Шетел тілдерін оқытудың психолингвистикалық мәселелері



Тақырып №3. Шетел тілдерін оқытудың психолингвистикалық мәселелері.
Психолингвистиканың сипаттамасы.
Психолингвистика саласында қарастырылатын теориялар.

I. Психолингвистика анықтамасы.
Психолингвистика- сөйлеудің пайда болуын, оны қабылдауды және сөйлеуді қалыптастыруды зерттейтін ғылым саласы.
Психолингвистика- тіл мен сөйлеудің психологиялық мәселелерін қарастыратын сала.

Осы саланың пайда болуына себепші болған Вильгельм фон Гумбольд (сөйлеу іс-әрекеті, қоғам мен адам арасындағы тіл арқылы түсіну мәселелері ) .
1946ж Н. Пронко бірінші рет психолингвистика термині жәйлі айтып кеткен.
1953ж АҚШ (США) психолингвистика терминіне тоқталып кеткен:
психологтар: Дж. Кэрролл, Чарлз Озгуд
лингвисттер: Томас Себиок

1954ж Чарлз Озгуд психолингвистиканың негізін қалаушы және келесі анықтама берді:
Психолингвистика- сөйлеп тұрған адамның дыбыстарын коддтай және оны тыңдаушыға белгі ретінде жеткізілетін ғылым саласы.

Отандық зерттеушілер: Психолингвистиканың пайда болуына себепші болған Л. В. Щерба (тіл жүйесі) .
А. А. Леонтьев психолингвистиканың негізін қалаушы (сөйлеу іс-әрекетінің теориясы) .
Психолингвистика -бұл тілдік жүйе мен тілдік қаблеттін бірлігін зерттейтін ғылым саласы.

Психолингвистика объктісі- сөйлеу оқиғалары мен сөйлеу жағдайының жиынтығы.
Психолингвистика пәні- тұлғаның сөйлеу іс-әрекетінің қызметі мен құрлымына сәйкес болуы немесе тіл белгілерінің жүйесін зерттеу.
Психолингвистика мақсаты- сөйлеу іс-әрекетінің зерттеу және оны қабілетпен байланыстыру.
Психолингвистика міндеттері:
тілдік іс-әрекет ерекшеліктерін зерттеу.
тілдер арасындағы тілдік белгілердің айырмашылықтары мен бірліктерін анықтау.
қабылданған мәліметке талдау жүргізу.

II. 1. 1989 Вилем Левелт «сөйлеудін өндірісті моделі»
I. Концептуалдау- айтылатын мәліметтің алдын ала талдануы, жүйеленуі, реттелуі. Ал осыны жеткізуші концептуализатор.
Мәліметті өндіруші және оны жеткізуші адам ақпараттын келесі түрлерін білгені жөн:
рәсімдік білім (егер, онда)
заңдық білім ( ненің мағынасы неде)
сәттік білім (нақты жағдай, адамдар)
II. Қалыптастырушы- концептуалды құрлымды тілдік құрлымға айналдыру.
Лемма- сөздің лексикалық жағының дыбысталмаған бөлігі (дыбысталған мәліметпен, морфологиядан басқасы) .
III. Фонология- мәліметті дыбыстау. (дыбыстауды өндіруші сыртқы сөйлеу)

2. Л. В. Щерба (тіл жүйесі теориясы) .
Тіл жүйесі:
Сөйлеу іс-әрекеті- сөйлеу және түсіну процессі.
Тілдік жүйе- сөздік және грамматика
Тілдік материал- нақты жағдайда айтылатын және түсінетін мәлімет жиынтығы.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz