ЖАЗА ҰҒЫМЫ

Презентация қосу

ЖАЗА ҰҒЫМЫ
ЖОСПАР

1 – Жаза ұғымы 2 - Түрлері
ЖАЗА ҰҒЫМЫ
Жаза дегеніміз соттың үкімі бойынша тағайындалатын
мемлекеттік мәжбүрлеу шарасы. Жаза қылмыс жасауға
кінәлі деп танылған адамға қолданылады және ол
адамды құқықтары мен бостандықтарынан ҚК-пен
көзделген айыру немесе оларды шектеу б.т.

Жаза әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіру, сондай-ақ
сотталған адамды түзеу және сотталған адамның да,
басқа адамдардың да жаңа қылмыстар жасауынан
сақтандыру мақсатында қолданылады. Жаза тән азабын
шектіруді немесе адамның қадір-қасиетін қорлауды
мақсат етпейді.(ҚР ҚК 38-бап)
Жаза – мемлекет қолындағы маңызды құрал, ол арқылы
мемлекет адамды, оның құқын, бостандығын, заңды мүддесін,
меншікті ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін,
қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті, қоршаған ортаны,
конституциялық құрылысты, еліміздің аумақтық бүтіндігін, қоғам
мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделерін, адамзаттың
бейбіт өмірі мен қауіпсіздігін қылмыстық қастандықтан
қорғайды. Ол қылмыстық жауаптылықтыжүзеге асырудың басты
формасы және қылмыскерліктің алдын алу шараларының бірі
болып табылады.
ЖАЗАНЫҢ ТҮРЛЕРІ
1. Қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін кінәлі деп
танылған адамға мынадай негiзгi жазалар:
1) айыппұл;
2) түзеу жұмыстары;
3) қоғамдық жұмыстарға тарту;
4) қамаққа алу қолданылуы мүмкiн.
2. Қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп
танылған адамға мынадай негізгі
жазалар:
1) айыппұл;
2) түзеу жұмыстары;
3) бас бостандығын шектеу;
4) бас бостандығынан айыру;
5) өлiм жазасы қолданылуы мүмкiн.
3. Қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәлі деп
танылған адамға негізгі жазамен қатар мынадай қосымша
жазалар:
1) мүлкін тәркілеу;
2) арнаулы, әскери немесе құрметтi атағынан, сыныптық
шенiнен, дипломатиялық дәрежесiнен, бiлiктiлiк
сыныбынан және мемлекеттiк наградаларынан айыру;
3) белгiлi бiр лауазымды атқару немесе белгiлi бiр
қызметпен айналысу құқығынан айыру;
4) шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан
Республикасының шегiнен тысқары жерге шығарып
жiберу қолданылуы мүмкін.
1. Айыппұл осы Кодексте көзделген шекте, Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгiленген және
қылмыстық құқық бұзушылық жасалған кезде
қолданыста болатын айлық есептiк көрсеткiштiң
белгiлi бiр санына сәйкес келетiн мөлшерде не пара
сомасына немесе құнына еселенген мөлшерде
тағайындалатын ақшалай өндiрiп алу.
Түзеу жұмыстары

1. Түзеу жұмыстары дегеніміз – сотталған адамның жалақысынан Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгiленген және қылмыстық құқық
бұзушылық жасалған кезде қолданыста болатын айлық есептiк
көрсеткiштiң белгiлi бiр санына сәйкес келетiн мөлшерде мемлекет кірісіне
ақша өндiрiп ала отырып, оны негізгі жұмыс орны бойынша еңбекке тарту
және ол сотталған адамның жалақысының (ақшалай үлесінің) жиырмадан
қырық пайызға дейінгісін ай сайын мемлекет кірісіне аударып отыру арқылы
орындалады. Түзеу жұмыстары қылмыстық теріс қылықтар үшін – айлық
есептік көрсеткіштің жиырма бестен бес жүзге дейінгі шегінде, қылмыстар
үшін айлық есептік көрсеткіштің бес жүзден он мыңға дейінгі шегінде
белгіленеді.
Қоғамдық жұмыстарға тарту

1. Қоғамдық жұмыстар сотталған адамның
жергілікті атқарушы органдар қоғамдық
орындарда ұйымдастыратын, белгілі бір
біліктілікті талап етпейтін тегiн қоғамдық
пайдалы жұмыстарды орындауынан тұрады.
Бас бостандығын шектеу

1. Бас бостандығын шектеу сотталған адамға бiр жылдан жеті жылға
дейінгі мерзімге пробациялық бақылау белгілеуден тұрады. Бас
бостандығын шектеу сотталған адамның тұрғылықты жері бойынша
қоғамнан оқшауланбай өтеледі. Тұрақты жұмыс орны жоқ және оқуда
жоқ бас бостандығын шектеуге сотталғандар жергілікті атқарушы
органдар айқындайтын орындарда, бірақ жылына екі жүз қырық
сағаттан аспайтын мәжбүрлі еңбекке тартылуға жатады. Бас
бостандығын шектеуге сотталған кәмелетке толмағандар, жүктi
әйелдер, үш жасқа дейiнгi жас балалары бар әйелдер, үш жасқа
дейiнгi жас балаларын жалғыз өзі тәрбиелеп отырған еркектер, елу
сегіз жастағы және ол жастан асқан әйелдер, алпыс үш жастағы және
ол жастан асқан еркектер, бiрiншi немесе екiншi топтағы мүгедектер
мәжбүрлі еңбекке тартылмайды. Өзге жазаны бас бостандығын
шектеуге ауыстырған жағдайда, ол бір жылға жетпейтін мерзімге
тағайындалуы мүмкін, бұл ретте сотталған адам мәжбүрлі еңбекке
тартылмайды. Мәжбүрлі еңбекке тарту күніне сегіз сағатқа дейін,
бірақ аптасына қырық сағаттан асырылмай өтеледi.
Қамаққа алу

1. Қамаққа алу сотталған адамды тағайындалған
жазаның бүкіл мерзімінде қоғамнан қатаң оқшаулау
жағдайларында ұстауды білдіреді.
2. Қамаққа алу отыз тәуліктен тоқсан тәулікке дейінгі
мерзімге белгіленеді. Ұстап алу мерзімі қамаққа алу
мерзіміне қосылады.
3. Қамаққа алу кәмелетке толмағандарға, жүкті
әйелдерге, жас балалары бар әйелдерге, жас балаларын
жалғыз өзі тәрбиелеп отырған еркектерге, елу сегіз
жастағы және ол жастан асқан әйелдерге, алпыс үш
жастағы және ол жастан асқан еркектерге, бiрiншi
немесе екiншi топтағы мүгедектерге тағайындалмайды.
4. Әскери қызметшілер қамақта болуды гауптвахтада
өтейді.
Өлiм жазасы

1. Өлім жазасы – ату жазасы адамдардың қаза табуымен ұштасқан
террористік қылмыстар үшін, сондай-ақ соғыс уақытында жасалған аса
ауыр қылмыстар үшін ең ауыр жаза ретінде белгіленеді, ондай жазаға
кесілген адамға кешірім жасау туралы өтінішхат беру құқығы беріледі.
2. Өлiм жазасы он сегiз жасқа толмай қылмыс жасаған адамдарға,
әйелдерге, алпыс үш жастағы және ол жастан асқан еркектерге
тағайындалмайды.
3. Қазақстан Республикасының Президенті өлім жазасын орындауға
мораторий енгізген кезде, өлім жазасы туралы үкімді орындау
мораторий қолданылған уақытқа тоқтатыла тұрады.
4. Өлiм жазасы туралы үкiм күшiне енген кезінен бастап ерте дегенде
бiр жыл өткеннен кейiн, сондай-ақ өлім жазасын орындауға
мораторийдің күші жойылған соң ерте дегенде бір жыл өткеннен кейін
орындалады.
5. Өлім жазасы кешірім жасау тәртібімен өмір бойына бас
бостандығынан айыруға немесе белгілі бір мерзімге бас бостандығынан
айыруға ерекше режимдегі түзеу колониясында жазасын өтей отырып
ауыстырылуы мүмкін. Өлім жазасына кесілген адамдардың, өлім
жазасын орындауға мораторийдің күші жойылған жағдайда, мораторий
енгізілгенге дейін олардың өтінішхат бергеніне немесе бермегеніне
қарамастан, кешірім жасау туралы өтінішхат беруге құқығы бар.
Шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан
Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып
жіберу

1. Шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан
Республикасының шегiнен тысқары жерге шығарып жіберу
осы адамның Қазақстан Республикасының аумағына кіруіне
бес жыл мерзімге тыйым салу белгілене отырып, сотталған
шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның Қазақстан
Республикасының шегінен тысқары жерге бақыланатын
кетуі арқылы орындалады.
2. Қосымша жаза түрі ретінде шетелдікті немесе
азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының
шегiнен тысқары жерге шығарып жіберу осы Кодекстің
Ерекше бөлігінің тиісті баптарында көзделген жағдайларда
ғана тағайындалуы мүмкін және ол негізгі жаза түрі
өтелгеннен кейін орындалады.

Ұқсас жұмыстар

Құқық бұзушылық

Әкімшілік құқық бұзушылық жане әкімшілік жауаптылық

ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ

Қылмыстық заң

Қазіргі кезде әкімшілік құқықта жаңадан енгізілген жазаның түрі

Құжаттар тарихы

БИЗНЕС ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

қылмыстық құқық пәні және әдістері

Құқықтық терминдер топтамасы

ШЕТ ЕЛДЕРДЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР

Пәндер