Урологиялық науқастарды зерттеп тексерудің әдістері

Орындаған: Нуржанова Н. Ж

419 ЖМ

Қабылдаған: Шерханов Р. Т

Астана Медицина Университеті АҚ

Астана 2014

Жоспары:

Кіріспе

Негізгі бөлім

Урологиялық ауруы бар науқастарды жалпы қарау

Урологиялық аурулардағы негізгі триада

Арнайы зерттеу әдістері

Инструментальды зерттеу әдістері

Рентгенологиялық зерттеу әдістері

Қорытынды

Урологиялық науқастарды зерттеп тексеру ең алдында анамнез жинастыру керек.

Нағыз аурудың алғашқы белгілері қашан пайда болды, оның қалай өрбігенін, бұрында болған ауруларын олардың осы ауруларға байланысын анықтау керек

Урологиялық аурулардағы негізгі 3 триада

Науқасты жалпы қарау

Науқасты жалпы қарағаннан кейін несеп жыныс мүшелерін қарауға кіріседі . Құрсақтың алдыңғы қабырғасында кейде бүйрек үлкеюі есебінен қабырға астында томпаю байқалады. Бүйрек ісінген кезде әсіресе оң жақтағы вена ісінгенін көруге болады

Белдің айналасында қан құйылғанда паранефрит кезінде бұлтиюдан болған ассиметрияныбел маңының толысқанын сондай ақ белдің қажалы тегістелгенін көруге болады.

Несеп шығару актісіне зер салып қадағалаудың, ағыстың жуандығын, күшену шамасын анықтаудың диагносикада маңызы зор

Пальпация. Сипап көру науқастытексеруде өте маңызды. Аурудың сипатына қарай бүйрек, қуық, ұма мен оның ішіндегі, жыныс мүшесі, қуықалды безі ұрық қуықшалары пальпациялық тексеруге жатады.

Бүйрек пальпациясы науқасты шалұасынан немесе қырынан түрегеп тұрғызып екі қолмен жасалады.

Қуыққа катетер салу

Арнайы зерттеу әдістері

Тексерудің уродинамикалық әдістері

Уродинамиканы бағалау үшін “Disa””Dantes” уродинамикалық монитор пайдаланылады. Ересектерде урофлограмманы бағалау көрсеткіші:

Нормадағы несеп шығару уақыты минутына 11 ден 24 дейін (cек)

ағыстың ең көп жылдамдыққа жететін уақыты 2. 7 ден 6 дейін ( сек)

Несеп ағысының орташа жылдамдығы 12, 9 дан 25 мл. сек

Несеп ағысының ең шапшаң жылдамдығы 23 тен 42 мл/cек

Несеп шығару көлемі 320- 460 дейін

Бүйрек рентгеннограммасы

Қалыпты жағдайда бүйрек көлеңкелері орташа өлшемдері мынадай: ұзындығы 11, 6 ені 6-7. Рентгеннограммада қалыпты бүйректер контуры біркелкі және көлеңкелері гомогенді. Бүйректердің тыныс алу актісімен синхронды, белгілі бір физиологиялық жылжымалылығы бар. Тыныс алғанда болсын сондай бел омыртқасы денесінің ұзындығынан аспауы тиіс. Бүйректердің көрсетілген жылжу диапазонының ұлғаюы оның патологиялық қозғалмалылығын көрсетеді

Бүйректе тастың болуы

Сол жақ бүйрек туберкулезі

Шолу урографиясы

Бүйректер мен қуықтың тік проекциядағы шолыма көрінісі, конкременттерді, жұмыс тіндерге, әк қатуын, газды анықтауға көмектеседі, контрасты зат енгізіп зерттеуден бұрын қашанда жасалуы керек

КТ

Қалыпты КТ зерттеу кезінде бүйректердің үш деңгейін : жоғарғы полюсін, қақпалар деңгейін жіне төменгі полюсін саралайды. Томограммаларда полюстер контурлары біркелкі анық, овал түріндегі құрылымдарда көрінеді. Бүйректер май клеткамен қоршалған себепті клетчатка фонында жақсы анықталады. Бүйректер талшықты қабықпен қапталған, қалыптыда көрінбейді. Талшықты қабықтан қабықтан сыртқа қарай май капсуласын құрайтын қабаты болады. Май капсуладан тысқары бүйрек шандыры, оның алдыңғы және артқы қабықшасы орналасады.

Сол жақ бүйрек кистасы

Бүйрек ісігі

Ультрадыбысты зерттеу әдістері

Эхография

Нормада бүйрек паренхимасының тостағанша табақша жүйесіне қатынас шамамен 2:1 болады. Бақылаулардың көпшілігінде бүйрек қақпалары өңірінде шүмекшені анықтауға болады. Қуық нормада сканнограммаларда кеспек тәрізді болып, ал ұзына бойлы сканнограммаларда овоидты формада болады. Беті тегіс және жылтыр, ішкі жаңғырық құрылымдары жоқ түрінде айқын көрінеді.

Бүйрек шаншуы

МРТ

МРТ радиологиялық әдістердің ең жасы. Магнитті резонансты томографтар дененің кез келген бөлігі қимасының бейнесін жасай алады. Оның иондайтын сәулесі пайдаланылады, ал ауа немесе сүйектер визиализация кезінде бөгет болмайды. МРТ негізгі компоненттері күшті магнит, радиожөнелткіш, қабылдаушы радиожтілік катушка, компьютер

Несептегі формалық элементтерді мөлшерлік анықтау әдістері

Ничипоренканың, Коковский Аддисдің, Амбурженің, Рябинский- Родомманың сынамалары, провакациялық тестілер

Каковский Аддистің әдісі бойынша тәуліктің лейкоциттерді, эритроциттерді, эпителийлік клеткалар мен цилиндрлер есептеп шығарады

Цистоскопия

Цистоскопия - қуық қуысынын ішкі беттерін цистоскоп көмегімен зерттеу әдісі

Уретраға цистоскоп өтуі мүмкін жағдайда ғана жасалынады

Уретроцистоскоп комбинирленген оптикалық бөлімдерден тұрады: несепағарға катетеризациялау, оперативті

Қуық биопсиясы

Қуықта ісік туберкулез, қарапайым уылу бар деп күдіктенгенде, ісіктің басқа органдардан өрбуін анықтау үшін жүргізіледі. Қуық биопсиясы операциялық және эндровезикалдық болып бөлінеді.

Цистоскопиялау кезінде катетеризациялық цистоскоп арқылы арнайы аспаптар өткізіледі. Аспаптың ұшындағы браншей ашылған кезде цистоскоптың оптикалық бөлігі арқылы шола бақылай отырып, қуықтың зақымдалған өңірінен бір түйір тін кесіп не қыршып алады да гистологиялық зерттеуге жіберіледі.

Қорытынды

Науқастарды тиімді емдеуде, ерте диагностикалау және патолонияны дер кезінде дұрыс анықтаудың маңызы зор. Осы мақсатта арнайы және жалпы зерттеу әдістері жүргізіледі. Атап айтар болсақ: катетер салу, зәр шығару каналын буждау, биопсия алу, уретроскопия, цистоскопия, рентгенологиялық әдістер, экскреторлы урография, КТ, МРТ, ультрадыбысты зерттеу әдістері. Әр әдістің өзіне тән артықшылықтары, кемшіліктеріне, тиімділіктеріне байланысты тағайындалады.