Адам эволюциясы

“Адам эволюциясы”

Орындаған: Марденова Гауһар

Тексерген: Саимова Рита

Антропогенез-Адамның шығу тегін, дамуын, қалыптасуын зерттейтін антропология ғылымының бір тарауы

Жер бетінде адамдар қайдан пайда болды?

Адам систематикасы

отряд: приматтар (primates)

отряд тармағы: жоғары приматтар(anthropoidea)

тұқымдас: гоминоидтар (hominoidea)

(hominidae)

Туыс: адам(homo)

Түр: саналы адам (sopiens)

Өте ертедегі адамдар- австралопитектер (епті адамдар) (Homo habilis)

Бассүйегінің ми сауыты едәуір үлкен, миының көлемі 450-600 см3;

Бойының ұзындығы 120-130 см, салмағы 30-40 кг;

Тістері мен жамбас сүйегінің құрылысы қазіргі адамға ұқсас;

Бұған дейін 3. 5-4 млн жыл бұрын тіршілік еткен;

Қаңқалары табылған жерден кесуге, шабуға арналған тастан жасалған құралдар- чопперлер табылған;

Табылған жері-Эфиопиядағы Афар шөлі, оңтүстік, оңтүстік-шығыс Азия.

Архантроптар-ежелгі адамдар

Епті адам- Homo habilis

Ежелгі адамдар-тік жүретін адамдар (Homo erectus)

Миының салмағы үлкен 750-900 гр. көлемі 800-1220 см3 бас сүйегі қалың, ми сауыты кішілеу;

Ірі денелі, маңдайы жазық, жақсүйектері үлкен, бет сүйегі кішілеу, шүйде сүйегі артқа қарай шығыңқы және шүйде тесігі ортасына қарай орналасқан;

Үлкен ми сыңарының маңдай, самай, төбе бөліктері жақсы дамыған;

Бойының ұзындығы 165-170 см, сүйектері, тістері қазіргі адамға ұқсас, пішіні парабола тәрізді, иегі алға қарай шығыңқы емес;

Аң терісін киім ретінде пайдаланған, үңгірлерде өмір сүрген;

Табылған жері-1891 жылы Эжен Дюбуа Ява аралынан, Чжоукоудянь үңгірі, Қытай, Индонезия, Батыс Германия, Солт. Африка(Алжир) . ҚазақстандаМаңғыстау, Қаратау,

Көкшетау, Нарын-бұқтырма, Ертіс маңында табылған.

Үлкен шүйде тесігінің ортасына қарай орналасуы- тік жүруіне байланысты.

1 - тартылу күшінің бағыты

2 - бұлшықет тартылу күшінің бағыты

3 - иық тартылу күші

4 - иық бұлшықетінің тартылу күші

5 - тірек нүктесі

Питекантроп және синантроп

Тік жүретін адам - Homo erectus

Питекантроп

Синантроп

Питекантроптар мен синантроптар отты пайдаланған (Чжоукоудянь үңгірінен 3 метр қалыңдықта күл қабаты табылған.

Палеантроптар - ертедегі адамдар (неандертальдар) (Homo sapiens neanderthalensis)

Қазіргі адамдардың тікелей арғы тегі, олардың тіршілік әрекеті, ақыл-ойы, өмір сүру жағдайы қазіргі адамға ұқсас;

Бойының ұзындығы 155-165 см. миының көлемі

1400 см3; миының салмағы 1500 гр.

Алдыңғы ми сыңарларының самай бөлігі жақсы дамыған, астыңғы жақ сүйегі кішірейген;

Еңбек құралдарының жасалуы күрделенген, тері өңдейтін құрал жасай білген; 50-100 ден топтасып өмір сүрген;

Тасқа, сүйекке сурет салу, өлген адамды жерлеу салты болған, ойлау қабілеті дамыған, бірігіп аң аулап, өсімдік бөліктерін жинаған;

Ірі сүйектерден баспана сала білген; Европада 1, 5 млн-500 мың жыл бұрын өмір сүрген, шамамен біздің дәуірімізден 50 мың жыл бұрын жойылып кеткен; ;

Алғаш рет 1848 жылы Еуропада, 1856 жылы Батыс Германиядағы Неандерталь өзенінің аңғарынан, Африканың солтүстігінен, 1958-62 жылдары Қазақстанның Қаратау өңірінен, Қазақстанның орталық, батыс, шығыс өңірінен,, Бетбақдала, Сарыарқадан табылған;

Неандертальдар

Реконструкция

Бассүйектердің салыстырмалы құрылысы:

А. Горилла. Б. Австралопитек. В. Питекантроп. Г. Неандерталец. Д. Прогрессивный неандерталец. Е. Современный человек.

Осы заманғы алғашқы адамдар-неоантроптар

Кроманьон адамы

(көпшілікке арналған әдебиеттердегі атауы)

1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылған.

Бұдан 30-50 мың

жыл бұрын өмір сүрген.

Қазақстанның көптеген жерлерінен табылған.

Саналы адам(Homo sapiens) - қазіргі адамның пайда болуы мен дамуы, қалыптасуы ұзақ уақытқа созылған өте күрделі құбылыс. Бұдан 35-40 мың жыл бұрын пайда болған. Қаңқа қалдығы Антарктидадан басқа құрлықтардан табылған. Тікелей арғы тегі-кроманьондар деп есептеледі.