Ақшаның мәні және атқаратын қызметі

Презентация қосу

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

Ақшаның мәні және
атқаратын қызметі

Орындаған:
Қабылдаған:
ЖОСПАРЫ

1.ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
2.ТАРИХЫ
3. АҚШАНЫҢ МӘНІ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТТЕРІ
4. АҚШАНЫҢ ЭКОНОМИКАДАҒЫ РӨЛІ
Ақша тауар өндірісінің дамуындағы бірден – бір
шарт және өнім болып табылады. Тауар – бұл сату
немесе айырбастау үшін жасалынған еңбек өнімі.
Ақша құн өлшемі қызметін идеалды, оймен
ойлау арқылы орындайды. Яғни, тауардың құнын
өлшеу ақшаға айырбасталғанына дейін
орындалады, сонымен құнның тауар формасынан
ақша формасына айналуы үшін тауардың бағасын
белгілесек жеткілікті.
Тауар бағасын өлшеу үшін қолма-қол ақшаның
болуы қажет емес, себебі еңбек өнімін теңестіру
ойша орындалады. Тауарларды ақшаның көмегімен
өлшеуге болады, өйткені олар адам еңбегінің өнімі.
• Ақша төлем құралы тауар айналысы ақша
қозғалысымен байланысты. Бірақ ақша қозғалысы
міндетті түрде тауар қозғалысымен бір уақытта тоғысуы
тиіс емес. Ақша құнның еркін формасында көрінеді.
Олар өткізу процесін еркін аяқтайды. Ақшаның
қозғалысы тауар қозғалысынан ерте немесе кеш жүруі
мүмкін.
• Егер тауар мен ақшаның қарама–қарсы қозғалысы
болмаса, яғни тауар төлем ақы түскенге дейін сатып
алынған немесе керісінше болса, онда бұл жағдайда
ақшалар төлем құралы қызметін атқарады.
• Ақшалар төлем құралы ретінде тек қана тауар
айналысына ғана емес, сонымен қатар қаржы – несие
қатынастарына да қызмет етеді.
• Ақша белгілері әр түрлі жағдайда қамтамасыз етіледі.
Қолма – қол тұтыну заттары жәнне қызметтер
жиынтығымен қамтамасыз етілседі.
• Егер «нағыз» ақшалар айналыста өзінің меншікті
құнының арқасында жүрсе, ал қағаз ақшалар айналыс
процесінде нарықтық құнға ие болады.Мемлекет сол
елдің шеңберінде ғана оларға еріксіз өзіндік құн
белгілейді. Бұл жерде ол ерікті түрде ақша бірлігінің
номиналды құнын белгілеп, кез келген купюраларды
шығаруы мүмкін.
• Ақшалар ешқашан да алтынға ауыстырылмаған. Бірақ
кейбір жағдайларда мемлекет айналысқа шығарылған
қағаз ақшаларды толық номиналдық бағасы бойынша
алтынға ауыстырған кездері болған.
• Ақшаның қызметі мен оның қазіргі жағдайдағы дамуы
• Ақшаның әрбір қызметі ақшаның тауар айырбастау
процесінен туындайтын, тауар өндірушілердің өзара
байланысының формасы ретіндегі әлеуметтік –
экономикалық маңызының белгілі бір жағын
мінездейді.
• Ақша бес түрлі қызмет атқарады:
• құн өлшемі,
• айналыс құралы,
• төлем құралы,
• қор және қазына жинау құралы,
• дүниежүзілік ақша.
Ақша
айналысы

Қолма-қол Қолма-қолсыз
ақшалар ақшалар
айналысы айналысы
Ақшаның түрлері
Толық құнды ақшалар (нағыз ақшалар)
Толық құнсыз ақшалар (құндық белгілері)
Кеткен уакытын
ақтау

Құнды ақшалар (нағыз
ақшалар)
70% —
Құнсыз
ақшалар Кеткен уақытын
ақтамау

Құнын ақтау Құнын ақтамау
Инфляция
Инфляция (лат. inflatio —
«қабыну», «ісіну») — бұл бағаның
өсуінен, тауарлар тапшылығынан
және тауарлар және қызметтер
сапасының төмендеуінен
туындайтын ақшаның
құнсыздануы, сондай-ақ оның
сатып алу қабілетінің төмендеуі
• Қорытынды
Нарықтық экономикада ақшаның маңызы
зор. Себебі әр түрлі меншік жағдайында
(мемлекеттік, кооперативтік, жеке) жұмыс
істейтін тауар өндірушілер өндіретін және
сататын өнімнің көлемін, түрін және бағасын
бекітуге дербестік алды. Шаруашылықты
жаңа нарықтық жағдайда жүргізуде төлем
қабілетті сұранысқа бағдар жасалуда, яғни
сұраныс ескеріліп, өнімнің шығару көлемі,
түрі, бағасы тағайындалады. а қажетсіз бос
қағаз болып қалды.
• Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Байгісиев. М.Ә. Халықаралық
экономикалық қатынастар. Алматы. 1998.
2. Жүнісов. Б ,, Нарықтың экономикалық
негіздері,, Алматы 1994.
3. Нұрпейісов. Ж ,, Экономикалық теория
негіздері,, Алматы 1996.
4. Соколова О.В. Финансы, деньги, кредит. –
М:, «Юрист».2001.
5. Борисов Е.В. Экономическая теория.
Учебник. - М.: Юристъ. 1997.

Ұқсас жұмыстар

Қоғамдық шаруашылықтың түрлері. Тауар- ақша қатынастарының дамуы

Толық құнды ақшалар

Ақша

Ақша – айырбас құралы ретінде барлық адамдармен қабылданатын және басқа тауарларды (қызметтерді) бағалауға қызмет ететін кезкелген тауар немесе символ

Ақша және несие

Ақша және өмірдің мәні

Қоғамдық өндірістің нысандары

Қазақстан Республикасындағы ақша несие реттеу

АҚША НАРЫҒЫ

КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ

Пәндер