ЖИДЕК ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ КЕЛЕШЕГІ МОЛ СОРТТАРЫНА СИПАТТАМА




Презентация қосу
№5-6 ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚ
ЖИДЕК ДАҚЫЛДАРЫНЫҢ КЕЛЕШЕГІ МОЛ
СОРТТАРЫНА СИПАТТАМА
Бүлдірген-Земляника-Fragaria – табиғи түрде Еуропада, Азияда, Америкада
кеңінен тараған. Бүлдірген ТМД елінде 27 мың га жерді алып жатыр.
Өндірістік жеміс салуы екінші жылдан басталады. Жоғары өнімділігі 3-4 жылға
дейін сақталады. Орташа өнімділігі 1 га 80-120 ц.
Бүлдірген сорттары жемісінің пісуіне қарай: ерте, орта, кеш топтарға бөлінеді.
Жемісінің өлшеміне қарай ірі және майда жемістілерге бөлінеді. Іріжемістілер,
жылына бір рет жеміс салатындар. Бұлтопқа көпшілік сорттар жатады.
Майда жемісті ремонтантты, созылмалы жеміс салатын сорттар, жабайы орман
бүлдіргенінен іріктеліп алынған.
Ремонтантты сорттары: Ред Хаутлет, Ада, Сахалинская, Ремонтантная Киевская
яғни екі рет жеміс салады (маусымда және тамызда)
Қазақстан республикасында пайдалануға рұқсат етілген
бүлдірген дақылының сорттары
Сорттың, П. рұқсат Пайдалануға рұқсат Оригинатордың нөмірі Белгілер
буданның аты етл. жылы етілген облыстар
Веденсвиль 7 1986 Жамбыл Оригинатор тіркелмеген Орташа
пісетін
Вента 1989 Алматы Литва жеміс-көкөніс шаруаш. ҒЗИ Ерте пісетін

Героиня 1965 Қызылорда, Тамақ және өңдеу ҒӨО, Ерте пісетін
Оңтүстік Қазақстан Жеміс шаруаш. және жүзім шар. ҒЗИ
Маншук
Джемел 1999 Алматы Оригинатор тіркелмеген Ерте пісетін

Дукат 1998 Алматы Оригинатор тіркелмеген Кеш пісетін

Дружная 1995 Шығыс Қазақстан Оригинатор тіркелмеген Ерте пісетін

Зенга- 1973 Ақтөбе, Алматы, Оригинатор тіркелмеген Орташа
Жамбыл, пісетін
Зенгана Батыс Қазақстан,
Қарағанды,Павлодар,
Оңтүстік Қазақстан

Кама 1999 Алматы, Жамбыл Кырым бақ шаруашылығы тәжірибе ст. Орташа ерте
пісетін
Кокинская 1995 Жамбыл Красноярск АШҒЗИ Ерте пісетін

ранняя
Крымчанка 1989 Алматы Кырым бақ шаруашылығы тәжірибе Ерте пісетін
стансасы
Кульвер 1973 Оңтүстік Оригинатор тіркелмеген Ерте пісетін
Қазақстан
Огонек 1991 Қостанай Куйбышев белдеулік бақ Ерте пісетін
шаруашылығы тәжірибе стансасы
Ред Готленд 1992 Алматы, Оригинатор тіркелмеген Орташа
Жамбыл пісетін
Рубиновая 1973 Солтүстік И.В.Мичурин атындағы жемісті Орташа
Қазақстан өсімдіктердің генетикасы және пісетін
селекциясы ҒЗИ
Русановка 1990 Алматы, Украина аграрлық ҒА бақ шар Ерте пісетін
Жамбыл институты
Талисман 1978 Шығыс Оригинатор тіркелмеген Орташа
Қазақстан, пісетін
Қарағанды
Ташкентская 1965 Қызылорда, Орта Азия ҒЗИның тәжірибе Орташа
Оңтүстік стансасы пісетін
Қазақстан
Узбекистанская 1965 Оңтүстік Р.Р.Шредер атындағы бау, Самаркант Орташа
Қазақстан жүзім шар. және вино жасау ҒЗИ пісетін
бөлімшесі
Урожайная 1965 Қызылорда Оригинатор тіркелмеген Кеш пісетін
Фестивальная 1973 Акмола, Шығыс ӨҒЗИ Павловск тәжірибе стансасы Орташа
Қазақстан, пісетін
Павлодар,
‘Дукат’
Жемісі орташа ( 12г дейін), қошқыл қызыл
түсті.
Өнімділігі жоғары
Ауру зиянкестерге төзімді
Пісу мерзімі орташа кеш піседі.

‘Фестивальная’
Бүкіл одақтық өсімдік шаруашылығы
институтының Павлов тәжірибе
стансасында шығарылған.
Түптері биік өседі, жапырақтары жинақы
Мол өнімді. 130-170ц. Суыққа төзімді.
Жидектері ірі (10-20 г). Дәмі қышқылтым
тәтті.
Жидектері маусымның орта кезінде піседі
Ташкентская
БӨШИ шығарылған. Түптері
орташа өседі, шамалы жайылған.
Мол өнімді, орташа 150-160 ц/га.
Суыққа, қуаңшылыққа төзімді.
Жидектері ірі 9,3г. Түсі ашық
қызыл, жұмсағы шырынды, дәмі
қышқылтым тәтті.

Зенга-Зенгана
Батыс Еуропа сорты
(Германия). Түптері биік өседі,
жиыңқы, жапырақтары өте
жиі. Гүлдері қос жынысты.
Өнімділігі мол 140-180 ц/га.
Суыққа төзімді.
Эльвира
Қазақ жеміс және жүзім
шаруашылығы ҒЗИ шығарылған.
Мемлекеттік сорт сынау
коммиссиясында сыналуда.
Орташа кеш пісетін, жемісінің
салмағы 18г. Өнімділігі 80ц/га.

Узбекистанская
Өзбек жеміс жіне жүзім шаруашылығы
ҒЗИ шығарылған
Түптері биік өседі, орташа жайылған.
Гүлдері қосжынысты. Өнімділігі орташа
40-130 ц/га. Жидектері ірі 8,4г. Пішіні
жалпақ, кең бүйірлі, түсі ақ қызыл.
Жылтыр, жидектері маусымның орта
кезінде піседі.
Героиня Маншук
Қазақ жеміс және жүзім шаруашылығы ҒЗИ
шығарылған.
Авторы: А.Н. Кацейко, М.В. Туполева Қысқа төзімділігі
салыстырмалы орташа, Жемісінің салмағы 5-8г,
жұмсағы салыстырмалы орташа, ақшыл немесе
ақшыл күлгін түсті.
Бүлдіргеннің болашағы мол сорттары
Чезена. Батыс Еуропалық (Италия) сорт. Түптері биік
өседі, шашырыңқы, жапырақталуы жақсы.
Жапырақтары ірі, күңгірт жасыл, жылтыр.Гүлдері ірі, ақ
гүл жапырақшаларымен. Жидектері өте ірі, пішіні кең
конусты, түсі ашық қызыл, жылтыр. Өнімдңлңгң жоғары,
Суыққа төзімді.

Сладкий Чарли.
Америкада шығарылған сорт.
Түптері биік, ықшамды, жапырақталуы жақсы дамыған. Жапырақтары ірі,
ашық жасыл. Өнімді ұзақ уақыт бойы салады. Жидектерінің көлемі орташа,
пішіні ұзынша конусты, түсі ашық қызыл, жылтыр. Жұмсағы тығыз, бояуы аз
ғана. Тасымалданғыштығы өте жоғары. Ауру зиянкестерге төзімді.
Земляника ‘Баунти’ - Fragaria

Ягоды крупные, десертного вкуса.
Сорт универсального назначения.
Время цветения/срок созревания: средне-поздний

Тара:

Земляника ‘Зефир’ - Fragaria

Ягоды крупные (до 17г), тёмно-красные, тупоконические.
Вкус сладкий!
Сорт устойчив к засухе.
Время цветения/срок созревания: средний

Тара:
Таңқурай бағалы жидек дақылы. Оның жидегін жасаң және өңделген
түрінде тамақ өнеркәсібінде, түрлі сусындар мен шарап дайындауға, медицинада
кең қолданады.
Жемісінің құрамында қант, қышқылдар, илемдік, азотты заттар, С, А, В 1, В2, РР
дәрумендері болады. Құрамындағы салицил қышқылын тер шығаратын дәрі
ретінде қолдануға жарамды. Ерте жемісті, пісу мезгілі бүлдіргенді жалғастырады.
Тамыр атпа сабақтарымен жеңіл көбейеді, күтімі күрделі емес.
Таралуы. Таңқурай туралы бірінші мәліметтер біздің эрамызға дейінгі Ш
ғасырға жатады, ал бақ дақылы ретінде біздің эрамыздың IV ғасырындағы
әдебиеттерде кездеседі. Қазіргі кезде таңқурайды өндірістік дақыл ретінде
Еуропаның көпшілік елдерінде, Канадада, АҚШ-та, Австралияда, Жаңа
Зеландияда өсіреді.
Өндірістік аудандары. Таңқурай ТМД елдерінің арасынан Ресейде жақсы
дамыған, ал Прибалтика, Белоруссия, Украина, Молдава, Қазақстанның тау
бөктері аудандары мен Өзбекстанда алма-кезек жетістікпен өсіреді.
Оралда, Батыс және Шығыс Сібірде, Қиыр Шығыста жергілікті, сондай-ақ
Еуропа және америкалық сорттары өсіріледі. Таңқурай көптеген Еуропа және
Солтүстік Америка елдерінде өсіріледі.
Қазақстан республикасында пайдалануға рұқсат етілген
Таңқурай дақылының сорттары
Сорттың, буданның аты П. рұқсат етл. Пайдалануға рұқсат етілген облыстар
жылы
Алма-Атинская 1980 Алматы
Барнаульская 1973 Қарағанды, Павлодар
Вера 1995 Алматы, Ақтөбе, Қостанай,
Солтүстік Қазақстан

Вислуха 1965 Алматы
Высокая 1981 Алматы
Колокольчик 1995 Шығыс Қазақстан
Кримзон Маммут 1973 Ақтөбе, Алматы, Жамбыл,
Батыс Қазақстан, Қарағанды,Павлодар,
Оңтүстік Қазақстан

Награда 1978 Алматы, Жамбыл

Новокитаевская 1972 Жамбыл
Новость кузьмина 1965 Алматы
Скромница 1993
Трояна 1993
1995
Малина обыкновенная ‘Абрикосовая’ - Rubus idaeus

Куст слабораскидистый.
Образует 5-6 побегов замещения.
Ягоды золотисто-абрикосовые, массой 3г, десертного вкуса, созревают с начала сентября и до заморозк
Высокоурожайный.
Время цветения/срок созревания: середина августа, октябрь
Высота: 1,5м.

Тара:

Малина обыкновенная ‘Беглянка’ - Rubus idaeus

Ягоды золотисто-абрикосовые, прекрасного вкуса, с ароматом, нетранспортабельные.
Сорт устойчив к основным грибным болезням.
Урожайность 2кг с куста.
Зимостойкость высокая.
Время цветения/срок созревания: июль
Высота: до 1,5-2м.

Тара:
Малина обыкновенная ‘Бриллиантовая’ - Rubus idaeus

Ремонтантный.
Ягоды крупные, рубинового цвета с блестящей поверхностью, массой 6-10г.
Не осыпаются до 5-7 суток и не загнивают после созревания.
Вкус сладкий.
Время цветения/срок созревания: середина августа, октябрь
Высота: до 1,5-2м.

Тара:

Малина обыкновенная ‘Таруса’ - Rubus idaeus

Ягоды блестящие, ярко-красные, крупные (до 12г), плотные.
Вкус сладкий, с ароматом.
Высокоурожайный.
Сорт устойчив к основным вредителям и болезням.
Время цветения/срок созревания: начало июля
Высота: 1,5-2м.

Тара:
Таңқурайдың болашағы мол сорттары

Анар. Арай. Салем.
Қарақат салыстырмалы жас дақыл. Ол туралы
мәліметтер XV және XVI ғасырда дәрі шөп ретінде
жазылған. Батыс Европада алғаш рет 1671 жылы қара
қарақаттың десертті жемісі туралы ескертеді. Англияда
XVIII ғасырдың өзінде жемісінің иісіне бола өсірмеген,
дегенмен бертін келе тарала бастаған. Америкадағы қара
қарақат Англиядан келген, бірақ мұнда осы күнге дейін
жемісінің иісіне және қара күйе ауруына байланысты кең
қолданыс таппай отыр. Ресейде XI ғасырдан бастап
өсіріле бастаған.
Соңғы (XX) ғасырда ТМД елдерінде жақсы дами
бастады. Бұл дақылды Ресейде, Украинада, Белорусияда,
Кавказда, Орта Азияда және Қазақстанда табысты өсіре
бастады.
«Катюша» «Узбекистанская крупноплодная»
Сары қарақат гүлі

Сары қарақаттың жаппай гүлдеуі
Қара қарақаттың өнімділігі
Сары қарақаттың өнімділігі
Смородина белая ‘Белка’

Куст полураскидистый.
Кисти короткие, средней плотности.
Ягоды средние, одномерные, белые, прозрачные.
Вкус кисло-сладкий.
Отрыв ягод сухой.
Отличается устойчивостью к мучнистой росе, антракнозу.
Зимостойкость и урожайность высокая.
Время цветения/срок созревания: средний
Высота: 1-1,5 м.

Тара:

Смородина чёрная ‘Экзотика’ - Ribes nigrum

Куст пряморослый, ягоды очень крупные (до 5г), чёрные, хорошего вкуса.
Сорт среднеустойчив к болезням и вредителям.
Зимостойкость и урожайность высокая.
Время цветения/срок созревания: средне-ранний
Высота: 1-1,5 м.

Тара:
Смородина красная ‘Ассора’ - Ribes rubrum

Куст среднерослый, раскидистый.
Кисти средней длины, плотные.
Ягоды средние, светло-красные, одномерные, сладко-кислого вкуса.
Устойчив к мучнистой росе.
Сорт универсального назначения.
Зимостойкость и урожайность высокая.
Время цветения/срок созревания: поздний
Высота: 1,5 м.

Тара:

Смородина красная ‘Вика’ - Ribes rubrum

Куст слабораскидистый, густой.
Кисти средней длины и плотности.
Ягоды средние, пурпурно-красные, одномерные, хорошего вкуса.
Сорт универсального назначения, устойчив к антракнозу и мучнистой росе.
Зимостойкость и урожайность высокая.
Время цветения/срок созревания: средний
Высота: 1-1,5 м.

Тара:
Облепиха ‘Гибрид перчика’ - Hippophae

Среднерослый куст с раскидистой, зонтиковидной кроной.
На побегах среднее количество колючек.
Плоды крупные, продолговато-округлые, жёлто-оранжевые.
Отрыв сухой.
Вкус приятный, кисло-сладкий, с ароматом.
Зимостойкость и урожайность высокая. Устойчив к подмерзанию и подсыханию. Транспортабельность
хорошая.
Время цветения/срок созревания: средний
Высота: 4м.

Тара:
Ежевика ‘Агавам’ - Rubus

Старый американский сорт, может выдерживать морозы до – 40… – 42, плодовые почки повреждаются при –
27… –30.
Растение пряморослое, мощное.
Побеги высокие, аркообразные, гранёные, сильно-шипованные.
Ягоды массой около 3г, чёрные, сладко-кислые, ароматные, универсального использования.
Урожайность составляет 3-4кг с куста.
Время цветения/срок созревания: конец августа
Высота: 3м.

Тара:

Ежевика ‘Торнфри’ - Rubus

Формирует мощный куст с длинными, полустелющимися, бесшипыми побегами.
Цветки крупные, розовые.
Ягоды крупные, до 5г, фиолетово-чёрные, кисловато-сладкие.
Сорт устойчив к антракнозу побегов, ржавчине и стеблевому раку.
Зимостойкость средняя.
Урожайность составляет 4-5кг с куста.
Время цветения/срок созревания: конец августа
Высота: 4-5м.

Тара:
ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ !

Ұқсас жұмыстар
Жеміс - жидек дақылдарының зиянкестеріне сипаттама
ЖИДЕК, ЖҮЗІМ АУРУЛАРЫ
Мемлекеттік сорт сынау мен будандарды аудандастыру
Агротехникалық күрес
Жеміс жидек кондитер өнімдері мармел
Жеміс жидектер өндірісі
Жеміс-жидек дақылдарының биологиялық және өндірістік сипаттамалары
Қарбыздың халық шаруашылығындағы маңызы, морфологиялық және ботаникалық сипаттамасы
САРҒАЛДАҚТАР
Көкөністер, жеміс – жидектер және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру
Пәндер