Құқық нормаларын түсіндірудің негіздері, ерекшеліктері және тәсілдері

Скачать

Құқық нормаларын талқылау ұғымы

Құқық нормаларын түсіндіру - бұл мемлекеттің, лауазымды тұлғалардың, қоғамдық ұйымдардың, жекелеген азаматтардың құқық нормаларының мазмұнын түсіндіруге, оларда көрініс тапқан билік басында тұрған əлеуметтік күштердің еркін ашуға бағытталған қызметі. Түсіндіру процесінде нормативтік ереженің мəні, оның негізгі мақсаты мен əлеуметтік бағыттылығы, түсіндіріліп отырған актінің мүмкін салдары, оның құқықтық реттеу жүйесіндегі орны жəне т. б. анықталады.

Құқықтық норманы түсіндірудің мақсаты - заңшығарушының не айтқысы келгенін емес, оның қалыптастырған ережесінің мəнін анықтау. Түсіндіру қолданыстағы заңнамаға өзгертулер мен толықтырулар енгізбейді жəне енгізе алмайды да, ол заңдағы ережелерді түсіндіруге жəне нақтылауға бағытталған.

Құқықты түсіндіру актілерінің ерекшеліктері:

-заң нормаларының мағынасын түсіндіруге бағытталған;

-нормативтік емес, нақтылаушы ережелерден құралған;

-дербес сипатқа ие емес жəне өзі түсінідіріп отырған нормалармен бірге

əрекет етеді;

-құқықтың қайнар көзі болып табылмайды.

Құқықтық норманы түсіндіру екі жақтан құралады:

-норманың мəні мен оны түсіндіруді түсіну (өзі үшін) ;

-норманың мазмұнын түсіндіру (өзгелер үшін) .

Құқықтық нормалар түсіндіру тəсілдері - бұл құқықтық нормалардың

мазмұнын анықтауға бағытталған тəсілдер мен бағыттардың жиынтығы.

Түсіндіру тəсілдерінің мынадай түрлері бар:

1) грамматикалық - тіл құралдарының, грамматика ержелерінің, орфографияның жəне т. б. көмегімен түсіндіру;

2) логикалық - логика заңдарының жəне ережелерінің көмегімен түсіндіру;

3) жүйелік - заң нормасының басқа нормалармен жүйелік байланысын, нақты жүріс-тұрыстың құқық жүйесіндегі орны мен рөлін талдау арқылы түсіндіру;

Түсіндіру тəсілдерінің мынадай түрлері бар:

1) грамматикалық - тіл құралдарының, грамматика ержелерінің, орфографияның жəне т. б. көмегімен түсіндіру;

2) логикалық - логика заңдарының жəне ережелерінің көмегімен түсіндіру;

3) жүйелік - заң нормасының басқа нормалармен жүйелік байланысын, нақты жүріс-тұрыстың құқық жүйесіндегі орны мен рөлін талдау арқылы түсіндіру;

4) тарихи-саяси - құқықтық норманы қабылдаудың нақты-тарихи жəне саяси жағдайларының көмегімен түсіндіру;

5) теологиялық (мақсатты) - нормативтік актіні қабылдау мақсаттарын анықтаудың көмегімен талқылау;

6) арнайы-заңды - заңнамада қолданылатын заң терминдерінің мазмұнын ашу арқылы түсіндіру.

Назарларыңызға рақмет!

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс