Құрамында сапониндері бар дәрілік өсімдіктер



Орындаған:куатбек м. м. Тобы: ВМ-503
Тақырыбы Құрамында сапониндері бар дәрілік өсімдіктер
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Жоспар:
www. themegallery. com
Қорытынды
Құрамында сапониндер бар дәрілік өсімдіктер
3. Тритерпенді сапониндер
4. Тетрациклды тритерпендер
Негізгі бөлім:
2. Стероидты сапониндер

www. themegallery. com
Company Logo
Стероидты сапониндер табиғи күрделі гликозидтердің қатарына жататын органикалық қосылыстар болып табылады. 1811 жылы дәрілік сабыншөптен стероидты затты бөліп алған. 1819 ж Мэлон осы қосылысқа сапонин деген терминді ұсынған болатын, себебі олардың сулы тұнбасын шайқағанда жақсы көгереді. Сапониндердің көбісі эритроциттердің ыдырау процесіне тікелей қатынасы бар. Сапониндер суық қандылар жануарларға өте улы заттар болып келеді.

Сапониндер деп химиялық құрылысы жөнінен гликозидтерге жататын жоғары беттік белсенділік көрсететін және салқынқандыларға гемолитикалық және улы әсер ететін табиғи қосылыстардың үлкен тобын айтады.
www. themegallery. com
Company Logo
Олардың ерітінділері мен сығындыларын шайқағанда ұзақ сақталатын тұрақты көбік пайда болады оларды сапониндер (сапо-сабын) деп атауы да осы себептен. Сапониндер ерітілген (60-70%) этанол мен метанолда салқын жағдайда ериді, ал жоғары (80-90%) спирттерде қыздыру арқылы ериді. Органикалық еріткіштерде ерімейді. Барлық сапониндер химиялық тұрғыдан гликозиттер бола тұрып агликондардан және көмірсулы бөліктен тұрады.

www. themegallery. com
Company Logo
Тритерпенді
сапониндер
Content 02
Стероидты
сапониндер
Диоскорея тамырсабақтары
тамырларымен
Женьшень тамырлары
Мия тамырлары
Маньчжур аралия тамырлары
Бүйрек шай жапырақтары
Көкшегүл тамырсабақтары
Қырықбуын шөбі
Сапониндер құрылысына қарай жіктеледі:
Notes: Content Layouts

Диоскорея тамырсабақтары тамырларымен-корневище с корнями диоскореи-Rhizomata cum radicibus Dioscoreae Ниппон диоскореясы-Диоскорея ниппонская- Dioscorea nipponica Makino Кавказдық диоскорея-диоскорея кавказская- Dioscorea caucasica lipsky Диоскореялық тұқымдасы-семейство диоскорейные--Dioscoreaceae
www. themegallery. com
Company Logo
Сипаттамасы:
Копжылдық биіктігі 4 метрге дейін созылып жататын шырмауық өсімдік. Тамырсабағы көлденгең орналасқан күшті тармақталған, қоңыр үсті, ұзындығы 1, 5-2 м және жуандығы 2см, жіңішке тамырлары мен сабағының шіріген қалдықтарынан тұрады. Сабақтары жәй сабақтарға жатады, жалаңаш. Жапырақтары кезекті орналасқан, сағақты, ниппон диоскореясында, олар кең жүрек пішіндес, 3-7 салалы, ұзындықтары 6-10см, кавказдық диоскореяда жүрекше -жұмыртқа пішінде, жиектері ойықша, ұзындығы 16 см. Гүлдер дара жынысты, қос үйлі, ұсақ, жасыл түсті; аталық және аналық гүлдері шашақты гүл шоғырын құрай орналасқан . Жемісі үш қанатты қорапша, тұқымының да қанаттары бар. Мамыр-шілдеде гүлдейді. Екі түрі де мәдени енгізілген.
Дәрілік шикізаты.
Қолданылауы.
Тамырсабақтары тамырларымен көктемде гүлдеу кезеңінде немесе күзде жинайды. Бөліктерге кесіп кептіреді. Шикізаты түрлі тамырсабақтары кесінділері мен 0, 5-4мм-ге дейінгі ұзындықта бау тәрізді тамырларынан тұрады. Тамырсабақтары сыртынан бурыл түсті, ал сынығынан крем түстес. Дәмі ашқылтым, аздап күйдіргіш.
Полиспонин ниппон диоскореясынын тамырсабақтары-нан алынған құрғақ тазартылған экстрактысы, құрамында суда еритін стероидті сапониндердің 17% жиынтығы бар. 0, 1г таблетка түрінде шығарылады. Атеросклерозда гипохолестеринемиялық дәрмек ретінде қолданылады.

www. themegallery. com
Company Logo
Тритерпенді сапониндер С5Н8 изоаренді құрылысы алты рет қайталанып жиынтық формуласы С30Н48 болатын қаңқамен қосылыс түзетін пентациклдық терпеноидтар. Жәнеде агликондары тетрациклды тритерпен құрылысты болатын тритерпенді сапониндер кездеседі. Бұлар 4 типке бөлінеді:
Жәнеде агликондары тетрациклды тритерпен құрылысты болатын тритерпенді сапониндер кездеседі.
В-амиринді
А-
амиринді
Лупеолды
фриделинді

www. themegallery. com
Company Logo
Мия тамырлары-корни солодки - Radices Glycyrrhizae
Жалаң мия-Солодка голая- Glycyrrhiza glabra L
Бұршақтар тұқымдасы-семейство бобовые- Fabaceae
Сипаттамасы:Биіктігі 50-200 см көпжылдық шөптесін өсімдік. Тамырсабағы қалың, ағаштанған . Жапырағы кезекті, дара қауырсынды жапырақ күлтелері бар. Гүлдері ақ-күлгін түсті, бос, үлпілдек гүл шашақтарына жиналған. Жемісі жалтыр немесе без-түкті бұршақ екі бүйірінен қысылыңқы. Шілде-тамызда гүлдейді, тамыз-қыркүекте піседі.
Таралуы. ТМД-ның Европалық бөліктерінде, Кавказда. Орта Азия мен Қазақстанда далалы жерлерде, шалғындарда, өзен аңғарында өседі.
Дәрілік шикізаты. Тамырларының ұзындықтары мен қалыңдықтары әр түрлі кесінділер. Жалаң мияның тамырлары мен тамырсабақтары сырт жағынан қарағанда сұр-коңырқай түсті, ал оралдық мияның тамырлары мен тамырсабақтары қызғылт-қоңырқай түсті, Сынығынан қарағанда түсі ашық-сары, талшық тәрізді.
Химиялық құрамы. Тамырлары мен тамырсабақтарында глюкоза (0, 6-1, 52%), фруктоза (0, 3-4, 1%), сахароза (0, 3-2, 03%), мальтоза (0, 1-0, 6%), крахмал (34%-ға дейін), органикалық қышқылдар, эфир майы, глицирризин қышқылы, фенолкарбон қышқылы және олардың туындылары, кумариндер, иілік заттар,

www. themegallery. com
Company Logo
флавоноидтар, спирттер бар. Жер үсті бөлігінде көмірсулар, органикалық қышқылдар, эфир майы тритерпеноидтар, стероидтар, трипенді сапониндер, азотты қосылыстар, кумариндер, иілік заттар, флавоноидтар, липидтер, сабақтарында дәрумендер, иілік заттар, жапырақтарында органикалық қышқылдар, дәрумендер, иілік заттар, флавоноидтар, гүлдерінде флавоноидтар, жемістерінде иілік заттар бар.
Қолданылуы. Ғылыми медицинада жалаң мия көптеген елдердің фармокопеясына енгізілген. Өт тасжолдарының ауруларына, созылмалы іш қатуында, қант диабетінің алғашқы түрлерінде, артериялық қысымның аздап көтерілуі кезінде, жоғары тыныс жолдарының ауруларында, гастритте, жарада, экземада, аллергиялық дерматиттерде қолданылады. Халық медицинасында қақырық түсіргіш, несеп айдайтын, іш жүргізетін, өт айдайтын және геморройғ қарсы әсер ететін қайнатпалардың құрамында қолданылады.

Маньчжур аралия тамырлаары-корни аралии маньчжурской- Radices Araliae mandshuricae Маньчжур аралиясы-Аралия мантчжурская- Aralia mandshurica Rupr. Et Maxim Аралиялар тұқымдасы-семейство аралиевые- Araliaceae
www. themegallery. com
Company Logo
Сипаттамасы. Маньчжуриялық аралия сырт көрінісі бойынша пальма тәрізді. Ағаштың биіктігі 3-5 м жіңішке тармақты діңгегінің жоғары ұшында ірі жапырақтар шоқталып орналасқан. Гүлдері ұсақ, сарғыш -ақ түсті, ұзындығы 45 см-ге дейінгі қалың сыпырғыға жиналған. Жемісі жиде тәрізді, көкшіл -қара түсті 5 сүйегі бар. Шілде -тамызда гүлдеп, қыркүекте жеміс береді.
Таралуы. Аралия табиғи жағдайда Қытайда, Амур облысының оңтүстік шығыс паймақтарында, Хабаровск пен Примгорск аймақтарының оңтүстік бөліктеріні өседі.
Дәрілік шикізаты. Тамырларын күзде алғашқы аязға дейн дайындайды. Кептіргіштерге 30С жылуда немесе жақсы желдетілген бөлмелерде кептіреді.

Химиялық құрамы. Аралия тамырларында аразолидтер А, В, С, деп аталатын тритерпенді сапониндер бар, бұдан басқа иілік заттар минералды және ақуызды заттар мен көмірсуларсмолалр, эфир майы бар.
www. themegallery. com
Company Logo
Қолданылуы. Ғылыми медицинасында тұндырмасы астенияда, гипотонияда, депрессияда, тұмау алдындағы кезеңде, жүйке жүйесі мен эндокринді бездердің қызметінің бұзылуында қолданылады. Халық медицинасында өсімдікті экземада, нейродермитте, псориазаа қолданады.

Бүйрек шәй жапырақтары-листья ортосифона тычиночного- Folia Orthosiphonis staminei Аталық ортосифон, бүйрек шәй- Ортосифон тычиночный, почечный чай- Orthosiphon stamineus Benth Тауқалақайлар тұқымдасы-семейство яснотковые- Lamiaceae
www. themegallery. com
Company Logo
Сипаттамасы:Биіктігі 80см біржылдық шөптесін өсімдік. Сабақтары бірнешеу, 4-қырлы, төменгі жағы қою-күлгін түсті, жоғарғы жағы жасыл түсті, күлгін түске боялған түйіндері бар. Жапырақтары қарама қарсы орналасқан, ұзындығы 10см, ені 1, 5-4см қысқа сағақты. Жапырақ тақталары сопақша эллипс тәрізді және кең қияқ тәрізді ұшы созылып үшкірлеу болып келеді.
Таралуы:Тропикалық өсімдік. Алжар автономиялық мекенінде мәдени түрде өсіріледі. Отаны Оңтүстік Шығыс Азияның экваторлық аймағы.
Қолданылуы: Қатаң және созылмалы бүйрек дерттерінде болатын ісінулерде, альбуминурияда және несеп тас ауруларында, азотемияда қолданылады. Асқазан бездерінің сөлдерін күшейтіп, бос тұз қышқылының жоғарылатады.

Көкшегүл тамырсабақтары тамырларымен Корневиша с корнями синюхи Rhizomata cum radicibus Polemonii
www. themegallery. com
Company Logo
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz