Адамның сана-сезімі және есте сақтау қабілеті: қызметі мен түрлері

Адамның сана - сезімі және ес қабілеттілігі.

Сана-сезім дегеніміз -адамның ойлай алатын, сезе білетін, әрекеттенетін субьект ретінде өзін- өзі түсіне бастауы. Адамның сана сезімі таптық, топтық, қоғамдық сана - сезімдерге тығыз байланысты. Сонымен қатар адам өзін табиғаттан бөліп қарай алмайды. Саналы адам бөлініп алады. Сана өзінің шығу жағынан екінші. Бірақ сана енжар емес, белсенді пәрменді рөлі бар құбылыс. Оның белсенділігі - бейнелеуді таңдай алады, келешекті болжай біледі. Сана дүнеиені бейнелеп қана қоймайды, сонымен қатар оны өзгертеді, қолдан жасайды. Сол арқылы сана затқа айналады, заттандырылады.

Ес -адамның бұрын көрген, естіген, білген нәрселері мен бейнелерін ойында ұзақ уақыт сақтап, қажет кезінде қайта жаңғырту абілеті, жүйке жүйесінің негізгі қызметтерінің бірі.

Адамның есте сақтау қабілеті үнемі дамып, жетіліп отырады.

Қазақ ғұламасы Абай ес туралы Отыз бірінші сөзінде: « Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: бірінші - көкірегі байлаулы берік болмақ керек ; екінші - сол нәрсені естігенде иә көргенде ғибратлану керек, көңілденіп, ынтамен ұғу керек; үшінші - сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт ойланып, көңілге бекіту керек; төртінші - ой кеселді нәрселерден қашық болу керек », -дейді.