Өте ұсақ ұнтақтарды дуст дайындау технологиясы және жалпы сипаттама

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Тақырыбы: Өте ұсақ ұнтақтарды /дуст/ дайындау технологиясы және
жалпы сипаттама.

Орындаған: Куатбек М.М.
Тобы: ВМ-503
Жоспары

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Ұнтақтардың рецепте жазылу тәсілдері.
Ұнтақтар технологиясының сатылары.
Ұнтақтардың жеке технологиясы.
Ұнтақтардың сапасын бағалау.
• Ұнтақтарды дайындау технологиясы
Қорытынды
• Пайдаланған әдебиеттер
• Ұнтақтар – iшке және сыртқа қолданылатын, бiр немесе
бiрнеше майдаланған заттардан тұратын және сусымалды
қасиетi бар қатты дәрiлiк түр. Ұнтақтар официнальды
дәрiлiк түр. CCPO Мемлекеттiк Фармакопеяның Х1
басылымына жалпы мақала енгiзiлген (2 том, 150 бет).
Дисперсиологиялық жiктелу бойынша ұнтақтар дисперстiк
ортасы болмайтын, әртүрлi көлемдегi және формадағы
майда дисперстi бөлшектерден тұратын еркiн дисперстiк
жүйе. Дәрiханалардың қазiргi таңдағы рецептурасында
ұнтақтар орта есеппен жалпы экстемпоральды
рецептураның 20-23% құрайды.
Ұнтақтардың жiктелуi. Ұнтақтар қолдану тәсiлi,
құрамы, мөлшерленуi (дозалануы) бойынша
жiктеледi: қолдану тәсiлi бойынша: ішке қолдануға
арналған ұнтақтар, сыртқа қолдануға арналған
ұнтақтар; құрамы бойынша:қарапайым (жәй)
ұнтақтар, күрделi ұнтақтар; мөлшерленуi
(дозалануы) бойынша: дозаларға бөлiнген ұнтақтар,
дозаларға бөлiнбеген (мөлшерленбеген) ұнтақтар;
• Ұнтақтардың рецепте жазылу тәсілдері.
• Дозаланбаған ұнтақтар бiр тәсiлмен жазылады. Рецепте босатуға
арналған дәрiлiк заттардың салмақтық мөлшерi көрсетiледi.
Дозаланған ұнтақтар рецептте екi тәсiлмен жазылады:
• а) Бөлiнген тәсiл. Рецептте әр дәрiлiк заттың ұнтақтың 1
дозасына есептелген мөлшерi жазылады, осындай дозадан
дайындалатын ұнтақ саны көрсетiледi, мысалы:
• б) Бөлiнетiн тәсiл. Рецептте дәрiлiк заттың барлық ұнтақ санына
керектi мөлшерi жазылады және қанша дозаға бөлу саны
көрсетiледi:
Ұнтақтар технологиясының сатылары.
Ұнтақтар дайындау технологиясы келесi сатылардан
тұрады:

ұнтақтау;

безендiру елеу;

дозалау
орамдау (мөлшерлеу)
;
Күрделi ұнтақтардың технологиясы.
Күрделi ұнтақтың құрамына заттар қоспа
ретiнде және әртүрлi мөлшерде енуi
мүмкiн, олар негiзiнен iшуге қолдануға
белгiленедi. Жазылған заттардың
физикалық қасиеттерiнiң ерекшелiктерi
және олардың әртүрлi қиыстырылуы
күрделi ұнтақтарды әртүрлi тәсiлдермен
дайындауды қажет етедi.
Әр уақытта күрделi ұнтақтардың технологиясының жалпы
ережелерiн сақтау қажет:
рецепте берiлген дәрiлiк заттардың сыйымдылықтарын
тексеру;
улы және күштi әсер ететiн заттардың дозасын тексеру;
күрделi ұнтақтардың жалпы мөлшерiн есептеу, бақылау
паспортын жазу;
жеке ингредиенттердiң келiге салу кезектестiгiн анықтау;
күрделi ұнтақтардың майдалануының және араласуының
белгiленген оптималды уақытын сақтау;
дайын ұнтақтардың майдалану дәрежесiн және араласу
бiртектiлiгiн тексеру;
дайын ұнтақтарды дозалау;
ұнтақтарды орамдау және безендiру ережесiн сақтау.
Ұнтақтардың сапасын бағалау. Ұнтақтардың сапасын бағалау
технологиялық процестiң әртүрлi кезеңдерiнде жүргiзiледi:

- дайындау - дайын препараттың
сатыларында (органолептикалық
- алдынғы кезеңде (бiркелкiлiгiн, бағалау, бөлшектiң
(сыйымдылығын, сусымалдығын, өлшемiн
өлшемiн және т.б. түсiнiң және иiсiнiң
тексеру); анықтау, салмағынан
ингредиенттерге ауытқуын және т.б.
сәйкестiгiн тексеру); анықтау);
Арттықшылығы:
1)ұнтақтардың басқа дәрілік формаларға
мысалға таблеткаларға қарағанда
дайындалу технологиясы оңай

2) жоғары био қол жетімділігі, ұсақ ұнтақталумен
және контактінің үлкен беті организмнің сіңіру
бетімен байланысқан,

3) сұйық дәрілік формаларға қарағанда
тасымалдау ыңғайлы
4) құрамның универсалдығы, яғни құрамына
органикалық және бейорганикалық қышқылдар,
сонымен қоса аз мөлшердегі сұйықтар және тұтқыр
заттар кіруі мүмкін.
Кемшіліктері:
1) Дәрілік заттардың (ерітінділерге қарағанда) әсері баяу.
2) Қоршаған орта әсерінен қасиеттердің өзгеруі
а) криссталдық судың жоғалуы ( Na2SO4 – артық дозалау)
б) ауадан диоксид көміртегін жұтуы басқа қосылысқа айналунына
әкеп соғады
в) ылғал әсерінен өзгеру.
3) Кейбір дәрілік заттардың қабыққа тітіркендіргіштік әсері.
4) Ащы дәмді, пайдалануға жағымсыз және бояғыш заттар.
5) Ес түссіз жағдайларда ұнтақтарды пайдалануға болмайды.
Ұнтақтар қолданудың тәсiлi бойынша:

сыртқы
ішке қолдануға
қолдануға арналған
арналған (ұнтақ,
иiс, үрлеу
үшiн)
Құрамы бойынша:

қарапайым (1
ингредиенттен)

күрделі ( 2 немесе одан
да көп ингредиенттен).
Мөлшерлеу сипаты бойынша: бөлінбеген -
науқасқа ортақ масса бойынша беріледі, науқас
мөлшерлеуді өз көмегімен жүргізеді, ал бөлінген
мөлшерлеу дәріханада жүргізіледі.

Жаздыру тәсiлi бойынша: орналастырушы -
дозалар саны көрсетілген бір дозаға жазылған дәрілік
заттар. Дәрілік заттардың жалпы массасын
есептегенде кезде дозаға жазылған олардың санын
дозалар санына көбейтеді; бөлінген - барлық
дозаларға жазылған дәрілік заттар, массаны қанша
доза бөлу керек екенідігі көрсетілген
Ұнтақтау. Бұл кезеңнің мақсаты - бөлшектердiң мөлшерін кiшiрейтуi және
олардың санының үлкейту арқылы бiртекті ұнтақ қоспаны алу. Демек,
дәрiлік заттар ұсақтарының артуымен терапевтикалық тиімділіктің
жоғарлауы ұнтақталудың әр кезде қабат бетінің үлкеюуі мен еркін бет
энегриясының жоғарлауымен түсіндіріледі: (F = (S (, мұндағы (F - еркiн бет
энергиясының өзгеруі, (S - бет ауданының өзгеруi, ( - беттiк керiлiс. Еркiн бет
энергиясының қоры дәрiлік формалар технологиясы үшiн үлкен мәндi алады,
себебі ол дәрiлік заттардың терапевтикалық белсендiлігінің жоғарлауына
алып келедi. Кез келген дене термодинамиканың екінші заңы бойынша еркiн
бет энергиясының кiшiреюіне ұмтылуымен түсіндіріледі, яғни ұсақ
ұсақталған дәрілік заттар тез сіңіріліп, ериді. Дәрiханаларда дәрiлік заттарды
ұнтақтау үшін кофемолкаларды пайдалану орынды. Ұнтақталуды
Исламғұлова (электрондық ұнтақтағыш) аппаратында жүргізеді.
Кофемолкалардың жылдамдығы - 18 000 айналу минутына.
Елеу. Елеудiң мақсаты - бөлшектер мөлшерi бiрдей
өнiмді алу. Дәрiханалық тәжiрибеде елеуді сирек
пайдаланады. Ұнтақталған бөлшектердің мөлшері
визуальды түрде анықталады. Әдетте дәрiханада
ұсақталған дәрiлік шикiзатты елейдi, сонымен қоса
ұнтақтар дайындауында елеудi пайдаланады.
Араластыру. Араластыру кезеңінің мақсаты -
бiркелкi ұнтақ қоспасын алуы.
Қорытынды:

Ұнтақ фармакология өндірісі шығаратын, бір немесе бірнеше
ұсақталған заттардан тұратын дәрілік қалыптар. Ұнтақтарды ішуге де,
сырттай теріге себуге де болады. Ұнтақтардың 2 түрі бар: 1) қарапайым
ұнтақ, бір ғана заттан; 2) күрделі ұнтақ, бірнеше заттан құралады.
Ұнтақтардағы дәрілік заттар өте майда ұсақталғандықтан олардың
фармакологиялық белсенділігі жоғары,
әрі таблеткалармен, пилюлямен (дәрінің домалақ түрі) салыстырғанда,
дайындалуы оңай және сұйық дәрілік қалыптарға қарағанда,
тұрақтылығы жоғары болғандықтан, олар басқа дәрілік қалыптардан
гөрі кеңірек қолданылады. Ұнтақтар құрамына сұйық заттарды
(тұндырмаларды, экстракттарды, эфир майларын) енгізгенде, генде,
ұнтақтың негізгі қасиеті — себілгіштігі өзгермеуі керек.
Пайдаланылған
әдебиеттер:
1. Технология лекарственных форм/Под ред. Т.С.
Кондратьевой.- М.,1991.- С.134-146,151-154.
2. 2. Муравьев И.А. Технология лекарств. М., 1980.-
Т.1.- С. С.63-77, 308- 323.
3. 3. Руководство к лабораторным занятиям по аптечной
технологии лекарственных форм/ Под ред Т.С.
Кондратьевой - М, 1986.-, С.38-46.
4. 4. Технология лекарственных форм/ Под ред. Л.А.
Ивановой, М.- 1991.-Т.2.- С.92-123.

Ұқсас жұмыстар

Мөлшерге бөлінген ұнтақтар

Өте ұсақ ұнтақтар. Дуст жасау техналогиясы

Ұнтақтарға жалпы сипаттама

Ұнтақтар технологиясының сатылары

Машиналар үшін өте ұсақ ұнтақтау

Жай ұнтақтар технологиясы

Таблеткалардын өндірістік технологиясы

Химиялық әдіс

Күріштен жарма өндіру

Ұсақ ұнтақтауға арналған машиналар

Пәндер