ЫҚТИМАЛДЫҚ ТЕОРИЯСЫ ТУРАЛЫ

Презентация қосу

ЫҚТИМАЛДЫҚ ТЕОРИЯСЫ
Ықтималдылық Теориясы – кездейсоқ бір
оқиғаның ықтималдығы бойынша онымен
қандай да бір байланыста болатын басқа бір
кездейсоқ оқиғаның ықтималдығын анықтауға
мүмкіндік беретін математика білімі.
Ықтималдылық теориясында кездейсоқ
құбылыстардың заңдылығы зерттеледі.
Кездейсоқ құбылыстарға анықталмағандық,
күрделілік, көп себептілік қасиеттері тән.
Schlumberger-Private
• Көптеген, ең алдымен әлеуметтік –
экономикалық құбылыстарды
зерттегенде тек қана негізгі
факторларды ғана емес, кездейсоқ
толқынысқа
әкелетін және нәтижені бұрмалауға
соқтыратын, яғни екіұшты күйге
келтіретін жағдайларды ескеру керек.
Осындай бақылайтын кездейсоқ
құбылыстардың спецификалық
заңдылықтарын зерттеуге арналған
әдістерді жетілдірумен ықтималдық
теориясы айналысады.
Schlumberger-Private
• Математикалық статистика –
математиканың бөлігі, ол статикалық
заңдылықты көрсету мақсатынан бақылау
нәтижелерін жинау әдістерін
зерттеумен, оны жүйелеп және өңдеумен
айналысады. Математикалық
статистика ықтималдық теориясына
сүйенеді. Ол кейбір шекті немесе үлкен
шексіз генералдық жиыннан алынған
таңдаманы көрсететін кездейсоқ
шаманы бақылаудан алынған нәтижелермен
жұмыс істейді. Ықтималдық
теорияны қолдана отырып математикалық
статистика көптеген іздестіріп
отырған мінездемелерді бағалайды және
берілген мағлұматтарды өңдегенде
шығатын тұжырымдардың дәлдігін
анықтайды.

Schlumberger-Private
• ЫҚТИМАЛДЫЛЫҚ ТЕОРИЯСЫ 17 Ғ-ДЫҢ ОРТА КЕЗІНДЕ ПАЙДА БОЛДЫ.
ЫҚТИМАЛДЫЛЫҚ ТЕОРИЯСЫ 17 Ғ-ДЫҢ ОРТА ШЕНІНДЕ ӘЙГІЛІ ҒАЛЫМДАР
Б.ПАСКАЛЬ (1623 – 62) МЕН П.ФЕРМА (1601 – 65), Х.ГЮЙГЕНС (1629 – 95),
Я.БЕРНУЛЛИ (1654 – 1705), МУАВР (1667 – 1754), ГАУС (1777 – 1885) ЕҢБЕКТЕРІНДЕ
ПАЙДА БОЛЫП, ӘРІ ҚАРАЙ ДАМЫҒАН. ҚАЗІР ЛАПЛАС (1812) ПЕН ПУАССОН
(1837) ТЕОРЕМАЛАРЫНЫҢ ДӘЛЕЛДЕНУІ ОСЫ КЕЗЕҢГЕ ЖАТАДЫ. АЛ
А.ЛЕЖАНДР (ФРАНЦИЯ, 1806) МЕН К.ГАУСС (1808) ЕҢ КІШІ КВАДРАТТАР ТӘСІЛІН
ЖЕТІЛДІРДІ. ЫҚТИМАЛДЫЛЫҚ ТЕОРИЯСЫ ТАРИХЫНЫҢ ҮШІНШІ КЕЗЕҢІ (19 Ғ-
ДЫҢ 2-ЖАРТЫСЫ) НЕГІЗІНЕН ОРЫС МАТЕМАТИКТЕРІ П.Л. ЧЕБЫШЕВ, А.М.
ЛЯПУНОВ ЖӘНЕ А.А. МАРКОВ (ҮЛКЕНІ) ЕСІМДЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ. 19 Ғ-ДЫҢ
2-ЖАРТЫСЫНДА БАТЫС ЕУРОПАДА МАТЕМ. СТАТИСТИКА (БЕЛГИЯДА А.КЕТЛЕ,
АНГЛИЯДА Ф.ГАЛЬТОН) МЕН СТАТИС. ФИЗИКА (АВСТРИЯДА Л.БОЛЬЦМАН)
БОЙЫНША КӨПТЕГЕН ЕҢБЕКТЕР ЖАЗЫЛДЫ.

Schlumberger-Private
• Ықтималдықтар теориясында, ең бастапқы
ұғымдар - оқиға мен
ықтималдық.
Оқиға деп жасалған тәжiрибеде, бақылауда
шығатын нəтиженi айтады.
Оқиғалар үш түрге бөлiнедi: ақиқат, мүмкiн
емес және кездейсоқ
болады.
Егер оқиға сөзсiз пайда болатын болса, онда
ақиқат деп атайды. Егер
оқиға мүлде пайда болмайтын болса, онда
оны мүмкiн емес деп атайды.
Егер оқиғаның пайда болатындығын, не
пайда болмайтындығын алдын
ала айтуға болмайтын болса, онда оны
кездейсоқ деп атайды.

Schlumberger-Private
• КЕЗДЕЙСОҚ ОҚИҒАЛАР ЛАТЫННЫҢ А, В, С… БАС ӘРIПТЕРIМЕН БЕЛГIЛЕНЕДI.
БIРТЕКТI КЕЗДЕЙСОҚ ОҚИҒАЛАРДЫҢ ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫН ЗЕРТТЕЙТIН
МАТЕМАТИКАНЫҢ БӨЛIГIН, ЫҚТИМАЛДЫҚТАР ТЕОРИЯСЫ ДЕП АТАЙДЫ.
ЫҚТИМАЛДЫҚТАРДЫ АНЫҚТАУ ҮШIН ҚОСЫМША АНЫҚТАМАЛАР КЕЛТIРЕЙIК.
АЙТАЛЫҚ, А ,А ,...АN21 САНЫ ШЕКТЕЛГЕН ОҚИҒАЛАР БОЛСЫН.
ЕГЕР БҰЛ ОҚИҒАЛАРДЫҢ БIРЕУIНIҢ ПАЙДА БОЛУЫ, ЕКIНШIСIНIҢ ПАЙДА
БОЛУЫН
ЖОҚҚА ШЫҒАРМАЙТЫН БОЛСА, ОНДА ОҚИҒАЛАРДЫ ҮЙЛЕСIМДI ДЕП
АЙТАДЫ. ЕГЕР БIРЕУIНIҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЕКIНШIСIН ЖОҚҚА ШЫҒАРАТЫН
БОЛСА, ОНДА ОҚИҒАЛАРДЫ ҮЙЛЕСIМСIЗ ДЕП АЙТАДЫ. ЕГЕР БҰЛ
ОҚИҒАЛАРДЫҢ БIРЕУIНIҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЕКIНШIСIНIҢ ПАЙДА БОЛУЫНАН
АРТЫҚШЫЛЫҚТА БОЛМАЙТЫН БОЛСА, ОНДА ОЛАРДЫ ТЕҢ МҮМКIНДI ДЕП
АТАЙДЫ.

Schlumberger-Private
• ЕГЕР ОСЫ ОҚИҒАЛАРДЫҢ ЕҢ
БОЛМАҒАНДА БIРЕУI ПАЙДА
БОЛАТЫН БОЛСА, ОНДА ОЛАРДЫ
БIРДЕН-БIР МҮМКIН ДЕП АТАЙДЫ.
ЕГЕР А1, А2, …АN ҮЙЛЕСIМIЗ ЖӘНЕ
БIРДЕН-БIР МҮМКIН ОҚИҒАЛАР БОЛСА,
ОНДА БҰЛАРДЫ ОҚИҒАЛАРДЫҢ
ТОЛЫҚ ЖҮЙЕСI ДЕП АТАЙДЫ. БIР-
БIРIНЕ ҮЙЛЕСIМСIЗ, БIРДЕН-БIР
МҮМКIН ЕКI ОҚИҒАНЫ БIР-БIРIНЕ
КЕРI ДЕП АТАЙДЫ. ЕГЕР А ДЕП
ОҚИҒАНЫ БЕЛГIЛЕСЕ, ОНДА А ДЕП
ОҒАН КЕРI ОҚИҒАНЫ БЕЛГIЛЕЙДI.

Schlumberger-Private

Ұқсас жұмыстар

ЫҚТИМАЛДАР ТЕОРИЯСЫ

Кездейсоқ оқиғаны модельдеу

Қателер теориясы, тең дәлдікті өлшеулер

Ықтималдықтар теориясының негізгі түсініктері. Ықтималдық теориясын көбейту теоремасы

Салыстырмалы жиілік. Бернулли теоремасы

Оқиға бірнеше түрге бөлінеді сенімді

Ньютон биномы

Ықтималдықтар теориясы. Негізгі түсініктері. Кездейсоқ шаманың сандық сипаттамасы. Математикалық күтім

Тіл философиясының теориясы

ДӘРІС КЕЗДЕЙСОҚ ФУНКЦИЯ ЖАЙЛЫ ТҮСІНІК

Пәндер