Диффузды эндокриндік жүйе

Презентация қосу

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Такырыбы: Диффузды эндокриндік жүйе.
ЖОСПАР
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Эндокринді жүйеге сипаттама
2. Эндокринді жүйелер жіктелісі
3. Ортаңғы мүшелер: Гипаталамус, Гипофиз, Эпифиз
4. Шеткі мүшелер:Қалқанша және бүйрек үсті бездері
5. Аралас бездер: - эндо-экзокринді кызмет аткаратын
бездер: гонадалар
6. Жастық ерекшелігі.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Мен бұл өзіндік жұмысымда эндокриндік
бездер туралы жазып отырмын. Организм
функциялары нерв және эндокринді жүйе
арқылы реттеліп тұрады. Эндокринді жүйе бұл
реттеуші жүйенің эфференттік звеносы болып
табылады және ішкі ортаны қалыпты жағдайда
сақтайды. Бұл қызмет эндокринді жүйенің қанға
бөлініп шығатын гормондары арқылы
атқарылады. Бұл органдардың белсенділігінің
өзгеруі олардың құрылысы өзгеруімен жүреді,
сонымен қатар керісінше олардың құрылысының
бұзылуы өндіретін гормондарының мөлшерін
өзгертеді. Осы тақырыптан алынған білім
студенттер үшін гормоналды реттеу
бұзылуларын түсінуге қажет.

ЭНДОКРИНДІК ЖҮЙЕ

Эндокриндік жүйе — ағзаның
гуморальды реттелуінде маңызды рөл
атқарады. Бұл жерде гуморальды реттелу
дегеніміз — қанның құрамындағы гормондар
және минералдық заттардың әсерлері
арқылы организм қызметінің реттелуі. Ол
ағзаның ішкі ортасына арнаулы биологиялық
белсенді заттарды бөліп шығарады.
Ішкі секреция бездері шығарған
заттар гормон деп аталады. Бездер бөлген
гормондар қанның ағысымен ішкі мүшелерге
және мүшелер жүйелеріне келіп, олардың
жұмысына әсер етеді
1. АЛДЫНҒЫ БӨЛІГІ:
Құрамында супраоптикалық және
паравентрикулярлы ядролар
орналасады.
Супраоптикалық ядролары ірі
пептидхоленергиялық
нейрондардан
түзіледі.Цитоплазмасында
секреторлы түйіршіктер мен
хроматофильді Ниссль
субстанциясы болады.
2.ОРТАҢҒЫ БӨЛІГІ (медиобазальды):
Арақуатты және вентромедиальды
ядролары бар.Бұдан аденогипофиздің
қызметін реттейтін –рилизинг
гормоны.
Бұлар олигопептидтер 2топқа :
Либириндер –аденогипофиздің
гормональды қызметін үдетеді.
Статиндер-қызметін тежейді.
АРТҚЫ БӨЛІГІ:
Құрамында маммилярлы денешік
пен перифоникальды ядросы бар.
Бұл бөлік эндокриндік жүйеге
қатысы жоқ ,бірақ глюкозаның
мөлшерін және мінез-құлық
реакциясын реттеуге қатысады.
ГИПОФИЗ
Қызметі:
-Аденогипофизге тәуелді эндокринді
бездердің қызметін реттейді;
-Гипоталамустың нейрогормондары
вазопрессин мен окситоцинның
қорын жинайды;
-Пигмент пен майдың алмасуын
реттейді;
Өсу гормонын және
нейропептидтерді синтездейді.
Құрылысы:
Аденогопофизде алдыңғы,аралық
және туберальды бөліктерге бөлінеді.
Алдыңғы бөлігі –тор түрінде
орналасқан тығыз эпителий
жасушаларының тізбектерінен тұрады.
Жасуша тізбектері борпылдақ
талшықты дәнекер тіні мен
синусоидты жүйесі толтырып жатады.
Цитоплазмасындағы секреторлы
түйіршіктері бояуды жақсы
сіңіретін хромофильді
эндокриноциттері , ал секреторлы
түйіршіктері нашар боялатын –
хромофобты эндркринді
жасушалар.
Жас ерекшеліктері:
Гипофизде постнатальды кезеңде
ацидофильді аденоциттер әсіресе
соматотроциттердің қызметі
күшейсе,ал аденоциттерден
тиротропоциттердің алатын орны
ерекше.
Жыныстық пісіп жетілу кезеңінде
базофильді аденоциттердің саны
көбейеді.
ЭПИФИЗ

Төрт төмпешіктің алдынғы
төмпешіктерінің арсында
орналасқан.
Эмбриогенездің 5-6
апталарында аралық мидың
жоғарғы бөлігінен
қалыптасатын төмпешік
тәрізді денешік .
Дамуы:7 жасқа дейін
Құрылысы:

Бөлшектенген,паренхиматозды
мүше.
Капсуласынан эпифизді бөлшектерге
бөлетін перделер немесе септалар
тарайды.
Паренхимасы жасушалар
бауларынан,фолликулдар мен
тізбектерден тұрады.
Қызметі :
Төменгі сатыдағы жануарларда
рецепторлы қызмет атқарады.
Жоғарғы сатыдағы омыртқалыларда
қызметі жойылады,бірақ жарыққа
сезімталдық қасиеті сақталады.
Бөлінетін гормондары:
серотонин,мелатонин,пептидті
гормондар.
Жас ерекшеліктері:
Қарқынды өсуі 5-6 жасында байқалады,кейін
инволюцияға ұшырайды.

Кері дамуы нәтижесінде пинеалоциттер атрофияға
ұшырап жойылады,бездің стормасы қалыңдайды.

Фосфаттар мен карбонаттар тұздар
шөгіп,қатпарлы денешіктер түрінде ми құмдары
пайда болды.
Қалқанша без.
Бөлінетін гормондары:
тиреоидты,тирокальцитонин
,соматос тинді және серотонинді .

Қызметі:
Зат алмасу,даму,өсу және
тіндердің дифференциялануын
реттейді.
Дамуы:
Қалқанша бездің қалыптасуы
құрсақтық дамудың 3-4
аптасында,ішектік жұтқыншақ
бөлігіндегі 1- ші және 2ші-
желбезек қалтасынан басталады.
Құрылысы:
Бөлшектенген,паренхиматозды
мүше.

Бездің стромасы тығыз талшықты
қалыптаспаған капсуладан,одан
тараған трабекулдар н.се
перделерден тұрады.
ҚАЛҚАНША МАҢЫ БЕЗІ .
Қызметі:
*Паратирин –гормоны
тирокальцитониннің антогонисі,қандағы
К деңгейін көбейтеді.

* Биогенді аминдерді синтездейді.

*Кальцитонинді өндіреді.
Дамуы:
Эмбриогенездің 5-6
апталарында 3-4
желбезек қалталарынан
бастау алады.
Құрылысы:

*Паренхиматозды мүше .
*Диаметрі нм-дей
болатын,секреторлы түйіршіктері
болады.
*Ашық түсті паратироциттердің
белсенділігі
нашар,цитоплазмасында
лизосомалары,гликоген мен
липидті қосындылармен мөлшері
нм болатын секреторлы
Жас ерекшелігі:
Парациттер жаңа туған
нәрестелерде және жас
балаларда кездеседі.

Оксифильді паратироциттерді
балада
5-7жастан, ал адамда 20-25
жастан кейін безде адипоциттер
кездеседі
БҮЙРЕК ҮСТІ БЕЗІ.
Қызметі:
Иммунды реацияларға қатысатын
минералокортикоидты
синтездейді.
Глюкокортикоидтар –
қабыну,стресс кезінде бөлініп
мускулалардың өсуіне жағдай
жасайды.
Имунды реацияларды басатын –
андрогендер.
Дамуы:
Бездің қыртысты заты
спланхнотомның
висцеральді
жапырақшасынан дамиды.
Ганглиозды пластинкадан
(симпатобласттардан)
басталады.
Құрылысы:
Паренхиматозды мүше
жатады.
Сыртқы ТТҚДТ капсуламен
қоршалған,одан тараған
перделері бездердің
стромасын түзетеді.
Жас ерекшелігі:
Адамның 20-25 жасында бездің
қыртысты бөлігі даму сатысының ең
биік шыңына жетіп,аймақтарының
қатынасы болады.
Ал жастан кейін инволюция
кішірейеді.
Бездің ортаңғы бөлігі н.се боз
затында өзгерістер байқалмайды,
40 жастан кейін гипертрофияға
ұшырайды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Эндокринология ішкі сөлініс бездердің
физиологиясы мен патологиясы ғылым
ретінде XIX ғасырдың екінші жартысында
қалыптасқан. Бұл бағыттағы ғылыми
зерттеулердің негізін А.Бертольд салды.
Ол еркек жануарлардың жыныс бездерін
сылып алып тастағанда негізгі және
қосымша жыныс белгілерінің өзгеріп, ал
бұл безді қайтадан денесіне орнатқанда,
оның жағдайы айтарлықтай
жақсаратынын анықтады.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1.”Цитология,эмбриология және гистология” Ж.О.Аяпова
Алматы 2009
2.”Гистология” Ю.И.Афанасьев, Н.А.Юрин Москва-
2001,379-409 беттер,410-424 беттер
3.”Эмбриология негіздері” Т.Ж.Үмбетов Т.Ж.Бримов
4. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы І,II том 20042.
Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том.
Алматы: «Кітап», 2006.
5. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам
анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант»,
2005.
6.Гистология Цитология и Эмбриология : атлас
О.В.Волковой, Т.К.Дубовая и др-М.,Медицина, 1983г
7.Лабораторные занятия по курсу гистологии,
цитологии, эмбриологии
Ю.И.Афанасьева,А.Н.Яцковского.-М.,Медицина,1999.
8.МомыновТ.,Рақышев А.,Медицинский словарь-
НАЗАР АУДАРҒАНЫҢЫЗҒА РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Қалқанша без эндокринді жасушалары

Эндокриндік жүйе ауруларының дамуы

Жүйке жүйе патологиясы

Жайылмалы эндокринді жүйе

Диффузды эндокринді жүйе

Жүйелі склеродермия

БЕЗДЕРДІҢ НЕРВ ЖҮЙЕСІМЕН БАЙЛАНЫСЫ

ЭНДОКРИНДІК ЖҮЙЕ АУРУЛАРЫ БАР ПАЦИЕНТТЕРДІ ТЕКСЕРУ

Бүйрек үсті безі

Қалқанша без функциясы

Пәндер