Сөйлеудің түрлері мен коммуникативтік қызметі

Сөйлеу және тіл

1. Сөйлеу және оның түрлері

2. Сөйлеудің коммуникативтік қызметі

1. Сөйлеу және оның түрлері

Адамның тіл амалдарын пайдалану арқылы пікірін, ойын білдіруін - сөйлеу деп атайды. Сөйлеуге адамның анатомиялық мүшелері қатысады, алайда ол адамның психикалық қабілеті, қоғамдық тәжірибемен тығыз байланысты. Сөйлеу үшін жасалған тілдік амалдар ұзақ уақыт бойы адамдардың пікір алысу тәжірибесі негізінде қалыптасты.

Ішкі сөйлеу

Сыртқы сөйлеу:

Жазбаша

Ауызша:

Монолог

Диалог

Ішкі сөйлеу

Ауызша да, әсіресе жазба сөздің дайындығы сөйлеудің іштей, адамның өзінен-өзі, күбірлеп айтып шығуы.

Сыртқы сөйлеу

Сыртқы сөйлеу ауызша және жазбаша болады. Жазбаша сөйлеуде тілдік қатынас мәтін арқылы жанама болады. Жазба сөйлеудің, ауызшаға қарағанда, мазмұны жинақты келеді. Сөйлеудің жазба түрі жазба белгілер (таңбалар) негізінде орындалады. Қазіргі кездегі көп тілдердің дыбыстары әріптермен өрнектеледі.

Диалогтық сөйлеу

Диалогтық сөйлеу әңгімелесушілердің өзара қысқа сөз алысуы, түзілетін сөйлемнің құрылымы толық болмауымен ерекшеленеді.

Монологтық сөйлеу

Монологтық сөйлеу ұзаққа созылады, ортаға қыстырма сөздер қосылмайды, алдын ала көп дайындықты талап етеді. Әдетте бұл кең көлемді, күні бұрын ой желісіне салынып, қорытылған баян (мысалы, баяндама, шығып сөйлеулер, дәрісбаяндар (лекция) ж. т. б. ) .

Cөйлеу

Ауызша: дыбыстар, екпін, интоннация, ым-ишара, қимыл-қозғалыс, көзқарас, айтамыз-естиміз

Жазбаша: әріптер, тыныс белгілері, шрифті бөлу, тарау, бөлім, параграф, жазамыз-оқимыз

Сөйлеу - пікір алысу процесінде жеке адамның белгілі тілді пайдалануы. Бір тілдің өзінде сөйлеудің сан алуан формалары болуы мүмкін. Сөйлеу жеке адамдардың арасындағы өзара түсінуді реттестіру үшін, пікір алысу үшін қызмет етеді. Сөйлеу процесі арқылы адам өзінің білімін, практикалық тәжірибесін байытып қана қоймай, сонымен қатар ғасырлар бойы жинақталған қоғамдық тәжірибені меңгеруге де мүмкіндік алады.

Ойдың тілі - сөз. Біз сөз арқылы ғана неше түрлі ойымызды сыртқа білдіріп, қарым - қатынас жасай аламыз.

2. Сөйлеудің коммуникативтік қызметі

Информациялық (информациялық жағы білім беруде көрінеді және белгілеу, қорыту, функцияларымен тығыз байланысты болады. Информациялық жағы ойды тап басып білдіретін, сөз таба білуді қажет етеді) ;

Баурағыштық (баурағыштық жағы сөйлеушінің тыңдаушыға деген қатынасын және сезімін жеткізуге көмектеседі. Мысалы, оңаша сырласқан шақта адамның даусы бір түрлі, ал ресми әңгімеде екінші түрлі болып шығады) ;

Ырықты білдіру

(Ырықты білдіре сөйлеу тындаушының әрекетін сөйлеушінің ниетіне бағындыруды көздейді.

Ұқсас жұмыстар

Сөйлеу: тіл, коммуникативтік функциясы, физиологиялық механизмі және түрлері

Сөйлеудің анықтамасы, түрлері және құрылымдық-психологиялық ерекшеліктері

Қанатты сөздер мен афоризмдердің коммуникативтік және көркем-экспрессивтік қызметі

Тілдің пайда болуы мен дамуы: сөйлеудің даму теориялары

Адвокаттың ораторлық өнері мен соттық сөйлеудің негіздері

Қабылдау, түйсік, ес, ойлау және сөйлеудің психологиялық негіздері

Жоғары оқу орны оқытушысының педагогикалық коммуникативтік біліктілігі мен ақпараттық-коммуникативтік құзыреттілігі

Зейін, зерде, ойлау және сөйлеудің физиологиялық негіздері мен ерекшеліктері

Оқыту үдерісіндегі тұлғааралық қарым-қатынастың рөлі, түрлері және коммуникативтік құзіреттілік