Тәрбие процесінің мақсаттары мен принциптері және мұғалім мен тәрбиеленушінің рөлі

ПЕДАГОГИКА

МӘМБЕТОВА Ж

БЕРМАХАНОВА А

Б-21

Әлеуметтік

мағынада

Педагогикалық

мағынада

ТӘРБИЕ

Бұл аға буын жинақтаған тәжірибені жас ұрпақ өкілдеріне өткізу. Тәжірибе дегеніміз - адамзаттың тарихи даму барысында жасаған рухани даму мұрасы, дәлірек айтсақ: адамдарға белгілі болған білімдер, епіліктер, ойлау тәсілдері, құқықтық, адамгершілік және т. б. нормалар

Бұл тәрбиеленушіге ықпал жасу үшін ұйымдастырылған арнайы іс - әрекет, тұлға қалыптастыруға бағытталған мақсатты процесс

Тұлғалық іс - әрекеттік

бағыттың негізгі мазмұндық

б і р л і к т е р і

- Сан қилы тұлғааралық қатынастардың

бәрінің негізі - о р т а қ т а с у

- Іс - әрекет барысында тұлға дамуына

басшылық жасау

- Тұлға дамуы мен әлеуметтенуі

Жан жақты әрі үйлесімді дамыған тұлға тәрбиелеу мақсаты ҚР “Білім туралы” Заңында бекітілген.

Оның баптары:

- тәрбие процесінің мазмұнын анықтайды;

- тәрбие нәтижесінің шарттарын белгілейді;

- педагог қызметінің өлшемдері ретінде қызмет

етеді;

- тәрбие жүйесін толықтай анықтайды

Тәрбиелік іс - әрекет нәтижесінде көрініс беретін мақсаттар

Әр адамның даралықты дамуы

Адамның әлеумет-тенуі

Ақыл - еc

Адамгершілік

Әсемдік (эстетикалық)

Азаматтық

Еңбектік және дене тәрбиесінің орындалуы

Оқу мен тәрбиенің ортақ белгілері

Тәрбие процесі өз ішіне оқу элементтерін қамтиды: қандай да ережені орындауды талап етуден бұрын оның іске асырылу жолдарын үйрету қажет

Оқу процесі мұғалім мен оқушы арасындағы ықпалдасты іс - әрекеттің ұйымдастырылу формасына сәйкес өтеді. Өз қызметі барысында мұғалім құушыға тәрбиелік ықпал жасайды

Оқу тәрбие процестерінде бірдей әдістер (түсіндіру, қадағалау және т. б. ) пайдаланады

Тәрбие процестеріне тән

е р е к ш е л і к т е р

Мақсатты бағыттылық (мақсаттың түсінікті болуы нәтиже тиімділігінің кепілі)

Мақсаттар бірлігі (тәрбиеші мен тәрбиеленушінің арасындағы қызметтестіктің көрсеткіші)

Нәтиже ұзақтығы (оқу процесіндегідей нәтиже бірден көрінбейді)

Көп жағдаяттылығы (тұлға көп әрі сан қилы ұнамды да, ұнамсыз да ықпалдарға кезігеді)

Ауыспалылығы (тәрбиеленуші мақсатты, көзделген және кездейсоқ әсерлерге бірдей кезігіп отырады)

Үздіксіздігі (ешқандай науқанды, бір мәртелік шара қаншама жарқын болмасын, аса ыждағаттылықпен жүйелі дайындалған тәрбие істерінің орнын баса алмайды)

Кешенділігі (тәрбие мақсаты мен міндеттерінің, мазмұн, форма және әдістерінің бірлігі)

Баламалылығы (тәрбиеленушілер даралық ерекшеліктері және әлеуметтік тәжірибесінің әртүрлілігімен ажыратылады)

Екі тараптылығы (тәрбиелік ықпалды жүргізуші - мұғалім, ол ықпалды қабылдаушы - оқушы)

Тәрбие процесі - өмірлік, ол қозғалмалы да ауыспалы

Тәрбие тұлғасы - тәрбие барысында ықпалды маңызды жаңдаят (тәрбие процесінің өнімді болуының кепілі - мұғалім ептілігі, шеберлігі, құндылықты бағыт-бағдары, қызметтестік қатынасқа түсе білу қабілеті )

Қарама-қайшылықты болуы (қарама қарсылықтар тәрбиенің қозғаушы күші ретінде қарасьтырылады )

Қайта тәрбие

- мақсаты келеңсіз қасиеттерді жойып,

ұнамды тұлғалық сапаларды дамытуға

бағытталған тәрбие түрі

- адамның өзіндік дамуға, өз ұнамды қасиеттерін жетілдіріп, келеңсіз тұлғалық сапаларын жоюға бағытталған саналы әрі маұсатты бағдарланған іс - әрекеттері

Өзіндік тәрбие