Мағжан Жұмабаев өлең өрнегіндегі буын мен бунақ ерекшеліктері




Презентация қосу
М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
1 Тіл және әдебиет институты
Қазақ филологиясы кафедрасы
050117- қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы
4-курс студенті
Сағындықова Гүлшат Жасланқызы
Ғылыми жетекші: аға оқытушы Өмірсейітова Н.Ж.

Диплом жұмысы

Мағжан Жұмабаев өлең
өрнегіндегі буын мен бунақ
ерекшеліктері
Петропавл, 2008 жыл
2
Ақындық жүзінде Абайдан
кейін әдебиетке жаңа түр
кіргізіп, соңына шәкірт
ерткен, мектеп ашқан күшті
ақын Мағжан екендігінде
дау жоқ. Абайдан соң өлең
өлшемдерін түрлендірген
тағы да Мағжан.

Жүсіпбек Аймауытов
3 Мағжан Жұмабаев өлеңдеріндегі ұйқас түрлері
Ұйқас

Дәстүр жалғастығы Жаңа ұйқас

Қара өлең ұйқасы аабввбггбддбееб

Шұбыртпалы ұйқас аабвгвджа

Ерікті ұйқас ааб

Шалыс ұйқас абввбгдгда

Егіз ұйқас ааабвввб

Аралас ұйқас аббвв

абвбгбдб

аааба

ааабвввб
4 Мағжан өлеңдеріндегі жаңа ұйқас түрлері
Ұйқас

Жаңа ұйқас

аабввбггбддбееб

аабвгвджа

ааб

абввбгдгда

ааабвввб

аббвв

абвбгбдб

аааба

ааабвввб
5 Мағжан Жұмабаев поэзиясындағы буын түрлері

аралас 4 буынды 7 буынды
буынды

2 буынды 9 буынды

3 буынды буын түрлері 6 буынды

11 буынды 8 буынды
3 буынды
6 Қазақ поэзиясындағы
тосын өлең кестесі Мағжанда
Жібек түн –
Бәрі тың.
Сайраған,
Жайнаған,
Екі жас –
Екі мас:
Жүрек мас,
Көзде жас:
Сүттей ай,
Терең сай: “Біраз Фетше”
Бұлбұл,
Гүл-гүл.
2 буынды өлең
7
Абай мен Мағжан өлеңдеріндегі дәстүр жалғастығы

“Өлең – сөздің “Шын сорлы”
патшасы”
11 “Туған жерім –
“Жасымда ғылым бар бу Сасықкөл”
Абай деп ескермедім” ын Мағжан
“Жазғытұры” ды “Осы күнгі күй”

“Күз” “Қазағым”
“Қыс”
Мағжан Жұмабаев поэзиясындағы бейнелеуіш құралдар

Бейнелегіш құралдар

Айшықтау: Троптар Айқындау:
Арнау, қайталау, Интонация,
шендестіру, егіздеу аллитерация, ассонанс,
(паралеллизм), дамыту, эпитет, теңеу
градация, сөз тастап
кету (эллипсис),
инверсия
9

Айшықтау

Инверсия Арнау Қайталау Шендестіру Егіздеу Дамыту Элисис

Арыстандай Күн қылайық Қолына ала ту алып,
Сылдыр, сылдыр,
айбатты, Өткенді мақтар қаласын, Қылышын қанға
«Жаным» – дедің, – Жолбарыстай Күн қылайық сылдыр ... суарып,
әр адам,
қарашығым, құлыным – қайратты – баласын. Қанымды Тау суындай «Баспын» – дейсің.
Сүйдің, қыстың, дедің: Білмеймін өткен
Қырандай Жоқ, жоқ! Ашу қайнатты тасыған, «Жаспын» –
«Тәтті қылығың» – алтын ба?
Қаз-қаз тұрсам, езу
күшті қанатты. басалық! құрғыр, Қарақат көзін қан дейсің.
Мен жастарға Болмаса мақтау Гүн қылайық жуып,
тартсам, құласам, Сылдыр, сылдыр, «Қаспын» – дейсің.
сенемін! өткенді қаласын, Қабағынан қар
Я жыласам – бәрі сылдыр ... «Мен ...» – дейсің
жақты қылығы қанатты. Адамзатты Ұл қылайық баласын жауып,
Өзекті өрттеді
Мен жастарға салты ма? Мейірім есігін Ойын салған жас
сенемін! ашайық!
құрғыр. ұлан.
10
-дай, -дей жұрнақтары арқылы
жасалған теңеу

Арыстандай айбатты,
Жолбарыстай қайратты –
Қырандай күшті қанатты.
Мен жастарға сенемін!

Ұқсас жұмыстар
Мағжан Жумабаев "Сүйемін"
Өлең құрылысы
Көркем шығармадағы суреткер шеберлігіне аса ден қоятын ғалым
Міржақып Дулатұлы "Шешенің балаларын сүюі"
Шоқан, Ыбырай, Абай Ақан сері, Біржан сал, Сегіз сері
Мағжан – ақынның ақыны
Символдың табиғаты
Сәуірдің сегізі Мағжан Жұмабаев. Қарағым 1893-1938гг
Мағжан ауыл молдасынан сауатын ашып, 1905 - 1910 жылдары
МАҒЖАН ЖҰМАБАЕВ САҒЫН ДЫМ
Пәндер