Ми – жұлын жарақаттары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы:Ми – жұлын жарақаттары

Орындаған: Куатбек М.М.
Тобы: ВМ-503
Тексерген: Ахметжанов О.Н.
Жоспар:
O I Кіріспе
O II Негізгі бөлім
1. Мидың шақалуы
2. Мидың зақымдалуы
3. Жұлынның зақымдалуы

O III Қорытынды
O IV Пайдаланған әдебиеттер
Ми шайқалу.
O Әр түрлі механикалық әсерден ми және ми
қабығының жарақаттануы. Ми шайқалуында ми
құрылысында көзге көрінетіндей немесе бүтіндігі
бұзылған өзгерістер байқалмағанымен, ми
шайқалуы
сатысына қарай әр түрлі дәрежеде ми қызметінің
бұзылуы анықталады. Ми шайқалуы әр түрлі
себертерден, жоғарыдан төмен құлағаннан, қатты
соққы тиюден, тағы басқа жарақаттардан болады.
O Ми шайқалу (Comotio cerebri). Оның себебі бастың қатты соққы алуы
немесе мал құлаған кезде затқа баспен соғылуы. Жалпы бас миы
механикалық жарақаттан жақсы қорғалған. Бас сүйектері серпімді және
мықты. Қатты милық қабық, миды тікелей зақымданудан сақтайды. Мидың
қарыншаснын толтыратын ми - жұлын сұйықтығы және субархноид
кеңістігі ми шайқалған кезде буфер рөлін атқарады. Мидың мықты каркасы
– тамырлы жүйе. Мидың шайқалуы оның қызметінің бұзылуын тудырады,
жүйке ұлпасының құрылымдық өзгерісі дөрекі бұзылмайды.
O Мидың тамырлы жүйке торы механикалық әсерге өте сезімтал,
вазомоторлы реакциясы баяулайды, ми қан айналуының бұзылуы
басталады. Вазомоторлық өзгеріс нәтижесінде мидың домбығуы дамиды, ол
милық ұлпаның гидрофилдігінің жоғарылауымен, тамыр қабырғасының
өткізгіштігінің жоғарылауы және қысымның артуымен байланысты.
O Ми шайқалғанда мидың ми қыртысында қорғаныстық тежелу
(охранительное торможение) дамиды, қыртыс астына жайылады. Осыған
байланысты тежелуден әлі босамаған ақырғыларының қызметі клиникалық
симптомда байқалады. Ми шайқалғанда бас миында болатын өзгерістер
қайтымды және клиникалық белгілері уақыт өте келе жойылады.
O Мидың тамырлы жүйке торы механикалық әсерге өте
сезімтал, вазомоторлы реакциясы баяулайды, ми қан
айналуының бұзылуы басталады. Вазомоторлық өзгеріс
нәтижесінде мидың домбығуы дамиды, ол милық ұлпаның
гидрофильдігінің жоғарылауымен, тамыр қабырғасының
өткізгіштігінің жоғарылауы және қысымның артуымен
байланысты.
Ми шайқалғанда мидың ми қыртысында қорғаныстық
тежелу дамиды, қыртыс астына жайылады. Осыған
байланысты тежелуен әлі босамаған ақырғыларының
қызметі клиникалық симптомда байқалады. Ми
шайқалғанда бас миында болатын өзгерістер қайтымды
және клиникалық белгілері уақыт өте келе жойылады.
Ми жарақаты
O Ми жарақаты, ми шайқалуына қарағанда, әр
деңгейде білінетін ошақтық неврологиялық
симптомдармен сипатталады.
O Ми жарақатының жеңіл, орта және ауыр дәрежелері
ажыратылады.
Жеңіл дәрежелі ми жарақаты – бірнеше минуттан бір
сағатқа дейін созылатын естен тану. Ес кіргеннен
кейін, жалпы милық симптомдармен бірге,
брадикардия мен тахикардия, артериялық
гипертензия пайда болуы мүмкін.
Клиникалық
O
көрінісі:
Ми шайқалудың жеңіл сатысында мал құлайды
және бірнеше минут ішінде орнынан тұра алмайды,
ал ауыр сатысында – бірнеше сағат ішінде пульстің
баяулауы және оның толуы төмендейді, кілегей
қабығының ағаруы, рефлекстердің әлсіреуі, беткейлік
тыныс алу байқалады. Ми шайқалудың ауыр
жағдайында рефлекс байқалмайды, көз қарашығы
кеңейеді және жарыққа әсер бермейді, тыныс алуы
беткейлі және сырылды болады, құсу және құрысу
байқалады. Ми шайқалудың жеңіл формасында мал
толық жазылады. Ауыр жағдайда мал комалық
күйден шыға алмағандықтан өледі.
Емі:
O Малды тыныштық жағдайында ұстау керек.
Жүрек әлсіздігінде камфора, кофеин,
беткейлі тыныс алуда - тері асты 1%
лобелин немесе 0,15% цитотин ерітіндісі
қолданылады. Қозуды басу үшін бром,
натрий, комбелен, ромпун
қолданамыз.Мидың домбығуын бәсеңдету
мақсатында күре тамырға гипертоникалық
ерітіндіні енгіземіз. Малдың 1мг\кг салмағына
есептеп, тері асты гидрокортизон енгізуге
болады.
Жұлын жарақаты
O Жұлын жарақаты ашық және жабық болуы
мүмкін. Жабық жұлын жарақаты— барлық
жарақат арасындағы 0,3% құрайды, яғни тері
қабаттары мен жұмсақ тіндер
зақымдалмайды. Ашық жұлын жарақаты
-тері қабаттарын зақымдаумен жүреді.
O Жұлынның жаралануы оның шайқалуына қарағанда ауыр өтеді.
Жұлынның қызметінің толық қалпына келуі өте сирек кездеседі.
Себебі жарақат кезінде оның затының, қыртысының, қабығы мен
тамырының құрылымдық өзгерісі байқалады да парез,
рефлекстердің бұзылуы, гипостезяға ем қонбайды (жазылмайды).
O Жабық жарақат кезінде жұлынның сұр затына қан кету
байқалады. Бірнеше сағаттан соң жұлынның қысылу салдарынан
толық параплегия дамиды немесе қыртыстың “ат құйрығы”
сударахноидальды қабтың төменіне қан кету. Қан тарқаған соң
жазылады.
O Омыртқаның шығу, сыну кезінде жұлынның қысылуы жиі толық
артқы аяқ параличіне, сезімталдықтың барлық түрінің бұзылуына,
жамбас аймағындағы мүшелердің қызметінің бұзылуына және тез
арада ойықтың пайда болуына әкеледі.
O Жұлынның ашық зақымдалуы кезінде мынадай клиникалық
белгілерді белгілейді: несептің шығуы, нәжістің сыртқа
шығуының бұзылуы.
OЖұлын шайқалуы –функциональді
өзгерістермен жүретін парез, паралич
арқылы көрініс беретін патологиялық
жадай. Науқастың сауығып жазылып
кетуі бірнеше минуттан 2-3 апта ға
дейін созылады.Жұлын жарақаты —
пато-морфологиялық өзгерістермен
жүретін (некроз, қан кету және т.б )
ауыр жағдай болып табылады.
Жұлын жаншылуы – жұлынның
сүйек
каналында болуына байланысты
оның
жаншылуына әкелуі мүмкін:
омыртқа сүйектерінің
сынықтарының жылжуымен
жүретін;
омыртқа аралық
дисктарының жылжуы;
бөгде затардың болуы
эпидуральды гематомалар
Жұлын жарақатының негізгі
көріністері
O Бас сүйек жарақатына қосылған, есінің
жоғалуы
O Мойын немесе бел бөлігіндегі қатты
ауырсынуға шағымдану
O Негізгі шағымдары әлсіздік
,сезімталдықты жоғалту, аяқ-қол
параличы ,зәр шығаруды басқара алмау
O Мойын мен денесінің қалыпты денгейде
болмауы
Шұғыл көмек:

O Аралас жарақат болса патологиялық жағдайды емдеу керек:
қан кетуді тоқтату, тыныс алуды қалыптастыру,
гиповолемияны алдын алу шарт. Науқасты қозғалыссыз күйде
жатқызып басына фиксация жасау керек.Егер қан айналыс
көріністері болмаса өкпе-жүректік реанимация жасау керек.
Жұлын жарақаты бар науқасты тек құсу кезінде, аузынан қан
кеткенде ғана абайлап қозғалтуға болады. Ауыр тыныс
жеткіліксіздігі болса тыныс жолдарын тазалау тыныс алуына
көмектесу керек. Мойын бөлігіндегі жарақат байқалса, тыныс
жолдарының өткізгіштігін абаймен қарап, шұғыл
трахеостомия жасалады.Бастысы — омыртқа ға
иммобилизация жасау, жұлынды екіншілік зақымдаудан қорғау
керек, яғни науқасты тасымалдау кезінде абай болу, жұлын-ми
жолындағы тамырлардың зақымдалуын, гематомалардың
алдын алу;
Емі:
O Малға тыныштық жағдайды қамтамасыз етеді.
Жарақаттан кейінгі бірінші сағатта зақымдалған жерге
суық басады, одан кейін жылулық процедурасын,
электрофизиотерапия, массаж, тыныштандыратын зат
қолданамыз.
Қорытынды:

O Малға тыныштық жағдайды қамтамасыз етуіміз
керек. Жарақаттан кейінгі бірінші сағатта
зақымдалған жерге суық басады, одан кейін
жылулық процедурасын, электрофизиотерапия,
массаж, тыныштандыратын зат қолданамыз.
Пайдаланылған әдебиеттер:

O 1. Мурәлінов К.Л. Оперативті хирургия.
(оқулық
O құрал) Алматы - 2006 ж 416 б
O 2. Б,К. Ілиясов. Ветеринариялық хирургия
(оқулық).
O Алматы. 2008 жыл.
O 3. Дұрманов Қ.Д., Жалпы хирургия,
Алматы 2006
O ж. 230 бет.

Ұқсас жұмыстар

Миға жарақаттық қан құйылу

Ми – жұлын жарақаттары туралы ақпарат

Омыртқа жарасы

Базальды туберкулезді менингит

Бас терісінің жарасы

Аяқтардың аурулары

Ауру синдромы

Электр тоғының адам ағзасына әсері

Жүйке жүйесінің ақаулары

Жарақатты анықтау

Пәндер