Фотосинтез туралы



Сабақтың тақырыбы: Фотосинтез.
Сабақтың мақсаты:
Оқушыларға фотосинтез үрдісі, оның жарық және қараңғы сатысы мен ішкі және сыртқы факторлары туралы түсінік беру.
Фотосинтез туралы білім алу мен өзара сыйластыққа, ұжымшылдыққа, сауаттылыққа тәрбиелеу.
Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау, бір - біріне көмектесе отырып, өз ойларын толық айту дағдыларын дамыту.
Сабақтың түрі:
Сабақтың түрі:
Аралас
“Шыңға шығу” әдісі, “сызбаны
сөйлет”, графикалық диктант,
тест, деңгейлік тапсырмалар
Көрнекілігі:
Интерактивті тақта, кесте,
плакаттар, үлестірме
материалдар

І
Үй тапсырмасын тексеру.
ІІ
Ұйымдастыру
“Шыңға шығу” әдісі
Тірі ағзалардың тынысалуы
Аэробты ағзалар
Анаэробты ағзалар
Теңгерме нүктесі дегеніміз не?
Тынысалу кезеңдері
Тынысалуға қажетті жағдайлар
5 ұпай

“Сызбаны сөйлет” әдісі
1.
2.
5 ұпай

Тынысалудың жалпы формуласы:
3 ұпай

Жиырма бесінші қазан.
п. 16 Фотосинтез
Фотосинтездің ашылу тарихы.
Фотосинтез сатылары.
Фотосинтез факторлары.
Фотосинтез бен тынысалудың
өзара байланысы.
Көмірқышқыл
газы
оттегі
CO2
CO2
O2
O2
O2

Фотосинтез - күн жарығы энергиясының әсерінен көмірқышқыл
газы мен судың оттегі мен көмірсуларға айналу үрдісі.
Түзілген көмірсулар қорек ретінде қолданылады,
ал оттегі атмосфераға түседі.

Өсімдіктердің оттегін
бөлетінін ең алғаш рет
ағылшын 1770 ж
Джозеф Пристли ашты.
1817 ж екі француз
химигі Пельтье
жапырақтан жасыл
зат бөліп алып,
оны хлорофилл деп
атады.
1845 ж неміс физигі
Р. Майер жасыл
өсімдіктер күн
энергиясын
химиялық энергияға
айналдыратынын
дәлелдеді.
К. Е. Тимирязов
фотосинтез күн
спектрінің
хлорофилл өте
көп сіңірілген
жерлерінде
анағұрлым
күштірек жүретінін
тапты.

Үрдістер
I. Бір - бірін өзара толықтыратын екі: судың ыдырауы мен АТФ синтезі үрдістерінен пайда болады
II. Су фотолизі- судың жарықта ыдырау үрдісі. Атмосфераға оттегі бөлініп шығып, ауадағы көмірқышқыл газын қосып алып, глюкоза молекуласын синтездейді.
III. Хлорофил молекуласына жарық түскен кездегі энергияны АТФ ты синтездеуге жұмсайды. Онда АДФ тағы бір фосфат қосып алып АТФ -ға айналады.
Жарықта жүретін сатысы
Үрдістер
І. Атмосферадағы көмірқышқыл газы және жарық сатысынан түсетін сутегі қосылысы нәтижесінде глюкоза молекуласының синтезі жүреді. Жарық реакциялары барысында қорға жиналған АТФ энергиясы шығындалады.
Қараңғыда жүретін сатысы

ішкі фактор
сыртқы фактор
Хлоропластың мөлшері
Хлорофилдің саны
мен типі
Ферменттер тиімділігі
Жапырақтардың мөлшері
Лептесіктер саны
Жарық мөлшері
Ылғал мөлшері
Көмірқышқыл газының
концентрациясы
Ауа температурасы

Ү. Бекіту тапсырмалары:
Сілтеме табушылар тобы:
Мәтінді оқи отырып, жаңа
ұғымдарды тауып, анықтамасын
бер.
Баяндаушы топ:
Мәтінді оқи отырып,
кесте құрастырып, оны баянда.
Ізденуші топ:
Тақырыптағы суретке талдау
жасау.
A
C
B
3 ұпай


Су
Көмір -
қышқыл
газ
Бос
оттегі
Өсімдік
жасушасындағы
қант пен крахмал
күн жарығы
Тіршілікке арналған
энергия

ІІ. Графикалық диктант
Фотосинтез процесі екі сатыда жүреді.
Жарық сатысында су қоданылады.
Сыртқы фактор фотосинтездеуші ағзалармен
анықталады.
Фотосинтез процесі тек жарықта жүреді.
Балдырларда жарықта фотофосфорлану
айналымының реакциясы жүреді.
Тірі ағзалардың барлығы фотосинтез үрдісінің
қарқындылығына тәуелді.
Жауабы:
3 ұпай

Тапсырмалар
Жарық сатысы
Қараңғы сатысы
Ішкі
фактор
Сыртқы фактор
Жарық, ылғал мөлшері, қоршаған ауа температурасымен анықталады.
Күн жарығының энергиясы АТФ энергиясына өзгереді.
Нәтижесінде оттегі, сутегі, АТФ алынады
Хлоропластың стромасында жүреді.
Хлоропласт ферменттерінің өршіткілігімен жүретін жүйелі реакция.
Хлоропласт мөлшері, хлорофил саны мен типі, жапырақ мөлшері, пішіні, орналасуымен айқындалады.
ІІІ. Семантикалық карта.
5 ұпай

Сұрақтары
Жауаптары
1. Табиғаттағы заттар айналымының негізгі көзі.
A. фотосинтез
B. транспирация
C. адсорбция
D. Алмасу адсорбциясы
E. пиноцитоз
2. Фотосинтездегі хлорофилдің ролін алғаш сипаттаған ғалым
А) К. Тимирязов
В) Ч. Дарвин
С) Л. Пастер
Д) В. Гельмонт
Е) Н. Вавилов
3. Фотосинтез жолымен органикалық заттарды түзуші организмдер.
А) анаэробты
В) аэробты
С) ыдыратушылар
Д) өндірушілер
Е) тұтынушылар
4. Атмосфера ауа құрамындағы көмір қышқыл газының мөлшері.
А) 78
В) 21
С) 1, 29
Д) 0, 03
Е) 0, 92
5. Фотосинтез үрдісінің фазалары
A. 3
B. 2
C. 4
D. 5
Е. 1
Сұрақтары
Жауаптары
1. Фотолиз дегеніміз не?
А) АТФ синтезі
В) майлардың ыдырауы
С) көмірсудың ыдырауы
Д) наруыздың ыдырауы
Е) судың жарықта ырырауы
2. Фотосинтез қайда өтеді?
А) цитоплазмада
В) митохондрияда
С) рибосомада
Д) ядрода
Е) хлорофилі бар жасушада
3. Сыртқы фактор немен анықталады?
А) холрофил санымен
В) жапырақтардың мөлшерімен
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz