Қылмыстарды саралау және олардың қылмыстық-құқықтық санаттары

Қылмыстарды саралау және оның санаттары Орындаған: Уркинбаев Д.

Жоспар:

Қылмыстық құқық.

Қылмыстық құқықтың жүйесі.

Қылмыстық құқықтың қағидалары.

Қылмыстың құрамы.

Кінә және оның түрлері.

Қылмыс.

Бір адам арқылы немесе бірнеше адамның бірлесуі арқылы істелуі мүмкін. Бірнеше адамның қылмыс істеуінің нәтижесінде істелген қылмыстың мәні, одан туындайтын зиянның мөлшері де жеке адам істеген қылмысқа қарағанда едәуір өзгереді және мұндайда қылмыс істегені үшін жауапты болатын адамдардың санын анықтау қажеттілігі туындайды.

Қылмыстық құқық

Қылмыстық заңнаманың міндеттері мен қағидаттарын, қылмыс ұғымын, қылмыстық жауапкершіліктің негізін, қылмыстық түрлері мен белгілерін, жазаны, қылмыстық жауапкершілік пен жазадан босатудың негіздерін аңықтайтын заңды нормалардың жиынтығы.

Жалпы бөлімі.

Ерекше бөлімнің баптарын дұрыс түсініп қолданудың жалпы ережелері мен институттары.

Тұлғанның қылмыстық жауапкершілігі.

Қылмыстық заңаманың міндеті.

Қылмыстық заңның әрекеттік шегі.

Жаза тағайындау.

Жазамен қылмыстық жауапкершіліктен босату.

Ерекше бөлімі.

Қылмыс және оның белгілері деп саналатын әрекетерді көрсететін нормалардың жиынтығы шоғырланған.

Қылмыстың құрамы.

Қылмыстың объектісі.

Қылмыскердің қиянат жасайтын және де қылмыстық заңдармен қорғалатын қоғамдық қатынастар.

Олар мыналар болуы мүмкін:

1. Саяси және экономикалық құрылымдар.

2. Меншік

3. Адам және оның құқықтары мен бостандықтары.

4. Құқықтық тәртіп.

5. Сот төрелігі.

6. Әскери қызмет.

Қылмыстық объективтік жағы

Ол қылмыстың сыртқы көрінісіне жататын белгісі:

-Қылмыскердің қоғамға қауіпті іс-әрекеті немесе әрекетсіздігі.

-Әрекет пен әрекетсіздік арқылы туындаған қоғамға қауіпті нәтиже.

-Әрекет пен әрекетсіздік және қоғамға қауіпті нәтиже арасындағы себепті байланыс.

Қылмыстың субъектісі.

Ол қылмыс жасаған уақытта есі дұрыс және 16 жасқа толған адам. Кейбір ауыр қылмыстар үшін (кісі өлтіру, зорлау, адам ұрлау, кісі тонаую, қорқытып тартып алу және т. б) қылмыстық жауаптылыққа адам 14 жастан тартылады. Қылмыстық жауапкершілікке тарту көзделген қауіпті әрекет жасаған кезде есі дұрыс емес күйде болған, яғни созылмалы психикалық ауруы, психикасының уақытша бұзылуы қылмыстық жауапқа тартылмайды.

Қылмыстың субъективтік жағы.

Бұл адамның қоғамға істеген қауіпті іс-әрекеті немесе әрекетсіздігі және солардан туатын қауіпті нәтижеге психикалық қатынасы. Қылмыстың сыртқы жағын бейнелейтін объективтік жаққа қарағанда субъективтік жақ қылмыстың ішкі мәнін, мазмұнын білдіреді.

Қылмыс құрамының белгілері

Қажетті

белгілері.

Факультативті

белгілері

1. Қылмыс объектісі.

Қылмыстық заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастар

Қосымша объектіге байланысты қорғалатын қоғамдық қатынастар; қылмыс заты.

2. Қылмыстың объективтік жағы.

Қоғамға қауіпті іс-әрекет немесе әрекетсіздік.

Қоғамға қауіпті зардап, әрекет пен зардаптың арасындағы себепті байланыс; қылмыс жасау жолы, уақыты, орны, жағдайы, құралы мен қаруы.

3. Қылмыс субъектісі

Есі дұрыс, жаcы 14 толған адам.

Арнайы субъектіні сиппаттайтын белгілер:лауазым адам, туыстық қатынасы бар адам, тек ер адам, тек әйел адам, тек ҚР азаматы және т. б.

4. Қылмыстың субъективтік жағы.

Кінә(абайсыздық және қасақаналық)

Мотив, мақсат, эмоциялық жағдай.

ҚК 10-бабында көрсетілгендей, қылмыс 4 сипатқа бөлінеді.

Онша ауыр емес қылмыс

Жасалғаны үшін осы Кодексте көзделген ең ауыр жаза 2 жылға бас бостандығынан айырудан аспайтын қасақана жасалған әрекет, сондай-ақ жасалғаны үшін Қылмыстық кодексте көзделген ең ауыр жаза 5 жылға бас бостандығынан айырудан аспайтын абайсызда жасалған әрекет.

Ауырлығы орташа

Жасалғаны үшін Қылмыстық кодексте көзделген ең ауыр жаза 5 жылға бас бостандығынан айырудан аспайтын қасақана жасалған әрекет, сондай-ақ жасалғаны үшін 5 жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген абайсызда жасалған әрекет.

Ауыр қылмыс

Жасалғаны үшін Қылмыстық кодексте көзделген ең ауыр жаза 12 жылға бас бостандығынан айырудан аспайтын қасақана жасалған әрекет.

Аса ауыр қылмыс

Жасалғаны үшін Қылмыстық кодексте 12 жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза немесе өлім жазасы көзделген қасақана жасалған әрекет.

Қылмыстық құқықта қылмысқа қатысушылар:

Қылмыстың субъективтік жағының мазмұнын мынадай заңдылық белгілері бар.

Кінә

Бұл адамның өзінің қасақаналықпен немесе абайсызда істейтін қоғамға қауіпті іс-әрекетіне және оның қоғамға зиянды зардабына деген қозқарастарының жиынтығының көрсеткіші. Істелген әрбір қылмыс үшін кінәнің болуы-объективті ақиқат. Қылмыс субъектісінің кінәлілігі туралы тұжырымды сот іс бойынша жинақтаған туралы тұжырымды сот іс бойынша жинақтаған дәлелдемелер арқылы анықтайды.