Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО)

Орындаған: Байғабылов А. К. ВР-303

Тексерген: Утепбергенова Л. М.

ЖОСПАР:

1) Стандарттау дегеніміз не?

2) Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО)

3) ИСО атауы не мағына білдіреді?

4) ИСО бренді

5) ИСО құрылымы

6) (ХС) қолдану тәртібі ҚР СТ 1. 9-2007

7) Әдістері 8) Стандарттау саласындағы халықаралық мекемелер

Стандарттау бойынша нормативті құжаттар:

Халықаралық стандарттар;

аймақтық стандарттар мен техникалық-экономикалық ақпарат тізілімдері(классификаторлар), стандарттау бойынша ережелер мен ұсыныстар;

ҚР техникалық-экономикалық классификаторлары мен стандарттары;

өнеркәсіп стандарттары;

ҚР стандарттау бойынша ұсыныстары;

ұлттық стандарттар, ұйымдар стандарттары, техникалық-экономикалық ақпарат классификаторлары, шет ел мемлкеттерінің стандарттау бойынша ережелері, нормалары мен ұсыныстары

Стандарттау

Стандарттау-нақты бар және потенциалды мақсаттарға байланысты еркін, көпретті және жалпылама тәртіп бекітумен өнім, қызмет және үрдістерге талаптарды тәртіпке қоюдың тиімді деңгейіне жетцге бағытталған қызмет. Қазақстан Республикасының стандарттау бойынша қызмет келесідей реттелеі:

Қазақстан Республикасының 2004жылдың 9 қарашасынан №603-ІІ 3ҚР

«Техникалық реттеу туралы» Заңымен;

стандарттау бойынша мемлекеттік стандарттармен.

Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО)

ИСО - бір ел бір комитет - мүшені білдіретін 157 елдің стандарттау бойынша ұлттық ұйымдар (комитет - мүшелер) желісі. Орталық хатшылығы Женевада, Швейцария барлық жүйені үйлестіреді. ИСО - мемлекеттік және жеке секторды байланыстыратын үкіметтік емес ұйым. Бір жағынан көптеген ұйымдар (комитеттер - мүшелер) өз елдерінің мемлекеттік құрылымының бөлігі болып табылады немесе өз үкіметтерінің мандаттары болады. Екінші жағынан, басқа да комитет - мүшелер өнеркәсіптік ассоциация арасындағы ұлттық серіктестік арқасында дүниеге келген жеке секторға кірді.

ИСО атауы

Халықаралық стандарттау ұйымы (ИСО) атауында әр түрлі тілдегі түрлі қысқартулар болар еді (“МОС” орыс тілінде, “IOS” ағылшын тілінде, “OIN” француз тілінде), сондықтан оның негізін қалаушы оған барлығын қанағаттандыратын қысқа атау беруге шешті. Олар грек тіліндегі isos, яғни «тең» деген мағынаны білдіретін “ИСО” деген сөзді таңдады. Қандай да бір елге және тіліне қарамастан, ұйым атауының қысқаша түрі үнемі ИСО болады.

▪ Демократиялығы

Әрбір толық құқылы комитет - мүше өз елінің экономикасы үшін маңызды деп саналатын кез келген стандартты әзірлеуге қатыса алады. Осы экономика көлеміне немесе беріктігіне қарамастан, әрбір ИСО комитет - мүшесінде бір дауыс болады. Әрбір елде стратегиялық деңгейде ИСО жұмыстары бағытына сияқты, жеке стандарттардың мазмұнына әсер ететін тең құқығы бар.

▪ Еріктілігі

ИСО заңды өкілеттілікті стандарттарға енгізуге мәжбүрлей алмайды. ИСО реттеумен немесе заңнамамен. Оның үстіне ИСО стандарттары ерікті айналыспайды. Алайда мүше елдер ИСО стандарттарын қабылдау туралы шешім енгізе алады, көбінесе, регламент немесе техникалық базаны қамтамасыз ететін заңдарда сілтеме беру үшін ретінде денсаулық, қауіпсіздік немесе экология мәселелеріне қамқорлық жасайтын елдер болғанымен, олар ИСО стандарттары ерікті болып табылады. Үкіметтік емес ұйым ретінде

▪ Нарықтық жағдай жасау

ИСО нарық сұранысына ие стандарттарды ғана әзірлейді. Әдетте стандарттарға сұраныс пайда болған және кейіннен оларды қолданысқа енгізетін өнеркәсіптік, техникалық және экономикалық секторының мамандары жүргізеді.

▪ Консенсус

ИСО стандарттары осы облыстағы мамандар арасында халықаралық консенсусте негізделген. Консенсус технология сияқты дамиды және ИСО стандарттардың қолданыста болуын, одан әрі қолданылуын, актуальданатынын немесе күші жойылатынын шешу үшін кемінде әрбір бес жыл сайын кезеңді қайта қарауды қажет ете отырып, дамитын технология сияқты дамушы мүдделерге де назар аударады. ИСО стандарттары ғылым және техниканың қазіргі заманғы жағдайын бейнелеу сияқты өзінің позициясын сақтайды.

▪ Кең ауқымды мағынада релевантты

ИСО стандарттары технологияны халықаралық көлемде үйлестіру құрылымын қамтамасыз ететін техникалық келісімді білдіреді. Олар бүкіл әлемге пайдалы кең көлемді релевантты ретінде әзірленді. ИСО стандарттары бүкіл әлемге пайдалы болды. Бүгінгі таңда ИСО жұмысы нәтижесі ағылшын және француз тілінде (терминология үнемі беріледі және басқа тілдерде беріледі) 62 астам беттен тұратын 16000 халықаралық стандарт болып табылады.

1-БАС АССАМБЛЕЯ

Негізгі қызметкерлер - Мүше-комитеттер - Тілші - мүшелер - КЕҢЕС - Жазылушы - мүшелерден делегаттар

3- ОРТАЛЫҚ ХАТШЫЛЫҚ 4- Саясатты әзірлеу жөніндегі комитеттер ▪ CASCO ▪ COPOLCO ▪ DEVCO 5- Кеңес кезіндегі тұрақты комитеттер ▪ Қаржы ▪ Стратегия

6- ad hoc 7 кеңес беру тобы - Техникалық басқару кеңесі 8- Стратегиялық және техникалық кеңес беру топтары және REMCO 9-Техникалық комитеттер

Халықаралық стандарттар

Халықаралық стандарттарды (ХС) қолдану тәртібі ҚР СТ 1. 9-2007 келтірілген. Қазақстан Республикасы территориясында талаптары төменде келтірілгенге жауап бере алатын халықаралық құжат пен басқа стандарттар мен нормативті құжаттар пайдалана алады:

ҚР ішкі нарығы мен экономикалық салалардың қажеттіліктеріне, ҚР территориясында қызмет ететін ел азаматтарының, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін шектемейтін;

ҚР Заңнамасының талаптарына;

адам өмірі мен денсаулығы, қоршаған ортамен байланысты және өнім қауіпсіздігін қамтамасыз етуде техникалық регламент нұсқауларына;

өнім мен қызметтің жоғарлату мақсатына.

ХС пайдалану келесідей әдістер бойынша іске асырылады:

растау;

қайта басу (переиздание) ;

есептік тіркеу.