Паскаль тілінде мәтіндік ақпараттарды өндеу

Презентация қосу

Сабақты дайындаған: ОҚО, Түркістан қаласы, “Нұртас” ауылының
“Аманкелді” жалпы орта мектебінің Информатика пәнінің мұғалімі
Набиға Спатай.
• Білім беру: Мәтіндік ақпараттарды өңдеу
амалдарын түсіндіру, LENGTH(жол ұзындығы),
CONCAT(қосу), POS(орынды анықтау), COPY(қию)
функциялары туралы мағұлмат беру;
• Дамытушылық: Паскаль тілінде бағдарлама құру
дағдыларын қалыптастыру;
• Тәрбиелік: Өз бетімен ізденуге, ұжымдық қарым –
қатынасқа,еңбекқорлыққа, ынталылыққа тәрбиелеу.
Программа дегеніміз не?
Программа денесі қандай
болады?
Шығару, енгізу
операторлары
қалай айтылады?
Төмендегі
әрекеттер
нені
білдіреді?
1. LENGTH(S) -(лэнкс) - S жолдық шамасының
ұзындығын анықтайды
( символ саны + бос орын ). Нәтижесі – бүтін сан.
2. CONCAT(S1,S2) -(конкат) - S1 и S2 жолдық және
символдық шамаларды тіркеп жазады (жапсыру). +
таңбасы арқылы да жазуға болады, мысалы:
S:=‘Мек'+‘теп' Нәтижесі – жолдық шама ‘Мектеп’.
3. POS(A,S) -(позишэн) – символдың тұрған орнын
анықтайды
A символының S жолындағы орнын.
Нәтижесі - сан, мысалы pos(‘к',‘мектеп') =3.
4. COPY(S,P,D) -(копи) – S жолдық шамасында Р
орнынан бастап D символды қиып алады. Нәтижесі
– жол және бір символ.
Б і з д і ң м е к т е п

1 2 3 4 5 6 7 8 910111213
то
Мони
р
Т ы ш қ а н
1 2 3
Ш әріпі 3 орында
Ин рн т
т
е е
Программа құрамында мәтіндік
ақпарат болуын хабарлау

Program
mysal; Бұл үзіндіден не
Var a: string; көруге болады?
Begin
................. Бұл үзіндіден жолдық
End.
типтегі (string)
а айнымалысы бар
екенін көреміз.
Тапсырма: Пернетақтадан енгізілген сөздің ұзындығын анықтайтын
программа құр.
Шешуі:
Program yzindik;
Uses crt;
var a: string;
begin
Clrscr;
Readln(a);
writeln(length(a));
end.
Жауабы:
Мысалы Pascal сөзі
болса нәтиже 6 –ға
тең
Тапсырма: “Перне” және “тақта” сөздерінен “Пернетақта” сөзін
құрастыратын программа жаз.
Шешуі:
Program tirkey;
Uses crt;
var a, b: string;
Begin
Clrscr;
a:=‘перне’;
b:=‘тақта’;
writeln(a+b);
end.
Жауабы:
«пернетақта»
Тапсырма: Пернетақтадан енгізілген сөздегі “р” әрпінің тұрған
орнын анықта.
Шешуі:
Program oryn;
Uses crt;
var a: string;
y:integer;
begin
Clrscr;
Readln(a);
Writeln(a);
y:=pos(‘p',a);
writeln(y); Жауабы:
End.
Мысалы: sport
сөзі болса нәтиже
2 болады
Тапсырма: “Информация” сөзінен әріптерді қию арқылы
“форма” сөзін шығар.
Шешуі:
Program kiy;
Uses crt;
var a: string;
Begin
Clrscr;
a:=‘информация’;
writeln(copy(a,3,5));
end. Жауабы:

«форма»
Уақытыңды бос өткізбе!
Тапсырманы орында!
Program Mysal1; Uses
crt;
var a,b,c: string;
Begin
clrscr;
a:=‘ mektep';
b:=' okushisi';
c:=a+b;
writeln(c);
End.
Mektep okushisi
Program MYSAL2;
Uses crt;
var b: string; y: integer;
Begin
clrscr;
b:=‘informatika';
y:=length(b);
writeln(‘jol yzindigi =',y);
End.
jol yzindigi=11
Program Misal3; Uses crt;
var a: string;
y: integer;
Begin
clrscr;
a:=‘informatika';
writeln(a);
y:=pos(‘r',a);
writeln(‘r arpi ',y,' orinda');
End.
Informatika
r aripi 5 orinda
Program Misal4;
Uses crt;
var a,b: string;
Begin
clrscr;
a:=‘informatika';
b:=copy(a,3,5);
writeln(a);
writeln(b);
End.
Informatika
forma
келесі
Сұрақ 1:
Length функциясы
нені анықтайды?

А: программа
B: жол ұзындығы;
аты;

С:қиып алу; D:айнымалы
Сұрақ 2:
Copy функциясы
нені анықтайды?

А:мәтін бөлігі; B: тіркеу;

D: көшіру
С:қиып алу;
Сұрақ 3:
Жолдық типті
хабарлайды:

А:string; B: real;

С: integer; D: const
Сұрақ 4:
Pos нені анықтайды?

А:сипаттау B: символдың
бөлімі; аты;

С: символдың D: санау жүйесі
орны;
Сұрақ 5:
а:=‘айнымалы’;
length(a) – ның
мәні қандай?

А:9 B:8

С:11 D:7
Сұрақ 6:
b:=“шарайна”
с:=“көкорай”
d:=copy(b,1,3)+copy(c,6,2)+
+copy(b,6,2)
Нәтижесі қандай?

А: көкорай B: орай

С: шарайна D: арай
Сұрақ 7:
а:=“Кітап – білім бұлағы”
Length(a)
Нәтижесі қандай?

А:19 B:18

С:20 D:16
Сұрақ 8:
z:=“атамекен”
Pos(‘e’,z)
Нәтижесі қандай?

А: 5 B: 4

С: 6 D: 8
Сұрақ 9:
a:=“денсаулық”
copy(a,2,1)+copy(a,1,1)+
+copy(a,2,2)
Нәтижесі қандай?

А:дене B:еден

С:саулық D:сауық
Сұрақ 10:
a:=“алтыбақан”
Length(a)+10
Нәтижесі қандай?

А: 18 B: 9

С: 19 D: 17
Сұрақ 11:
х:=“даярлық тобы”
Pos(‘т’,x)
Нәтижесі қандай?

А:10 B:8

С:11 D:9
Сұрақ 12:
a:=“оқушы”
b:=copy(a,4,1)+copy(a,1,2)
Нәтижесі қандай?

А: оқу B: шоқу

С: шоқ D: шық
Тапсырмалар

Үй тапсырмасы

Қайталау
сұрақтары

Практикалық
тапсырмалар
орындау

Қорытындылау
сұрақтары

Қорытынды
баға
Үйге тапсырма
LENGTH(S)

CONCAT(S1,S2)

POS(ST,S)

COPY(S,P,D)

фунцкияларын қолданып программа құру

Ұқсас жұмыстар

TP және Си подпрограммаларды пайдалануды салыстыру. Ішкі программаларды пайдаланатын программалар құру

Бағдарламалау тілдері

ТР және СИ подпрограммаларды пайдалануды салыстыру

Көшу операторы

Типтерді өзгерту функциялары

Pascal тілінде бағдарламалау

Сабақты өткізу кезеңдері

Мультимедиа технологиялары

Программалық жабдықтар

Қолданбалы программалық жасақтама

Пәндер