндырмасы несептің
бөлінуін күшейтіп қана қоймай, түсін де
ашып, бактерияларды жоюға әсер етеді
Қызыл түсті раушан 1930 жылы
генетикалық мутация жолымен
алынған.
Табиғатта раушанның көк түсіне
жауап беретін ген, көк түсті пигмент
дельфинидин болмаған.Бірақ көп
жылдық австралиялық және
жапондық компаниялардың бірігіп
жұмыс істеуі нәтижесінде 2004 жылы
«көк» раушан гендік инженерия

әдістері арқылы шығарылды.
Раушангүлділер-Р Дұрыс жауап
Бұршақ Жемісі
тұқымдастар-Б
1. Алмұрт A. Бұршаққын 1.
2. Құлпынай B. Бұршаққап 2.
3. Асбұршақ C. Құрғақ kөп 3.
4. Шабдалы жаңғақшалы 4.
5. Жержаңғақ D. Құрғақ 5.
6. Беде E. Шырынды 6.
7. Соя жидек 7.
8. Шыршай F. Сүйекті 8.
шырынды
G. жидек
Раушангүлділер-Р Дұрыс жауап
Бұршақ Жемісі
тұқымдастар-Б
1. Алмұрт A. Бұршаққын 1. G
2. Құлпынай B. Бұршаққап 2. C
3. Асбұршақ C. Құрғақ kөп 3. B
4. Шабдалы жаңғақшалы 4. F
5. Жержаңғақ D. Құрғақ 5. B
6. Беде E. Шырынды 6.Е
7. Соя жидек 7. B
8. Шыршай F. Сүйекті 8.D
шырынды
G. жидек
Тест. Раушангүлділер мен бұршақ
тұқымдасына жататын өсімдік белгілерін
бөліп жаз:
1. Жемісі-жидек.
2. Гүлшоғыры-шоғырбас.
3. Гүл формуласы Т(5) К5 А ∞ Ж1.
4. Гүлі біріккен -5 тостағанша.
5. Жемісі-бұршаққап.
6. Гүлі бірікпеген – 5 күлтежапыраша.
7. Гүлінде аталығы көп, кейде 4-8-9.
8. Гүлінде аталығы- 10, аналығы -1.
9. Тамырында азот жинақталады.
10. Тұқымында эндоспермі болмайды.
Тексереміз:
Раушангүлділер

Жауабы: 1,3,6,7,10.

Бұршақ

Жауабы: 2, 4, 5, 8, 9.
• § 28 (бәріне).
• Іздену жұмыстары таңдаумен:
асбұршақ пен үрмебұршақ маңызын жазып
келу
• Сурет салу.86 беттегі 1,2,3 тапсырма

Ұқсас жұмыстар

Ағзалардың көбею формалары

Өтпелі қалыптың символы

Мәдени өсімдіктердің шыққан орталықтары

Түйе құс

Механикалық жұмыс

Бостандықтың қадірін Мал кеткенде білерсің

Өлеңді оқытудың тиімді жолдары

Сөздердің байланысу түрлерін табу

Сын есім сөзжасамы

Абайды оқы - таңырқа!. Ашық тәрбие сағаты

Пәндер