Фотосинтез туралы




Презентация қосу
Сабақтың тақырыбы: Фотосинтез.

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларға фотосинтез үрдісі ,
оның жарық және қараңғы
сатысы мен ішкі және сыртқы
факторлары туралы түсінік
беру.
2. Фотосинтез туралы білім алу
мен өзара сыйластыққа,
ұжымшылдыққа , сауаттылыққа
тәрбиелеу.
3. Оқушылардың өз бетімен
жұмыс жасау , бір – біріне
көмектесе отырып, өз ойларын
толық айту дағдыларын дамыту.

Сабақтың түрі: Аралас

Сабақтың түрі: “Шыңға шығу” әдісі, “сызбаны
сөйлет”, графикалық диктант,
тест, деңгейлік тапсырмалар
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, кесте,
плакаттар, үлестірме
материалдар
І Ұйымдастыру

ІІ Үй тапсырмасын тексеру.

“Шыңға шығу” әдісі
Тынысалуға қажетті жағдайлар

Тынысалу кезеңдері

Теңгерме нүктесі дегеніміз не?

Анаэробты ағзалар

Аэробты ағзалар 5 ұпай

Тірі ағзалардың тынысалуы
Үй тапсырмасын қорытындылау.

“Сызбаны сөйлет” әдісі
5 ұпай
Ағзалар
1. тыныс 2. Тынысалу
Тынысалу
алуына кезеңдері
кезеңдері
қарай

аэробты анаэробты

Даярлық
Даярлық Оттекті
Оттекті Оттексіз
Оттексіз

міндетті бейімделгіш
3 ұпай
Жиырма бесінші қазан.

п. 16 Фотосинтез
Көмірқышқыл
газы

1. Фотосинтездің ашылу тарихы.
2. Фотосинтез сатылары.
3. Фотосинтез факторлары.
4. Фотосинтез бен тынысалудың оттегі

өзара байланысы.

CO22
CO22

O22
O22
O22
Фотосинтез – күн жарығы энергиясының әсерінен көмірқышқыл
газы мен судың оттегі мен көмірсуларға айналу үрдісі.
Түзілген көмірсулар қорек ретінде қолданылады,
ал оттегі атмосфераға түседі.
•Өсімдіктердің оттегін •1817 ж екі француз •1845 ж неміс физигі К.Е.Тимирязов
•бөлетінін ең алғаш рет •химигі Пельтье • Р. Майер жасыл фотосинтез күн
• ағылшын 1770 ж •жапырақтан жасыл • өсімдіктер күн спектрінің
•Джозеф Пристли ашты. • зат бөліп алып, • энергиясын хлорофилл өте
• оны хлорофилл деп • химиялық энергияға көп сіңірілген
• атады. • айналдыратынын жерлерінде
• дәлелдеді. анағұрлым
күштірек жүретінін
тапты.
Жарықта жүретін сатысы
Қараңғыда жүретін сатысы

Үрдістер Үрдістер
I. Бір - бірін өзара толықтыратын І. Атмосферадағы көмірқышқыл
екі: судың ыдырауы мен АТФ газы және жарық сатысынан
синтезі үрдістерінен пайда болады түсетін сутегі қосылысы
нәтижесінде глюкоза
II. Су фотолизі- судың жарықта молекуласының синтезі жүреді.
ыдырау үрдісі. Атмосфераға оттегі Жарық реакциялары барысында
бөлініп шығып, ауадағы қорға жиналған АТФ энергиясы
көмірқышқыл газын қосып алып , шығындалады.
глюкоза молекуласын синтездейді.

III. Хлорофил молекуласына жарық
түскен кездегі энергияны АТФ ты
синтездеуге жұмсайды. Онда АДФ
тағы бір фосфат қосып алып АТФ –
ға айналады.
Хлоропластың мөлшері
Жарық мөлшері

Хлорофилдің саны
мен типі
Ылғал мөлшері
Ферменттер тиімділігі
Көмірқышқыл газының
концентрациясы
Жапырақтардың мөлшері
Ауа температурасы

Лептесіктер саны
Ү. Бекіту тапсырмалары:
3 ұпай

Сілтеме табушылар тобы:

Мәтінді оқи отырып, жаңа
ұғымдарды тауып, анықтамасын
бер.

Баяндаушы топ:

Мәтінді оқи отырып,
кесте құрастырып, оны баянда.

Ізденуші топ:

Тақырыптағы суретке талдау
жасау.
Су Көмір -
қышқыл
газ

Өсімдік
жасушасындағы
қант пен крахмал
Бос
оттегі
Тіршілікке арналған
энергия
ІІ. Графикалық диктант 3 ұпай

Фотосинтез процесі екі сатыда жүреді.

Жарық сатысында су қоданылады.

Сыртқы фактор фотосинтездеуші ағзалармен
анықталады.

Фотосинтез процесі тек жарықта жүреді.

Балдырларда жарықта фотофосфорлану
айналымының реакциясы жүреді.

Тірі ағзалардың барлығы фотосинтез үрдісінің
қарқындылығына тәуелді.

Жауабы:
ІІІ. Семантикалық карта. 5 ұпай

Тапсырмалар Жарық Қараңғы Ішкі Сыртқы
сатысы сатысы фактор фактор

Жарық, ылғал мөлшері , қоршаған ауа
температурасымен анықталады.

Күн жарығының энергиясы АТФ
энергиясына өзгереді.

Нәтижесінде оттегі, сутегі, АТФ алынады

Хлоропластың стромасында жүреді.

Хлоропласт ферменттерінің өршіткілігімен
жүретін жүйелі реакция.

Хлоропласт мөлшері, хлорофил саны мен
типі, жапырақ мөлшері,пішіні,
орналасуымен айқындалады.
І нұсқа ІҮ. МАБ-ға дайындық кезеңі. ІІ нұсқа
Сұрақтары Жауаптары Сұрақтары Жауаптары

1.Табиғаттағы заттар А)АТФ синтезі
A. фотосинтез 1.Фотолиз дегеніміз
айналымының негізгі В)майлардың ыдырауы
көзі. B. транспирация не?
C. адсорбция С)көмірсудың ыдырауы
D. Алмасу адсорбциясы Д)наруыздың ыдырауы
E. пиноцитоз Е) судың жарықта ырырауы

А)цитоплазмада
2. Фотосинтездегі А)К. Тимирязов 2. Фотосинтез
В) митохондрияда
хлорофилдің ролін алғаш В)Ч. Дарвин қайда өтеді?
С) рибосомада
сипаттаған ғалым С)Л. Пастер Д)ядрода
Д)В. Гельмонт Е)хлорофилі бар жасушада
Е)Н. Вавилов
А) холрофил санымен
А) анаэробты В) жапырақтардың
3. Фотосинтез жолымен 3. Сыртқы фактор
В)аэробты немен анықталады? мөлшерімен
органикалық заттарды
түзуші организмдер. С)ыдыратушылар С) жарық мөлшерімен
Д)өндірушілер Д)лептесіктер санымен
Е) тұтынушылар Е)ферменттер тиімділігімен

4. Атмосфера ауа А)78 А)Фотолиз
құрамындағы көмір В)21 4. Ежелгі В)фотофосфорлану
қышқыл газының С)1,29 балдырларда
жарық фазасында С)фотосинтез
мөлшері.
Д)0,03 өтетін реакция Д)питолиз
Е) 0,92 Е)пагоцитоз

5. Фотосинтез үрдісінің
A. 3 А)К. Пристли 5 ұпай
B. 2 5. Өсімдіктердің В)Ч. Дарвин
фазалары
C. 4 оттегін бөлетінін
ең алғаш ашқан С)Л. Пастер
D. 5 Д)В. Гельмонт
ғалым.
Е. 1
Е)Н. Вавилов
V. О Й Қ О Р Ы Т У

5 ұпай
Тақырыптың негізін бір сөйлеммен білдіру.

VІ. Б А Ғ А Л А У

VІІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М А

П.16. Фотосинтез. “Фотосинтез
маңызы” өзбеттік жұмыс.
Сәйкестендіру әдісі

Жарық сатысы реакциясының өлшем Электрондар
бірлігі....................... деп аталады Квантосомалар
Жарық сатысы жүретін хлоропластың Сомасында
бетіндегі мембраналық Ламиелла
түзілім.................... да жүреді. Жарық сатысы
Қараңғы фазасы хлоропласт денесінде Қараңғы
немесе ..................... жүреді. сатысы

..................... оттегі, сутегі, АТФ алынады
Жарық кванты мен хлорофилдер
әрекеттескенде ................. пайда болады.

Ұқсас жұмыстар
Өсімдіктер фотосинтезі
Күн сәулесі энергиясының химиялық байланыс энергиясына айналу процесі
Фотосинтез туралы ілімнің даму тарихына қысқаша шолу
Жапырақта органикалық заттардың жарықта түзілуі. Фотосинтез
Фотоциндездегі зат алмасу
Жарықтың қысымы
Фотосинтез. Тынысалу
Биологиялық жүйедегі зат алмасу. Фотосинтез фазалары
Фотосинтез нәти
Фотосинтез-табиғи лаборатория
Пәндер