Несие нарығы. Ипотекалық несие проблемасы

Несие нарығы. Ипотекалық несие проблемасы.

Орындаған:Слямбекова М., ФН-407

ЖОСПАР:

Несие нарығы

Несие проблемалары

Несиенің қызметтері, мәні

I. Несие нарығы

Несите зерттеу барысында таным әдісі ретінде теорияның рөлі ерекше. Несие туралы ғылым әлі жас. Ол саяси экономиканың қалыптасуымен пайда болды. Несиенің ұдайы өндіріс процесімен құндылықтың қайта айналымның және айналысының Маркстік тұрғыдан тандануы несиенің қажеттігін түсінудің демеушісі, қоғамдағы несиелік қатынастың туындауын, несиенің табиғаты мен мәнің айрықша экономикалық категория екендігін түсінудің қуат көзі болып табылады.

Ғалымдар бүгінгі таңда экономика ғылымның алдында бір жағынан теориялық талдау қорытындыларын белсендірек жүргізіп, екінші жағынан банк ісін дамытып, жетілдіруің керек екенін айтуда.

Экономикалық әдебиеттерде несиенің мәніне, қызметтері мен заңына қатысты саясат орын алуда. Несиенің мәнін зерттеуде натуралистік және капиталдық жасампаздық теориясы қатаң қадағаланатындығы байқалады.

Натуралистік несие теориясы XVIII ғасырдың екінші жартысында пайда болды. Бұл теорияның негізін салушы А. Смит пен Д. Рекардо болды. Одан әрі оны француз экономистері Ж. Сэй, Ф. Бастия және американдық Д. Мак-Куллах дамытты. Бұл теорияның негізгі идеялары не-ие мәнінің натуралистік түсінігіне үйлесті, яғни несие заттай игіліктің қозғалысын көрсетті

Несиенің капиталдық жасампаздық теориясы натуралистік қарама-қарсы идеяны ұстанады. Оның тұжырымдамасы бойынша несиеге экономиканың дамуында шешуші рөл беріліп, оны ұдайы өндіру процестерінен алыстатады. Несие ақшамен және байлықпен теңістіріледі. Бұл теорияның негізін салушы ағылшын экономисі Дж. Лонның ойынша несие елдің барлық пайдаланылмаған мүмкіндіктерін қозғалысқа келтіріп, байлық пен капиталының жиналуына себеп болады. Ол банктерді дәлдалдар ретінде емес, капитал жасаушылар деп қарастырады.

II. Ипотекалық несиелендірудің мәселелері

Қазақстандық барлық екінші деңгейлі банктің жалпы несие қоржынына шаққанда 30 пайызын проблемалық несие көлемі алып отыр. Несиелік қоржын жыл сайын 12-15 пайызға өсіп, оның ішінде тұтынушылық несие соңғы жылдары жыл сайын 45-70 пайызға дейін өсуде. Ал барлық банк секторының несие нарығындағы көрсеткіші өткен жылы 13, 5 пайызға артыпты. Несиеге деген сұраныстың бұлайша жылдамдауы банктер мен өндіріс иелерінің тұтынушыға, ал тұтынушының несиеге мұқтаждығы артып отырғанын көрсетеді. Ол несие берушілер үшін жедел пайда болғанымен, әлеуметтің тікелей төлеу қабілетінің төмендеп келе жатқанының, өнім мен тұтынушының теңдігі бұзылуының көрсеткіші

Ипотекалық несиелендірудің проблемалары:

v ипотекалық несие арқылы тұрғын үй сатып алумен байланысты келісім - шарттың мемлекеттік тіркеудің тым ұзақтығы және қымбаттылығы тб.

v салық жүйесінің қатаңдығы, салық мөлшерлемесінің жоғары болуы;

v Кірістердің өсуі;

v Жаппай тұрғын үй құрылысының жоқтығы;

v Халықтың миграциясы;

v Жылжымайтын мүлікке сұраныстың өсуі және бағаның өсуі.

III. Несиенің қызметтері, мәні

Несите - нарықтық экономиканың тірегі ретінде, экономикалық дамудың ажырамас элементін білдіреді. Оны барлық шаруашылық субъектілерімен қатар, мемлекетте, үкіметте, сондай-ақ жеке азаматгар да пайдаланады.

Несиенің пайда болуын өнімдерді ендіру аясынан емес олардың айырбас аясынан іздеу қажет. Тауар айырбастау - бұл тауардың бір қолдан екінші қолға өтуін білдіреді десе, шыныменде, осындай айырбас кезінде несиеге байланысты қатынас туындайды.

Несиенің экономикадағы орыны мен рөлі, оның атқаратын қызметтерімен сипатталады. Жалпы несие экономикалық категория ретінде төмендегідей қызметтерді атқарады:

қайта бөлу;

айналыс шығындарын үнемдеу;

айналыстағы нақты ақшалардың орнын уақытша алмастыру;

капиталдың шоғырлануын жеделдету;

ғылыми-техникалық прогресті жеделдету.

Несите нысаны - бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің яғни, әр алуан сыртқы және ішкі өзгерістер барысында толық сақталатын көрінісін білдіреді

Несиенің екі нысаны бар: тауарлы және ақшалай. Мұндағы тауар түрінде берілетін несиені - коммерциялық, ал ақша түріндегі несиені - банктік деп атайды.