Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою жолдары туралы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Тақырыбы: Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою
жолдары.
Орындаған: Куатбек М.М.
Тобы: ВМ-503
Жоспары

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Наркоз.
• Наркозға арналған дәрілік заттар
• Наркоздың түрлері
• Наркоз кезінде және кейіннен болатын
шиеленісулер, оларға жол бермеу және
жою.
• Қорытынды
• Пайдаланған әдебиеттер
• Наркоз Narсosis оглушение деген мағынаны
білдіреді. Орталық жүйке жүйесінің функциясын
тежейміз яғни естен тандырамыз, сезімді
жоғалтады, рефлекторлы
бұлшық еттердің тонусы төмендейді, тыныс алу және
қан айналым системасының функциясы сақталынады.
• Наркоз хирургиялық жағдайларда яғни
операцияларда олданылады.
Наркозға арналған дәрілік
заттар
• Химиялық құрылымы жағынан наркозға арналған заттар р түрлі болып
келеді. Орталық жүйке жүйесін тежейді, негізі наркозды бірнеше кезеңі бар:
1) Анальгезия- біртіндеп ауру сезімі жоғалады және сезіну жоғалады. Егер бұл
жағдайда көп жататын болса амнезия дерті пайда болуы мүмкін.
2) Қозу– науқас жиі қозғалып қатты сөйлей бастайды, тынысы және пульсі
жиілейді, қан қысымы көтеріледі, көзінің қарашығы кеңейеді, барлық
рефлекторлы қозғалыстар көбейеді.
3) Хирургиялық наркоз:
• 1-кезеңде – шеткейлі наркоз, барлы физиологиялық функциялар бірқалыпқа
келеді, ұйқы дұрысталады, адам тыныштанады, бұлшық ет тонусы
сақталынады.
• 2 кезеңде – күрделі наркоз, тыныс, пульс қалыптасады, стабилизация,
рефлекторлы тиімділік пен және бұлшы ет тонусы төмендейді.
3-кезеңде-терең наркоз,тыныс беткейлі болады, жиі және
диагфрагмалы, көздің қарашығы ақырындап кеңейеді, тахикардия
көбейеді, қан қысымы төмендеді, жалпы бұлшық ет болуы мүмкін.
4-кезеңде – сверхглубокий наркоз (терең деңгейлі наркоз), қан
қысымы төмендейді, диагфрагманың тырысуы пайда болады, барлық
физиалогиялық функциялардың параличі басталады. 3-ші 4-
ші наркоздың кезеңі болуы мүмкін емес, себебі ол тез арада агональды
кезеңге өтіп кетеді. 4) Паралич (агональды) кезеңі – тыныс алу бірден
нашарлайды, пульс жоғалады, қан айналым жоғалады,өлімтыныс алудың
параличінен және тамырлардың қозғалу центріні тоқталуынан пайда
болады. Наркоздың азаға енгізуді тоқтатқанда ояну барлық кезеде кері
бағытта жүреді және наркоздан кейінгі ұйқы кезеңі басталып кетеді.
Наркоздың түрлері

• 1) Ингаляцияға арналған наркоз – газ тәріздес және
ұшқыш сұйық анестетикті, наркозға арналған аппарат
арқылы немесе эндотрахиалды трубка арқылы тыныс
алу мүшелеріне енгіземіз. Ингаляциялы наркоз
қабылдағанға ыңайлы.
• 2) Ингаляциялық емес наркоз – анастетиктердің
ерітінділері көк тамырға кей кезде бұлшық етке
немесе ректальда енгізіледі. Ингаляциялық емес
наркоздың ояну кезеңдері мүлдем жоқ бірақ,
наркозбен басқару мүмкін емес. Ингаляциялық
наркозды басқаруға болады.
3) Мононаркозда– бірақ препарат қолданамыз
4) Аралсқан наркоз – екеу немесе бірнеше препараттар
қосындыларын мысалы: фторотан мен азот тотығын қолданамыз.
5) Комбениревонный наркоз – ингаляциялық және ингаляциялық
емес наркоздарды аралстырып енгіземіз. Аралас және
комбенированный наркоз
дәрілік заттардың концентрациясын төмендетуге қамтамасыз етеді.
Жалпы анестезияны адекватты өткізуге әсер етеді.
6) Потенцированный наркоз– комбенированный наркоз бен
наркотикалық әсері бар анальгетикалық және седативті әсер ететін
препараттарды қосып енгіземіз. Нейролептааналгезиялық наркоз –
нейролептиктердің наркотикалы қ анальгетиктермен араластырып
мысалы: дропередолды фентанилмен аралстырып енгіземіз.
Наркозға арналған дәрілік заттардың
классификациясы
• 1. Ұш ыш сұйық заттар: - наркозға
Ингаляциялық арналған эфир - фторотан (галотан) -
наркозға арналған метоксифлуран (пентран) - трихлорэтилен
дәрілік заттар (трилен) - энфлуран - изофлуран -
десфлуран - флороксен 2. Газ тәріздес
заттар: - азот тотығы - циклопропан

• 1. Барбитура қышқылының туындылары: -
Ингаляциялық тиопентал – натрий - гексенал - метагекситал
емес наркозға (бриетал) 2.Барбитура емес препараттар: -
арналған дәрілік пропанидид (сомбревин, эпонтол) - натрий
заттар оксибураты (ГОМК) - кетамин (кеталар,
калипсол) - пердион (виадрил) - альфаксолон
(альтдресин) - этомидрат (раденаркон,
гипномидат) - пропофол (диприван
Ингалияцияға арналған наркоз
Ингалияциялық наркозға арналған дәрілер

• Метоксифлуран – фторотанмен эфирге
қарағанда белсенділігі жоғары бірақ ояну
кезеңі ұзақ .
• Кері әсері: фторотанға ұқсайды, бірақ
миометрияның релаксациясын шақырмайды.
• Жоғары анальгетикалық белсенділігі бар.
• Флуроксен – наркоздың болуы және одан шығу
аралығы тез.Қаңқа бұлшық еттерінің босалуы төмен.
Жанғыш препарат.

.
Энфлуран,изолуран,десфлуран-
құрамында фторы бар анестетиктер,әсер етуі фторотанға
ұқсайды. Миорелаксацияны өте шатты шақырады бірақ
кері әсері фторотанға қарғанда аз.
• Хлороформ-қазіргі кезеңде
қолданбайды көбінесе фармацияда
ерітікіш және экстрагент ретінде қолданамыз.
Ингалияциялық емес
наркоз
Ингалияциялық емес наркозға
арналған дәрілік заттар

• Гексенал-
тиопенталға ұқсас
бірақ наркотикалық
және бұлшық
еттерді босатқыш
қасиеті төмен.
• Метагекситал –
тиопенталға қарағанда
белссенділігі жоғары
бірақ әсер етуі 7-10
минутқа созылады.
Пропанидид – Propanididum (Б): ампула 5% ды ерітінді
10мл. Көк тамырға баяу енгіземіз, мүлдем қысқа әсері бар
наркоз 20-40секундтан кейін басталып кетеді, хирургиялы
кезеңі 3- 5 минутқа созылады, адам 2-3 минуттан кейін есін
жинай бастайды, 20-30 минуттан кейін наркоз әсер етуін
тоқтатады. Тыныс алуды тежейді, тахикардия, жүрек
айниды, ықылы пайда болады, терлейді, анафилактикалық
шок шақыруы мүмкін.
• Натрий оксибу(Б): ампула 20% ды ерітінді, көк тамыр,
бұлшық етке 5% сиропты ішке
қолданамыз,наркотикалық белсенділігі төмен ,
анальгетикалық әсері де төмен , ішке енгізгеннен кейін
наркоз 30-40минуттан кейін басталады. 2-3 сағатқа
созылады, уыттығы төмен, төмен дозада ұйықтатқыш
және тыныштандырғыш әсер көрсетеді. Жоғары дозада
наркотикалық және тырысуға қарсы әсер көрсетеді ,
қаңқа бұлшық еттерін жақсы босатады.
Антигипоксикалық әсер көрсетіп яғни тіндерді оттегі
жетіспеушілігіне тұрақтылығы жоғарлайды . Ми ісігінде
және басқа гипоксикалық дерттерге қолданамыз . Бұл
дәрілік затты анестизиологтар көбінесе негізігі немесе
базисті наркозға қолданады.
Предион –наркоздың
ұзақтығы 30-40минут аралығы,
тамырлардың қабырғасын
тітіркендіреді,тромбофлебит
шақыруы мүмкін сондықтан
қолданылуы мүлдем аз.
Альфаксолон - әсер етуі
қысқа, жиі аллергия
шақырады
Этомидат – 4-8минут
аралығында наркоз
шақырады, құсық , тырысу,
қан қысымын өзгертеді.
Наркоз кезінде және кейіннен болатын
шиеленісулер, оларға жол бермеу және жою.

• Шиеленісулер наркоз техникасының
қателіктері нәтижесінде, есірткі құралдардың
дозасынан асырғанда, малдардың оларға жеке
сезімталдығы артық болғанда және басқа
себептерде көрінеді. Наркоз кезінде құсу,
тыныс алудың тоқтауы, коллапс шок және
пери- немесе тромбофлебит болуы мүмкін.
• Құсуды аш диетамен алдын алады. Құсыққа
лоқсулар кезінде наркозды күшейтеді. Егер
құсу басталса, құсықтан босатуға ыңғайлы
жағдайға басты келтіреді, ауыз қуысын
тампонмен тазартады.
• Асфиксия ( asphyxia; грек. A-жоқ, phyxia- пульс соғуы-
тұншығу) екі себептен болады; тыныс өтетін
жодарының механикалық бітелуінен – механикалвқ
асфикция және тыныс алу ми орталығының
салдануынан-орталық асфиксия. Асфиксия
дамуында шырышты қабықтары цианозданады ,
көздің қарашығы ұлғаяды, тыныс алуы және жүрек
жұмысы тоқтайды. Дереу ауыз қуысына жиналған
шырыштан, іріңнен, қаннан, бөгде заттан
тазалайды, кейбір қатерлі жағдайда трахеотомия
қолданады. Тіл төмен түскенде оны сыртқа
шығарады, кеңірдекке ауа жіберетін түтіктерді
енгізеді.
• Орталық асфиксияда дем алудың тоқтауы
рефлекторлықтың және есірткілермен уланудан болуы
мүмкін. Дем тоқтағанда наркозды тоқтады ,
бекемдеген белбеулерді немесе басқа жіптерді
шешеді, тамырдың ішіне немесе тері астына эфедрин ,
цититон, лобелин, кофеин, сульфакамфокаин енгізеді,
дереу жасанды демалтқызу кіріседі. Ол үшін ауыз
қуысынан тілді шығарып, кеуде аяқтарын алдымен
алға жылжытып, ырғақты кеңейтіп қайтада қалпына
келтіреді. Сонымен қатар бір аяқты алыстатып , денеге
жақындатады, кеуде қабырғасын алақанмен басады.
Кейде кеуде қабырғасын ырғақты алақанмен қаққанда
тиімді әсер болады. Егер операция кезінде құрсақ
қуысы ашылса, оған қолды енгізіп диафрагманы
уқалайды, оны сәл басып саусақтармен қағады.
• Коллапс жиірек ұсақ малдарда хлороформ наркозында
және жылқыда хлоралгидрат наркозында пайда болады,
әсіресе малда наркоздың алдында безгек күй-жағдай
белгіленген кезде, сонымен қатар ұзақ уақыт қимылсыз
болғандықтан. Жылқыларда ол аминазинді қолдануынан
болады. Коллапс кезінде жүрек жұмысының әлсіреуі,
цианоз, көздің қарашықтары кеңейеді, пульстің әлсіз
болуы және кесілген тамырлардан қан кетуінің тоқтауы
көрінеді. Осындай кезде наркозды дереу тоқтатып , тері
астына кофеин және камфораны немесе тамырға
адреналинді енгізеді. Мүмкіндік болса қан немесе оны
ауыстыратын физиологиялық ерітінді құяды. Алақанның
жеңіл ырғақты соққыларымен кеуденің жүрек тұсын
ұқалайды.
• Шеткі жүйелердің салдану наркоз кезінде
механикалық қысылудан немесе мидың кейбір
орталықтарынан қызметі бұзылғаннан болады.
Салдану көбінесе өзінен-өзі аз уақыттан кеиін
қалыптасады, кей кезде ұзақ мезгіл арнайы ем қолдану
қажет етеді. Ол үшін электрстимуляция, массаж,
гальванотерапия, рефлексотерапия, лазер сәулесі,
стризнин, прозерин, галантомин қолданып бірнеше
айлар ем жасауға мәжбүр етеді.
• Наркоздан кейін су-тұздың алмасуы жиі бұзылады.
Оны қалыптастыру үшін несептегі және қандағы
хлорид натрийдің, калийдің концентрациясын мұқият
қадалағайды. Малға сұйықты мол ьеріп аталған
элементтер тапшылығында оларды тамырдан
сұйықтармен енгізеді.
Негізгі қолданылатын әдебиеттер:
1. Ильясов Б.К. Алғашқы ветеринарлық жәрдем. Алматы, 2001 ж.
2. Муралинов К.К. Оперативтік хирургия. Алматы, 2006 ж.
3. Ильясов Б.К. Ветеринарлық хирургия, Алматы. 2008ж.
Қосымша қолданылатын әдебиеттер:
1. Дұрманов Қ.Д. Жалпы хирургия. 2006 ж.
2. Общая ветеринарная хирургия/ А.Д. Белов и др.; Под ред. А.Д.
Белова.-2-е
изд., М.: Колос, 1981
3. Ветеринарная фармация: Под ред.В.Д.Соколова.-496с.;
М.:Колос, 2003
4. Магда И. И. и др. Оперативная хирургия с основами
топографической
анатомии домашних животных. М.: Колос, 1979;

Ұқсас жұмыстар

Наркоздың түрлері

Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою жолдары

ЖОЮ ЖОЛДАРЫ

Жергілікті жансыздандыру

Оксигенотерапия көрсеткіштері

Жануарларға наркоз беру

Ингаляциялық наркоз

Натрий оксибутират наркозы

Наркозға ену

ЖАЛПЫ АНЕСТЕЗИЯЛЫҚ ЗАТТАР

Пәндер