Кассалық операциялар есеп. Кассадағы ақша қаражаттарын түгендеу және оның нәтижесін есептеу, бейнелеу тәртібі




Презентация қосу
Кассалық операциялар есеп.
Кассадағы ақша
қаражаттарын түгендеу
және оның нәтижесін
есептеу, бейнелеу тәртібі
Бухгалтерлiк есеп нарық қатынастары жағдайында шаруашылық
жүргiзушi субъектiлерде ерекше маңызды орынға ие. Қазақстан нарық
экономикасына түгелiмен күштi, оны бүкiл әлемдiк қауымдастық та
мойындады. Бұндай жағдайда бiздiң республикамызда пайдасы
жоғары, тұрақты, әлемдiк нарықта бәсекелестiк қабiлетi бар
кәсiпорындар неғұрлым күп болса, соғұрлым бiздiң экономикамыздың
деңгейi де жоғарлай бередi.

Есепке
Есепке алу
алу мәлiметтегi
мәлiметтегi кәсiпорынның
кәсiпорынның және
және оның
оның құрылымдық
құрылымдық
бөлімшелерiнiң
бөлімшелерiнiң қызметiн
қызметiн жедел
жедел басқару
басқару үшiн,
үшiн, экономикалық
экономикалық
болжамдар
болжамдар менмен ағымдық
ағымдық жоспарлау
жоспарлау жасау
жасау үшiн,
үшiн, сүйтiп
сүйтiп ел
ел
экономикасының
экономикасының даму
даму заңдылықтарын
заңдылықтарын зерртеу
зерртеу үшiн
үшiн қолданылады.
қолданылады.
Шаруашылық
Шаруашылық жүргiзудiң
жүргiзудiң қазiргi
қазiргi жағдайында
жағдайында кәсiпорынның
кәсiпорынның күрделi
күрделi
экономикалық
экономикалық тетiгiн
тетiгiн нық,
нық, дұрыс
дұрыс жолға
жолға қойылған
қойылған есеп
есеп жүйесiнiсiз,
жүйесiнiсiз,
сондай
сондай –– ақ
ақ сенiмдi
сенiмдi экономикалық
экономикалық ақпаратсыз
ақпаратсыз басқару
басқару iс
iс жүзiнде
жүзiнде
мүмкiн
мүмкiн емес.
емес. Осы
Осы тұрғыдан
тұрғыдан есептегенде
есептегенде ақша
ақша қаражаттарының
қаражаттарының есебiесебi
мен
мен оның
оның iшкi
iшкi аудитi
аудитi үзектi
үзектi болып
болып есептелiнедi.
есептелiнедi.
Бұл бүгiн, ертең, алдыңғы отыз жыл iшiнде де ең үзектi
мәселелердiң бiрi болатыны Қазақстан Республикасының
Президентiнiң «Қазақстан - 2030» деген халыққа
жолдауында да ерекше аталып кеткен. Ал кәсiпорын
қызметiнiң дұрыс жолға қойылуы күптеген факторларға
байланысты болып табылады.

Соның iшiнде бухгалтерлiк есептiң, аудиттiң, оның iшiнде қаржылық
есептiң, iшкi аудиттiң және талдаудың дұрыс ұйымдастырылып жүргiзiлуi
үлкен роль атқарады. Бұл қызметтердiң мәнi «тiрi» ақпаратта. Ал кiм
ақпаратқа ие болса, сол әлемдi билейдi деген сүз бар. Бухгалтерлiк есептiң
маңызын осыдан ақ бiлуге болады.
Ақша қаражаттардың
есебiн зерттеп бақылай
отырып кез – келген
кәсiпорынның
жабдықтаушылары
мен клиенттерiнiң кiм
екендiгiн, олардың
қандай тауар
сататынын, қызмет
күрсететiнiн, олармен
қандай қарым –
қатынастарда, қандай
тәртiпте, қандай құжат
негiзiнде жүзеге
асатынын бiлуге
болады.

Жоғарыдағы айтылып кеткен мәселелер менi қызықтырды, сондықтан
бухгалтерлiк есептiң ақша қаражаттар бүлiмiн кеңiрек ауқымда
қарастырып, курстық жұмысымның тақырыбы ретiнде таңдап
алдым.
Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлiгi
жанындағы «Бухгалтерлiк есеп және аудит
әдiстемесi департаментiнiң» №4 № «Ақша Барлық
қаражаттарының қозғалысы туралы есеп»- деп шаруашылық
аталатын бухгалтерлiк есеп стандартының бiрiншi жүргiзушi
бабында: «Кәсiпорындар мен ұйымдардың, яғни субьектiлерде
субьектiлердiң ақша қаражаттарының қозғалысы үндiрiлген үнiмдi
туралы есебi осы деректi пайдаланушыларды сату барысында,
түрлi операциялық және инвестициялық қаржы сондай-ақ
қызметi бойынша есептi кезеңдегi ақша материалдық
қаражаттарының келiп түсуi, кiрiстелуi ол құндылықтарды,
қаржылардың жұмсалуы туралы ақпараттармен негiзгi құралдарды,
қамтамасыз етiп және оларға осы заңды тауарларды сатып
тұлғаның, яғни субъектiнiң қаржы жағдайындағы алғанда немесе
үзгерiстерiн бағалауына мүмкiндiк бередi» бюджеттен тыс
делiнген. Ал осы стандарттың екiншi бабында:« басқа да
Заңды тұлғалар, субьектiлер (банктер мен мекемелерге
бюджеттiк мекемелерден басқа) ақша әртүрлi төлемдердi
қаражаттарының қозғалысы туралы есептi осы түлеуге
стандарттың талаптарына сай жүргiзедi және байланысты түрлi
есептi кезеңдегi қаржы нәтижелерi есептемесiнiң операциялар пайда
құрамында (яғни сонымен бiрге) тапсырады» болады.
делiнген
Ақша қаражаттарының бухгалтерлiк есебiнiң мiндеттерi:

1) Қолма қолсыз ақша аудару
жолымен және қолма қол ақшамен 4) Белгiленген мерзiмдерге
қажеттi есеп айырысуларды ақша қаражаттары мен есеп
уақтылы және дұрыс жүргiзу. айырысудың жағдайына
түгендеудi ұйымдастыру және
жүргiзу. Мерзiмi кешiгетiн
2) Ақша қаражаттарының қолда дебиторлық және кредиторлық
бары мен қозғалысын және есеп берешектердiң туындауын
айырысу опрацияларын есептiк болдырмаудың мүмкiндiктерiн
тiркелiмдерде толықтай және iздестiру
жедел түрде көрсету.

3) Бүлiнген лимиттерге, қорларға 5) Кассадағы, есеп айырысу
және сметаларға сәйкес ақша шотындағы және банктегi басқа
қаражаттарын мақсаты бойынша шоттардағы ақшалардың бар
жұмсаудың қолданыстағы жоғы мен сақталуына бақылау
ережелерiн сақтау. жасау.
Шетел валютасымен есеп айырысуды жүргізген кезде субъектілер 1020
шотын ашады. Валюта кассасындағы есеп субъект кассасындағы
операцияларға ұқсас жүргізіледі, тек оның айырмашылығы мынадай: кіріс
және шығыс касса ордерлеріне, касса кітабында қаражаттар сомалары
шетел валюталарымен және теңгеге айналдырылған түрінде көрсетіледі

Валюта түскен кезде 1020-шоты дебеттеледі де және мына төмендегі
шоттар кредиттеледі:
1050-"Ел ішіндегі валюталық шоттағы қолма-қол ақша” шоты – валюта шотынан
валюта түскен кезде;
1210-"Алынуға тиісті қарыздар” шоты – кассаға алынған валюта түсімінің сомасына;
6250-"Бағам айырмашылығынан түскен табыс” шоты – тиісті шетел валюталарына
қатысты теңге бағамының құлдырауы жағдайындағы бағам айырмашылықтарының
сомасына;
1250-"Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары” шоты – есеп беретін
адамдардың кассаға өткізілген валюта түріндегі сомаларына.
Валюта кассасынан валюта берген кезде – 1020-шот кредиттеледі және мына
төмендегі шоттар дебеттеледі:
1250-"Қызметкерлер мен басқа да адамдардың қарыздары” шоты – есебіне берілген
шетел валютасының сомасына;
1050-"Ел ішіндегі валюталық шоттағы қолма-қол ақша” шоты – валюта шотына
өткізілген валюта сомасына;
7430-"Бағам айырмашылығы бойынша шығыстар” шоты – тиісті валюталарға қатысты
теңге бағамының көтерілуі нәтижесінде болған бағам айырмашылықтары сомасына.
Қоғамдық
Қоғамдық тамақтандыру
тамақтандыру мен мен бөлшек
бөлшек
сауда
сауда кәсіпорындарының
кәсіпорындарының ерекшелігіне
ерекшелігіне
байланысты
байланысты олардан
олардан түсетін
түсетін
түсімнің
түсімнің басым
басым көпшілігі
көпшілігі қолма-қол
қолма-қол
ақша қаражаттары бойынша
түсетіндіктен,
түсетіндіктен, оларға
оларға оперативтік
оперативтік
кассасының
кассасының есебін
есебін жүргізуге
жүргізуге тура
тура
келеді.
келеді. Оперативтік
Оперативтік касса,
касса, әдетте,
әдетте,
сауда
сауда залында
залында орналасады.№1034
орналасады.№1034 66
тамызда
тамызда шыққан
шыққан Қазақстан
Қазақстан
Республикасының
Республикасының Үкіметінің
Үкіметінің
қаулысына
қаулысына сәйкес,
сәйкес, қолма-қол
қолма-қол ақшамен
ақшамен
есеп
есеп айырысатын
айырысатын барлық
барлық
шаруашылық
шаруашылық жүргізуші
жүргізуші
субъектілердің
субъектілердің Ережесі
Ережесі бекітілген.
бекітілген.
Аталған
Аталған ережеде
ережеде тыңшылық
тыңшылық жадысы
жадысы
бар
бар бақылаушы
бақылаушы кассалық
кассалық машинасын
машинасын
(ТЖБКМ)
(ТЖБКМ) енгізуді
енгізуді ұсынған
ұсынған болатын.
болатын.
Кассалық аппараттарды міндетті түрде салық органдарында
тіркеуден өткізеді.Оны тіркеуден өткізу үшін келесідей құжаттарды
ұсыну керек: арыз, заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеуден өткені туралы
куәлігінің көшірмесі, БКМ (бақылаушы кассалық машина) поспорты, қолма-
қол ақшаны тіркейтін журналы т.б. Салық органдары арыз бланкісінің
дұрыс толтырылғанын және БКМ-ның белгіленген талапқа сәйкес
келетіндігін тексеріп есепке қояды, сосын ТЖБКМ-на карточкасын береді.
БКМ-ның пайдалану мерзімі біткен соң салық органына қайтарылады.
БКМ қондырған кезде салық органының өкілетті инспекторы
тыңшылықты жадында сақтайтын қондырғыға пароль енгізеді. Пароль
шаруашылық жүргізуші субъектінің тіркеуден өткен салық органдарында
сақталады. Ақша операциялық кассаға түскен кезде 1010”Операциялық
кассадағы қолма-қол ақша” аралық шоты дебеттеледі және мына шоттар
кредиттеледі:
6010-"Дайын өнімдерді сатудан түскен кіріс”, 6010-"Көлік ұйымдарының
жүктер мен жолаушылар тасымалы жөніндегі қызметтерінен түскен
табыс” шоттары және басқа да шоттар-кассаға алынған түсімнің
сомасына;
1210- "Алынуға тиісті қарыздар” шоты – сатып алашылар мен тапсырыс
берушілердің кассаға алынған сомаға.
Кәсіпорын кассасына түскен түсімді өткізгенде – 1010 шоты дебеттеледі
де, ал 1010 шотының "Операциялық кассадағы қолма-қол ақша” субшоты
кредиттеледі.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Қысқа мерзімді активтердің есебі. Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттерінің есебі туралы ақпарат
Ақша қаражаттары
Қысқа мерзімді активтердің есебі: Ақша қаражаттары және олардың эквиваленттерінің есебі
КАССАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ЕСЕБІ БОЙЫНША НЕГІЗГІ ТЕОРИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР
АҚША ҚАРАЖАТТАРЫ ЕСЕБІ БОЙЫНША ОПЕРАЦИЯЛАР
Касса операцияларының есебі
Ақша қаражаттарының есебі туралы ақпарат
Ақша қаржаттарының есебі
Банктік құжаттарды толтыру
«1С: Бухгалтерия 8 Казахстан үшін» бағдарламасының сипаттамасы
Пәндер