Әртүрлі мүшелердің электрлік белсенділігін зерттеу әдістері. Жүректің, орталық нерв жүйесінің, бұлшық еттердің электрлік белсенділігі

Презентация қосу

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Тақырыбы: Әртүрлі мүшелердің электрлік
белсенділігін зерттеу әдістері. Жүректің, орталық
нерв жүйесінің, бұлшық еттердің электрлік
белсенділігі.
Жоспар:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
• Биопотенциалдарды тіркеу әдістері
• Жүрек потенциалдарын зерттеу әдісі
• Электрокардиографтың блок–схемасы. Электродтарды орналастыру реті
• ЭЭГ-дегі ырғақ
• Электроэнцефалография(ЭЭГ)
• Электромиография (ЭМГ)

III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе
Жасушалық деңгейден ағза деңгейіне өткенде және
жасушалардың біртіндеп қозу нәтижесінде сол ағзаның
сыртқы бетінде электр потенциалдарының таралуы
өзгереді. Сонымен қатар ағзанң күйі, яғни, оның
электрлік белсенділігі уақыт бірлігінде өзгереді. Ол қозу
процесі жүйке және бұлшықет талшықтарының бойымен
таралады. Биотпотенциалдардың қозу және таралу
процесін ағзаның тікелей сыртқы бетінде де немесе сол
ағзаның ішкі құрлысында да анықтауға болады. Бірақ
клиникада бұл әдісті қолданудың ерекше қиыншылығы
бар.
Сондықтан ағзаның функционалдық күйін оның электрлік белсенділігін
сипаттау үшін эквиваленттік электрлік генератор принципі қоланылады. Бұл
дегеніміз зерттелетін мүше уақыттың әр түрлі периодтарында қозатын
көптеген жасушалардан тұрады және ол дене бетінде электр өрісін
құрайтын біріңғай эквиваленттік генераторы етіп ұсынылады, ол жүйке
жүйесінің патологиясының диагностикасы үшін пайдаланылады
(жарақаттанғанда, эпилепсияда, психикалық тұрақсыздықта, ұйқы
бұзылғанда т.б ).
Биоэлектірлік потенциал дегеніміз - тірі ұлпаның екі нүктесі арасындағы
электір потенциалдардың айырмашылығымен анықталатын биоэлектірлік
белсенділіктің көрсеткіші. Ол тыным (мембраналық) және әрекет
потенциалын айырады. Қалыптыжағдайда тыным потенциалының шамасы
тұрақты болады. Бірақ, оның өзгеруі қозу табалдырығының шамасынан асып
кетсе, әрекет потенциалын (ӘП) сипаттайтын тербелмелі процесс пайда
болады. Жүйке жасушалары үшін ӘП амплитудасының диапазоны - 100-110
мВ, қанқылық және жүрек талшықтары үшін 110-120 мВ. Уақыты жүйке
талшықтарында 1-2 мс, қанқалы бұлшық талшықтарда - 3-5 мс, жүрек
бұлшықтарында 500-600 мс. болады.
Сонымен, тыным потенциалы деп қозбаған күйдегі мембрананың ішкі
және сыртқы беттеріндегі стационарлық электр потенциалының
айырмасын айтады. Тыныштық потенциалы мембрананың ішкі және
сыртқы қабаттарындағы иондар таралымының өзгерісіне және
иондардың мембранадағы диффузиясына тәуелді. Ал әрекет
потенциалы – электрлік жүйке импульстерінің әсерінен тірі ағзада
рецептордан мидың нейрондарына және ми нейрондарынан
бұлшықеттерге ақпараттың берілуін айтамыз.
Биопотенциалдарды тіркеу әдістері
Тірі жасушаларда, мүшелерде және адам мен жануарлар ұлпаларында
пайда болатын электр потенциалдарды - биопотенциалдар деп атайды.
Биоэлектрлік потенциалдар ағзада жүретін нәзік үрдістерді көрсетіп
береді. Сондықтан зерттелетін мүшелер мен жүйелердегі кез келген
патологиялық және қызметтік өзгерістер олардың параметрлері мен
формаларында көрініс табады. Бұл өзгерістер тіршілік үрдістерін
қарастырғанда, диагностикада, емдеумен аурудың алдын-алуда
адамның жұмыс қабілетін және көңіл күйін тексеруде т.б. қажет болады.
Биопотенциалдар ағзалар мен ұлпалардың функционалдық
күйін өте жақсы көрсететін болғандықтан, оларды тіркеудің
және талдау жүргізудің физиологиялық зерттеуде және
диагностикада маңызы өте зор. Қазіргі уақытта
биопотенциалдарды тіркеудің көптеген әдістері қолданылады:
электрокардиография – жүректің биоэлектрлік
потенциалдарын тіркеу (ЭКГ); электроэнцефалография -
мидың әртүрлі бөліктеріндегі биоэлектрлік белсенділікті
сипаттайтын потенциалдардың айырмасын бастың бетіндегі
жанасу тәсілімен тіркеу әдісі(ЭЭГ); электромиография -
бұлшық ет бетінде (интерференциялық электромиография)
немесе бұлшық ет ішіндегі (жергілікті электромиография)
потенциалдар айырмасын мен электр өрісін жанасу тәсілімен
тіркеу әдісі (ЭМГ); электроокулография - көз алмасының
қозғалыс потенциалын тіркейтін әдіс.
Жүрек потенциалдарын зерттеу
әдістері

Жүрек потенциалдарын зерттеудің әдісі – ЭКГ болып
табылады, бірақ оның да өзіндік әдістері бар. Олар :
вектокардиография – жүректің электрлік алаңы түгел
зерттелуін айтамыз, балистокардиография – жүректің
жиырылуына, қолқа мен өкпе бағанасына қанның құйылуына
байланысты дене қозғалысын механикалық тіркеу әдісі,
эхокардиография – жүректің әр түрлі құрылымдарына
ультрадыбыстың әсерімен қолдануға негізделген,
фонокардиография – жүрек қызметінің дыбысты көрінісін
жазу, апекскардиография – жүрек ұшының соғуы кезіндегі
жасушаның тербелістерін тіркейтін инвазивті емес әдіс.
Электрокардиографияда тіркелетін потенциалдар айырымы
жүректің жүйке–бұлшықет аппаратының қозу нәтижесінде
пайда болады. Жүректің жүйке–бұлшықет жүйесінің түрліше
элементтерінде пайда болған потенциалдар өзара қосыла
келіп осы жүйенің қозған (теріс потенциалдар) және
қозбаған (оң потенциалдар) бөлшектеріндегі жалпы
потенциалдар айырымы пайда болады. Жүректің жүйке–
бұлшықет жүйесінің түрліше бөлімдерінде қозу процесі, өзіне
тән ерекшелікпен, біртіндеп тарайды. Сондықтан пайда
болған потенциалдар айырымы жүрек жұмысының циклына
шамасы жағынан да, нүктелердің орналасуы бойынша да
өзгереді. Электрокардиографияның негізгі мақсаты – осы
қзгерістерді тіркеу.
Электрокардиография әдісі
Эйнтховен теориясына негізделген. Бұл
теорияда жүректі біртекті өткізгіштік
ортада орналасқан электрлік
диполь деп қарастырамыз. Осы
дипольдің электр өрісі адам денесінің
сыртқы бетінде тіркеуге болатын
потенциалдарды тудырады. Дипольдің
электрлік моментінің векторы – жүрек биопотенциалының
қорытқы айырмасын сипаттайтын вектор болады. Ол
векторжүректің интегралдық электрлік векторы (ИЭВ)
деп аталады.
Электродтар – электр тізбегінің екі нүктесін қосуға арналға, арнайы пішінді
өткізгіштер. Бұл арада электр импульстерінің көзі ретінде адам денесін, ал
электр импульсын қабылдаушы ретінде ЭКГ аппаратын қарастырамыз.
Электродты адам денесіне жабыстырлығанда тері мен электродтың
арасында физиологиялық ертіндіге шыланған дәке орналастырылады. Бұл
биопотенциалдардың амплитудасын азайтпау үшін қолданылады.
Жүректің негізгі қызметі автоматизм, өткізгіштік, қозғыштық, жиырылу
және т.б. Жүректің автоматизм қызметі деп — оның сыртқы
тітіркендіргіштердің әсерінсіз, өздігінен электримпульсін тудыруын
айтамыз.
Автоматизм қызметіне синоатриалды түйінжәне жүрекшелер мен
қарыншалардың (пейсмекерлер) өткізгіштік жүйесі қатысады.
Жүрек өзінің ырғағын жүргізушінің көмегімен атқарады. Ол жүргізуші элктр
импульстарын қорытып шығарып, оларды өткізгіштік ортаға қарай
бағыттайды. Жүрек ырғағын жүргізуші қуыс веналардың қосылған жерінде,
оң жүрекшеде орналасқан. Осы нүктені синус деп, кейде синус түйіні деп
атайды.
Электрокардиографияда, жалпы, үш автоматизм орталығы болатынын айта
кеткен жөн:
1. Бірінші реттік автоматизм орталығы — бұл минутына 60-80 рет жиіліктегі
электр импульсін тудыратын СА түйіні.
2. Екінші реттік автоматизм орталығы – бұлминутына 40-60 рет жиіліктегі
электр импульсін тудыратын АВ-қосылыс (АВ түйінінің Гис шоғырына және
жүрекшенің төменгі бөлігіне өтетін аймақ), сонымен қатар Гис шоғыры.
Ол аяқшалары мен тармақтары. Ол автоматизмнің төмеңгі қызметін
атқарады, минутына 25-40 жиіліктегі электримпульсін тудырады.
Сонымен электрокардиограмма дегеніміз – жүрек биоэлектрлілігін график
түрінде тіркеу. ЭКГ–да P, Q, R, S, T тістері болды.
Синус түйінінен шыққан электр потенциалы, алдымен оң жүрекшені
қоздырады. Ол қозу ЭКГ–та тіркеледі. Содан кейін электр импульсы сол
жүрекшені қодырады. Сол жүрекшенің қозуы оң жүрекше қозған кезде
басталады.Екі бірдей жүрекшенің қозуын ЭКГ–аппараты таспаға Р–тісі
ретінде жазады. Олай болса, Р–тісті импульстың алдымен оң жүрекшенің
(қисықтың көтерілген бөлігі), содан кейін сол жүрекшенің (қисығының төмен
түскен болігі) қозуын сипаттайды. Қалыпты жағдайда бұл екі бөлік
симметриялы болады.
Жүректің қарыншалары белгілі ретпен қозады. Алдымен 0,03c аралығында
қарыншааралық перде қозады. Оның қозуы Q–тісін тудырады.
P–тісімен Q–тісінің арасында электрлік өзгерістер болмайды, ЭКГ–да түзу
сызық сызылады. Осыны изоэлектрлік процесс дейді.
Содан кейін жүректің ұшы және оған жақын орналасқан облыстар қозады.
Соның нәтижесінде R–тісі пайда болады. Жүрек ұщының қозу уақыты,
қалыпты жағдайда, орта шамамен алғанда 0,05c болады.
Ақыры жүректің негізі қозады да S–тісі пайда болады. Оның қозу уақыты
шамамен 0,02c болады. Жоғарыда аталған Q,R және Sтістері біртұтас
қарыншалық QRS кешенін құрайды. Оның ұзақтығы шамамен 0,1с.
Миокард жасушалары қозған күйде ұзақ уақыт тұра алмайды. Сондықтан
синустық түйіннен басталған қозу процесі қарыншаларды қоздырғаннан
кейін біртіндеп өше бастайды.бұл арада аса күрделі физиологиялық процес
жүреді. Ол процестерді әдетте бір ғана ұғыммен тұжырымдап айтады. Ол
ұғым реполяризация деп аталады. Реполяризация процесі ЭКГ –да S–T
кесіндісімен және T–тісімен кесінделеді. Реполяризация уақыты, қалыпты
жағдайда 0,3±0,02с. осы уақыт ішінде жүрек қозғанға дейінгі алғашқы
күйіне қайта оралады, яғни келесі қозу процесіне дайын күйге келеді.
Жоғарыда қарастырылған ЭКГ–нің құрамына мынадай
қорытындыға келеміз: ЭКГ–нің P, Q, R, S және T тістерінің
биіктіктері, олардың пішіндері, R–R, P–Q, Q–R–S және Q–T
интервалдары жүректің әрбір зонасының функционалдық
ерекшеліктерін, яғни физиологиялық күйін сипаттайтын
басты диагностикалық әдіс болып табылады.
Мысалы: R–R – интервалы (уақыт) қалыптан аз болса,
жүректің соғу жиілігі қалыптан жоғары болады, оны
тахикардия дейді. Ал сол интервал қалыптан кемболса
жүректің соғу жиілігі төмен болады, оны брадикардия дейді.
Егер R–R– интервалы бірде артып бірде кемісе – оны аритмия
дейді.
Электрокардиографтың блок–схемасы.
Электродтарды орналастыру реті
Кардиографтың тармақтарын қосатын кілттің (ТҚК) көмегімен
биопотенциалдар кернеуді күшейту блогының (КК) кірісіне
беріліп, одан кейін қуатын күшейту (ҚК) блогына
береді.шейтілген сигнал электромеханикалық түрлендіргішке
(ЭМТ) беріледі. Осы блокта электр сигналдары бақылауға
қолайлы сигналға түрленеді, қажет болғанда таспаға жазып
алуға болады.
Кардиографты электр энергиясымен қамтамасыз ету үшін
қоректену блогы (ҚБ) қолданылады.
Стандартты шықпалардың электродтарын орналастыру реттері:
Электродтарды оң жақ қолдан бастап қызыл түсті электрод
қойылады (оң – Right, қызыл – Red).
Келесі реттілікпен сағат тілі бағытында төмендегі түстер
қойылады:
қызыл, сары, жасыл, қара.
Аяқтан шығатын бір полюсті күшейтілген электродтар
келесідей орналасады:
aVR-оң қолдан шығатын күшейтілген шықпа;
aVL- сол қолдан шығатын күшейтілген шықпа;
aVF- сол аяқтан шығатын күшейтілген шықпа;
Кеуде шықпалары электродтарының орналасуы
Алты кеуде электродтарын орналастыру
V1 шықпа- IV қабырғааралық төстің оңжақ жиегі бойымен;
V2 шықпа- IV қабырғааралық төстің сол жақ жиегі бойымен;
V3 шықпа- V3 — V4 шықпалар аралығына;
V4 шықпа – V қабырғааралық сол жақ бұғана орта сызығы
бойымен;
V5 шықпа – V4 сияқты горизонтальды деңгейде сол жақ
қолтықалды сызығы бойымен;
V6 шықпа сол жақ ортаңғы қолтықасты сызық бойымен V4,
V5 деңгейінде орналасады.
Қосымша шықпалар
-Сол жақ кеуде.
-Оң жақ кеуде.
-Нэб бойынша.
Сол жақ қосымша кеуде шықпалары:
а) V7 артқы қолтықасты сызығы бойымен;
б) V8 жауырын орта сызығы бойымен;
в) V9 омыртқа маңы сызығы бойымен (паравертебральды);

Нэб бойынша шықпалар.
Екі полюсті Нэб бойынша шықпаларды орналастыру – бұлшықпаларды
орналастыруүшін аяқтың 3 стандартты шықпаларын қолданады. Қызыл
түсті электродты – II қабырғааралықт оьстің оң жақ жиегіне
орналастырады. Жасыл түсті электродты V4 кеуде шықпасы деңгейінде,
ал қызыл түсті электродты горизонтальды сол деңгейде артқы
қолтықасты сызығы бойымен орналастырамыз.
Электроэнцефалография(ЭЭГ)
Мидың нейрондық белсенділігі есебінен өндірілетін биоэлектрлік
потенциалдардың жазбасы электроэнцефалограмма (ЭЭГ) деп
аталады. (encephalon (лат.) –бас миы, graphos (лат.) -жазамын).ЭЭГ
ми қызметінен пайда болатын, бас бөлігінде кейбір нүктелердің
арасындағы электр өрісінің потенциалдар айырмасын
индифференттік электродпен тіркеуге мүмкіндік береді.
(Индифференттік (лат. indifferens, indifferentis) – айырмасы
жоқ,зиянсыз деген мағынаны білдіреді).
Электроэнцефалография әдісімен алынған,бас миының
биопотенциалдарының өзгерісін білдіретін қисық сызық
электроэнцефалограмма деп аталады. Электроэнцефалограф – бас
миының электр өрісі потенциалдарының (биопотенциалдардың)
айырмасының өзгерісін тіркеуге арналған құрал.
Электроэнцефалогр
амма
Тербеліс
Тербеліс (толқын) – уақыт бойынша қайталанып келетін
қозғалыс немесе процесс. Толық тербеліс екі жартылай
периодты қамтиды (+ және -). Биіктігі max-
(максимумнан), min – (минимумге) дейін амплитуда деп
аталады (амплитуда – тербелістің ең үлкен ауытқуы). ЭЭГ
– де амплитуда Вольтпен V өлшенеді ,ал тербеліс
периоды секундпен алынады. Уақыт бірлігіндегі тербеліс
саны - жиілік Герцпен (Гц) өлшенеді. Герц - бір
секундтағы тербеліс саны.
ЭЭГ-дегі ырғақ
ЭЭГ- де амплитудасы 5 мкВ –тан жоғары , және одан үлкен, жиілігі
бірдей , үш рет қатарланып келетін тербелістерді талдау
қабылданған. Мұндай тербелістер тобы – ЭЭГ ырғағы деп
аталады.Ырғақтар бірнеше түрлерге : α (альфа), β (бета), θ (тета), Δ
(дельта) деп бөлінеді.
ЭЭГ эпилепсия диагностикасында , мидағы ісіктердің, мидағы
тамырлардың, бас миының қабыну мен дегенеративтік ауруларында ,
бас сүйегі мен ми жарақаттарында, ұйқының жәнесергектіктің
бұзылуында , коматоздық күйлердің диагностикасында маңызды роль
атқарады. Энцефалография көмегімен тіркелген бас миының электрлік
белсенділігінің болмауы ми өлімінің маңызды объективті белгісі болып
табылады. Энцефалография физиологияда орталық жүйке жүйесінің
қалыпты қызмет етуін зерттеуде кеңінен пайдаланылады.
Энцефалографта 8-16 және одан да көп күшейткіш – тіркегіш
блоктар (каналдар) бар.Олар бір мезгілде электродтардың сәйкес
жұптарынан биоэлектрлік потенциалдарды тіркеуге мүмкіндік
береді. Энцефалография электродтары зерттелушінің басына
резиналық жіптердің немесе арнайы бас киімді, жабыстырылатын
ленталардың т.б көмегімен бекітіледі. (11-сурет) Бекіту бастың
орталық сагитталдық сызығымен салыстырғанда симметриялық
түрде жалпы қабылданған - « Электродтарды орналастырудың
10-20 жүйесі » бекітпелер схемасы бойынша жүргізіледі. Бұл
жүйе электроэнцефалографиялық қоғамның Халықаралық
федерациясы комитетінің жасауымен қабылданған.Жүйенің
аталуы бастың белгілі нүктелерінің арақашықтығы 10 және 20%
құрайтындай етіп электродтардың орналастыру интервалына
негізделген. Электродтардың ара қашықтығын анықтау пайызбен
қабылданған.
Электроэнцефалографияда бас терісіне сигналды алып
кететін электродтарды орналастыру : электродтарды
орналастыру нүктелері әріптермен белгіленген, олар ми
бетінің биопотенциалдарын жазу жүргізілетін нақты
бөліктеріне сәйкестендірілген ( О-желке ; Т- самай ; Р- төбее;
С- орталық ; F-маңдай ; Fр- маңдай -полюстік) бастың оң
жағына орналастырылған электродтар жұп цифрлармен; сол
жағына орналастырылған электродтар тақ сандармен
белгіленген. Орта сызықтарда орналасқан ( сагиттальдық )
электродтардың z индексі бар.
ЭЭГ-нің α, β , Δ , θ ырғақтары
ЭЭГ сипаты адамның жасына тәуелді. Балаларда бас миының
электрлік белсендігі ересек адамдардан өзгеше болады; олардың
айырмасы 13-17 жасқа келгенде тегістелінеді. Ересек адамдар
үшін сергектік кезінде дельта- және тета- ырғақтарпатологиялық
болып табылады. ЭЭГ- нің өзгерісі эпилепсияға тән. ЭЭГ
мәліметтері бойынша зақымдалудың ауырлығы белгілі дәрежеге
дейін анықталады; электроэнцефалографиялық қисық сызықтар
оңашаланған патологиялық процесстерді айқындауға мүмкіндік
беретіні де жиі кездеседі.
α Альфа- ырғақ ( альфа-толқынның синонимі, Бергер ырғағы) – бас
миының 8-13 Гц жиіліктегі және 50мкВ –ге дейінгі амплитудасы
болатын жиынтық потенциалының тербелістері , ЭЭГ-де адамның
сергек күйінде басым болып байқалатын тербелістер.
β Бета- ырғақ ( бета-толқының синонимі ) – бас миының
14-70 Гц болатын жиынтық потенциалының төменгі
амплитудалық тербелістері, көбінесе және әр түрлі
тітіркендіргіштер әсері кезінде ақыл- ой еңбегі кезінде
және эмоциональдық жүктеме қалыпында байқалады.
Бета ырғақты төменгі жиіліктегі 14-35 Гц, және жоғары
жиіліктегі бета- ырғақ деп бөледі ,жоғары жиіліктегі бета
–ырғақ γ (гамма) -ырғақ, деп аталып,35-70 Гц жиілікте
болады.
Δ дельта-толқындар ( дельта-ырғақ синонимі) – бас
миының жиілігі 0,5-3 Гц және амплитудасы 200-300 мкВ
дейін болатын жиынтық потенциалының тербелістері ,
ұйқы кезінде немесе кейбір патологиялық күйлерде
байқалады.
θ Тета-ырғақ ( стресс-ырғақ синонимі, тета-толқындар) -
бас миының жиілігі 4-7 Гц және амплитудасы 150 мкВ
дейінгі жиынтық потенциалының тербелістері ,
электроэнцефалограммаларда дені сау, 2-8 жастардағы
балаларда басым болып табылатын ырғақ.
Электроэнцефалограмманың әр түрлі физиологиялық
ырғақтары: 1-дельта (Δ)-ырғақ 0,5-3 Гц; 2-тета (θ)- ырғақ 4-7 Гц;
3-альфа (α)- ырғақ 8-13 Гц; 4 және 5 бета ырғақтар 17-70 Гц (4-
бета (β)- ырғақ төменгі жиілікті 17-35 Гц; 5-жоғары жиілікті
-гамма (γ)-ырғақ 35-70 Гц.
ЭЭГ пациенттің көңіл күйіне тәуелді көп өзгеріске ұшырайды (14-
сурет).
Электроэнцефалографтың блок-схемасы.
1 –электрдтары көрсетілген зерттелушінің басы
( төбесінен көрсетілген); 2 – кіріс қорап; 3 - жалғағыш кабельдер;
4 – әр канал үшінайырып –қосқышы бар селекторлық блок ; 5 –
Қатаң немесе икемді күшейтуді реттейтін (У), реттегіштері
бар ,жоғары және төменгі жиіліктегі фильтрлермен ( Ф) берілген
күшейту блогы (У) ; 6 – тіркеу блогы.
Электромиография (ЭМГ)
Электромиография — бұлшықеттің электрофизиологиялық белсенділігін
анықтау мақсатында биопотенциалын жазу әдісі. Бұлшықеттің сау және
сырқат қалпын тексеретін тәсіл.
Тірі организмнің жекелеген бұлшықеттерінің функционалдық күйі туралы
мұндай тереңдеу және дәлдеу деректер электромиография әдісінің
көмегімен алынады.
Электромиография — жүйке- бұлшықет жүйесінің жарақаттануын
электрофизиологиялық диагностикалау әдісі жәнe қаңқа бұлшықеттерінің
электрлікбелсенділігін (биопотенциалдарын) тіркеуді жүзеге асырады.
Қозғалу бірлігінің алғашқы бұлшықеттің (а), жүйкенің (б), жұлынның (в)
жарақаттары кезіндегі локальді электромиограмманың қалыптасу сызбасы.
а, б, в-жұлын сұйықтығының мотонейрондары; 1-7- мотонейрондардың
жүйке мен қамтылуына қатысты бұлшықет талшықтары.
Электромиограф
ия
Қорытынды
Биопотенцияалдар ағзалар мен ұлпалардың функционалдық
күйін жақсы көрсететін болғандықтан, оларды тіркеудің және
талдау жүргізудің физиологиялық зерттеулерде және
диогностикада маңызы зор. Казіргі уақытта
биопотенцалдарды тіркеудің көптеген әдістері қолданылады.
Мысалға: жүрек бипотенциалдарын тіркеу -
Электрокардиография, мидың – Электроэнцефолография,
бұлшық еттердің – электромиография, осылардың ішінде
кеңінен таралған – электрокардиография. Электродтардың
көмегімен адам организміндегі өзгерістерді зерттей отырып
әр түрлі потологиялық ауруларды анықтай аламыз. Осынау
әлсіз электродтар осындай құнды ақпарат береді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Б.Көшенов «Медициналық биофизик»
2. Сәтбаева Х.Қ, Өтепбергенов А.А, Нілдібаева Ж.Б, «Адам
физиологиясы»
Глоссарий
• Электродтар – электр тізбегінің екі
нүктесін қосуға арналға, арнайы
пішінді өткізгіштер.
Глоссарий
• Жүректің автоматизм қызметі деп —
оның сыртқы тітіркендіргіштердің
әсерінсіз, өздігінен электримпульсін
тудыруын айтамыз.
Глоссарий
• Мидың нейрондық белсенділігі есебінен
өндірілетін биоэлектрлік
потенциалдардың жазбасы
электроэнцефалограмма (ЭЭГ) деп аталад
• Электроэнцефалограф – бас миының
электр өрісі потенциалдарының
(биопотенциалдардың) айырмасының
өзгерісін тіркеуге арналған құрал.
Глоссарий
• Тербеліс (толқын) – уақыт бойынша
қайталанып келетін қозғалыс немесе
процесс.
Глоссарий
• Электрокардиограмма дегеніміз –
жүрек биоэлектрлілігін график
түрінде тіркеу. ЭКГ–да P, Q, R, S, T
тістері болды.
Глоссарий
• Электромиография — жүйке- бұлшықет
жүйесінің жарақаттануын
электрофизиологиялық диагностикалау
әдісі жәнe қаңқа бұлшықеттерінің
электрлікбелсенділігін
(биопотенциалдарын) тіркеуді жүзеге
асырады.
Глоссарий
• β Бета- ырғақ ( бета-толқының
синонимі ) – бас миының 14-70 Гц
болатын жиынтық потенциалының
төменгі амплитудалық тербелістері,
көбінесе және әр түрлі
тітіркендіргіштер әсері кезінде ақыл-
ой еңбегі кезінде және эмоциональдық
жүктеме қалыпында байқалады.
Глоссарий
• Δ дельта-толқындар ( дельта-ырғақ
синонимі) – бас миының жиілігі 0,5-3
Гц және амплитудасы 200-300 мкВ
дейін болатын жиынтық
потенциалының тербелістері , ұйқы
кезінде немесе кейбір патологиялық
күйлерде байқалады.
Глоссарий
• α Альфа- ырғақ ( альфа-толқынның
синонимі, Бергер ырғағы) – бас
миының 8-13 Гц жиіліктегі және
50мкВ –ге дейінгі амплитудасы
болатын жиынтық потенциалының
тербелістері , ЭЭГ-де адамның сергек
күйінде басым болып байқалатын
тербелістер.

Ұқсас жұмыстар

Әтүрлі органдардың электрлік белсенділігін зерттеу әдістері

Жүректің электрлік белсенділігі

Жүректің мультипольді электр генераторы

Әртүрлі мүшелердің электрлік белсенділігін зерттеу әдістері. Жүрек, орталық жүйке жүйесі, бұлшық ет электр белсенділіктері

Науқасты аспаптық тексеру әдістері

Ағза ұлпасының импедансы

Мүшелердің электрлік өрісі

Электрокардиография және фонокардиография туралы

Жүйке талшықтарының құрылымы

Жүйке талшықтарының физиологиясы

Пәндер