Гендік модифицирленген өнімдер

Презентация қосу

Жоспар
1.Кіріспе
1.1.Трансгенді өсімдіктер
2.Негізгі бөлім
2.1. Гендік модифицирленген өнімдер
2.2. Гендік модифицирленген ингредиенттер
(ГМИ)
2.3. Трансгендік тағамдарды қолданудағы
потенциалды қауіптілік
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер
Трансгенді өсімдіктер
Заманауи биотехнологияда дәстүрлі
генетика мен селекция әдістерінен ерекшелігі
әртүрлі биологиялық түр гендерін
біріктіріп,трансгенді өсімдіктер алады.
Трансгенді өсімдіктер -әсіресе дамушы
елдерде және Қытайда ең көп егіс алқаптарын
қамтиды. 2001 жылы 13 елде, 2002 жыл 16
ел,әсіресе әлемдік трансгендік дақылдар
өсіруде АҚШ, Агентина,Канада ұйытқы болып
отыр.Осы елдерде оның қауіпсіздігі мен халық
тұтынуының мүмкіндігі тіркелген.
Ресейде 1999 жылы құрамында трансгені
бар жүгері, соя, картоп әкелінді. Зерттеуде бұл
өнімдердің химиялық құрамы ерекшеленбейді.
Бірақ Ресейде мұндай өнімдерді өсіруге заңмен
тыйым салынған.
Трансгенді өсімдіктер
• Күрішке ана сүтінің
құрамын анықтайтын ген
енгізілген. Нәтижесінде
күріштің сіңімділігі
артқан.
• Бүлдірген суыққа төзімді
болу үшін солтүстік
балықтарының гені
енгізілген.
• Жүгеріні зиянкестер жеп
қоймас үшін оған жылан
уынан алынған белсенді
ген енгізілген.
Трансгенді өсімдіктер
1992 жылы Қытайда пестицидтерге төзімді темекі
тұқымдары өсірілді.
Томат арктикалық камбала мен бақадан суыққа
төзімділік генін алған.
Картоп колорад қоңызына улы болып келетін бактерия
генін алған.
Гендік модифицирленген өнімдер
1994 жылы АҚШ-та сақтауға аса тұрақты
қызанақ жасалды. Бұл алғашқы гендік
модифицирленген өнім.
Гендік модифицирленген ауыл-
шаруашылық дақылдарын жасау дәстүрлі
әдістермен алуға мүмкін емес –
Вирус, саңырауқұлаққа,
зиянкестерге,пестицидке тұрақты;
Қолайсыз климат жағдайына төзімді;
Агротехникалық қасиеті-өнімділігі
жоғары;
Тағамдық құндылығы жоғары, ұзақ
сақталатын, түрі әдемі өнім алуға мүмкіндік
береді.
ГМО- бұл гендік модификацияланған
өнім
Соя – әлемдегі ең трансгенді өсімдік.
Гендік модифицирленген
ингредиенттер (ГМИ)
Генетикалық модифицирленген
ингредиенттер көптеген азық-
түліктердің құрамында
болады.Мысалы,ГМ- жүгеріні
кондитерлік, нан-тоқаш және
алкогольсіз сусындардың құрамына,
ал ГМ- сояны рафинадталған май,
маргарин, майонез, макарон,
пісірілген шұжықтар мен мал жеміне
қосады. Тамақ өнеркәсібінде соядан
эмульгаторлар, тұрақтандырғыштар,
қоюландырғыштар жасайды
ГМ- өнімдерге қызығушылық
себептері
800 млн-дай адам ашығады,
ал жыл сайын млн-даған адам
аштықтың салдарынан қайтыс
болады;
-Халық санының үнемі өсуі;
-Қажетті қасиеттері бойынша
ГМ-организмдерді жасау
мүмкіндігі.
Соңғы бес жыл ішінде
әлемде трансгенді
өсімдіктерді өсіруге
арналған жер
алқаптары 8 млн га-
дан 46 млн га-ға
ұлғайған.
1996 жылдан 2007 жылдар аралығында
ГМ дақылдардың жалпы ауданы

Соя
Жүгері
Мақта
40 Канола ( рапстың бір түрі)

0
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Қазіргі таңда кеңінен қолдануға рұқсат етілген
өнімдер:
Әлемде-
өсімдіктердің 88
сорты;

Ресейде-
өсімдіктердің 17
сорты (соя,жүгері,
қант қызылшасы,
мақта, т.б. )
Трансгендік тағамдарды қолданудағы потенциалды қауіптілік

П ГМ өнімдерге емес
О абайы түрлеріне
Гендердің өтуі Жабайы өнімдерге өтуі
Т
Е Тағамдық тізбектерге енуі
Н Антибиотиктерге тұрақтылық
Ц
И Жәндіктерге толеранттылық
А Қоршаған ортаға
Л қаупі Гербицидтерге толеранттылық
Д
Ы Вирус қабаты құрылымының өзгеруі

Қ Вирустарға Жаңа вирустың түзілуі
А тұрақтылық
У Ауру бегілерінің күшеюі
і Биологиялық және тағамдық
П құндылықтарының өзгеруі
Т Тағамдық Аллергенділік
І қауіптілігі
Л Мутагенгенділік
І
Гонадо-, эмбриотоксикалық, Иммунды моделдеуші қасиеттерінің
К
тератогенділік өзгеруі
Қазақстан Республикасының Заңдары
2007 жылдың ақпан айында ҚР
Денсаулық сақтау Министрлігі
«Балалар тағамдары, тағамдық және
биологиялық үстемелер, генетикалық
модифицирленген азық-түліктерді
мемлекеттік тіркеу ережелері» деген
бұйрық шықты.
Тағамдық заттардың қауіпсіздігін
сақтау жөнінде «Тағамдық заттардың
қауіпсіздігі» деген жоба шығарылды.
2008 жылы Үкімет «ГМ
өсімдіктер мен жануарлардан алынған
тағамдардың қауіпсіздігі» туралы
қойылатын талаптарды жетілдірді.
Қорытынды
ГМ азықтарды бақылаусыз қолдану
болашақта қатерлі нәтижелерге әкелуі
мүмкін.Біз гендік инженерия жіберген
қателерді тек 10 жылдықтар өткен соң ғана
толығымен түсінеміз.Қазіргі таңда
мутанттарды зертханалық жағдайда
анықтап беретін әдістер әлі табыла қойған
жоқ және ГМ азықтардың енуін бақылап
отыру мүмкін емес.Сондықтан өзіміздің
отандық өнімдерімізді тамаққа қолдану
қауіпсіз.Бірақ әр адам қандай тамақ жеп,
қалай өмір сүретіндігіне өзі ерікті және
жауапты.Бастысы, бұл таңдау сапалы және
ғылыми тұрғыдан дәлелденген фактіге
негізделген болуы керек!!!
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Вельков В.В. Оценка риска при интродукции
генетически модифицированных микроорганизмов в
окружающую среду. Агрохимия, 2000, N8, с. 76-86.
2. Красовский О.А. Генетически
модифицированная пища: возможности и риски //
Человек, 2002, № 5, с. 158–164.
3. Учебник “Основы безопасности
жизнедеятельности” 9 класс; М.П. Фролов, Е.Н.
Литвинов, А.Т. Смирнов и др.М.: ООО ”Издательство
АСТ”, 2002.

Ұқсас жұмыстар

ГЕНДІК МОДИФИКАЦИЯЛАНҒАН ӨСІМДІКТЕРДІ ӨСІРУ

Картоп крахмалы Жүгері крахмалы

Гендік - модификацияланған ағзаларды алу

Жеміс жидек кондитер өнімдері мармел

Гендік модификацияланған ағза (ГМА)

Гендік инженерия

Микроорганизмдерді гендік инженерия мен биотехнологияда қолдану мысалдары

Биотехнологиялық қан препараттары

Медицинадағы биотехнология

Гендік инженерия өндіріс

Пәндер