Май




Презентация қосу
Май – организмге қуат береді, ол
ақуыздарды, минерал тұздарды,
майды ерітетін витаминдерді
организмнің қалыпты сіңіруіне
қажет. Тамақтың рационында
майдың болуы әртүрлі тағамдардың
дәмділігін жақсартып, тәбетті
арттырады.
Биологиялық жағынан алғанда тәулігіне
аспен бірге қабылданатын майдың 70%-
ы мал майы, 30%-ы өсімдік майы
болғаны қолайлы. Майды артық
пайдалану нерв жүйесіне, қан
айналымына кері әсер етеді, тәбетті
төмендетіп, тамақты сіңіруіді
нашарлатады. Тамаққа әртүрлі мал
майын, сүт майын, сондай-ақ өсімдік
майын пайдаланады.
Майдың сапалығын анықтау.Майды сақтау
кезінде,онда кейбір қажетсіз өзгерістер
болып,майдың бұзылуы мүмкін. Бұл өзгерістердің
жылдамдылығы ауадағы оттегіне, ылғалға, жарығ
әсеріне,жоғары
температураға,металл,ферменттер( шикі майды
сақтағанда) және микроорганизмдер
әсеріне,сонымен қатар мал майының түріне
байланысты.
Химиялық тұрғыдан
қарағанда май
бұзылуында екі
процесс:

гидролиз тотықтану
• Гидроиздену – май
молекуласының ыдырап, бос
май қышқылдарының
гидролиз түзілуімен сипатталады. Май
молекуласының ыдыру
дәрежесін майдағы қышқыл
санының өсуімен бағалайды

• Олардың әсерінен майдың
басқа да молекулалары
қышқылданып алдегитер
тотықтану мен кетондар түзеді.
Олардың пайда болғанын
сапалы реакциялармен
анықтайды
Мал майының сары түске боялуын анықтау.
Жануарлар майының табиғи түстері төмендегідей
болады: сиыр майы-ақ, сары; қой майы-ақ, аздап
сары түсті, шошқа майы-ақ. Мал майының
боялуы, оның құрамында бояғыш заттардың, атап
айтқанда, каротиннің болуына байланысты болуы
мүмкін. Мал майында тотығу үрдістерінің
белгілері және бұзылуы байқалмаса да, бірақ та
май саоғаюы анықталса, оның сарғаю себебін
анықтау қажет. Өйткені, майдыі сарғаюы
жануарларда болатын арулардың әсерінен және
ет пигменттерінің болуынан да мүмкін (індетті
сары ауру, фасцелиоз, дикроцелиоз, пироплазмоз
т.б).
. Йод санын анықтау. (Гюбль әдісі)
Йод саны дегеніміз-100 г майға қосылған йодтың
грам мөлшерін айтады. Бұл сан майдағы
қанықпаған майлы қышқылдардың мөлшеріне
сәйкес. Әдіс сулема мен йодтың қосылып
хлорлы йод түзілуіне және оның май
қышқылдарының қос байланысты жеріне
қосылып, қанықпаған май қышқылдарының
қаныққан май қышқылдарының түзілуіне
негізделген.
Жұмысты орындау тәртібі. Конус тәріздес колбаға 0,6
г май салып, 15 мл хлороформ қосып жайлап
шайқайды. Сонон соң 25 мл Гюбль ертіндісін қосып
колбаның аузын йодты калий ертіндісінде батырылған
тығынмен жауып, аздап шайқайды да 18 сағат үй
температурасындағы қараңғы жерге қояды. Бұл
уақытта колбаны шайқап қоспаны бақылап отырады.
Егер ол бұлыңғырланса 5-10 мл хлороформ қосу қажет.
Ал егер қоспа түссізденіп кетсе, онда Гюбель ертіндісін
қосады. Уақыт өткеннен соң колбаға 15 мл йодты
калийдің 20% ертіндісі және 100 мл дистильденген су
қосады. Қоспаны үнемі шайқай отырып, 0,1Н натрий
гипосульфат ертіндісімен ол ашық сары түске енгенше
титрлейді. Сонон соң 1 мл крахмалдың 1% ертіндісін
қосып, түссізденгенше титрлеуді жалғастырады.
Сонымен қатар бақылау тәжірбиесі де жүргізіледі.
Йод санын мына формула бойынша есептейді:
Х=(Y-Y1)хКх0,01269 х100 / М
Y- бақылау жұмысында (майсыз) титрлеуге
кеткен натрий гипосульфат мөлшері;
Y1- малй үлгіні титрлеуге кеткен натрий
гипосульфат мөлшері;
М-май мөлшері;
К- 0,1Н натрий гипосульфитін түзету
коэффиценті;
0,01269 – 1мл натрий гипосульфиінің ертіндісіне
эквивалентті йодтың мөлшері;
. Майдың сыну коэффиценті.
Сыну көрсеткіші май қышылдарының
молекулярлық массасына және қос
байланыстардың мөлшеріне байланысты. Оған
майдың тексеру кезіндегі температурасы және
қолданылатын жарық толқынының ұзындығына
әсер етеді. Жарық толқынының және май
температурасы неғұрлым төмен болса, сыну
коэффиценті соншалықты жоғары болады.

Ұқсас жұмыстар
МАЙ ЖӘНЕ СПРЕД ӨНДІРУДЕГІ БИОХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ФИЗИКО-ХИМИЯЛЫҚ ПРОЦЕССТЕР
Сары май
САРЫ МАЙ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Сары май түйіршіктерін жуу
Сұйық май түрлері
Өсімдік майларын өндіруге арналған шикізат
Сары майдың органолептикалық көрсеткіштері
Майлау жүйесінің ақаулары және оларға техникалық қызмет көрсету
Май деңгейін майды ауыстыру
Омега қышқылдары
Пәндер