Азот тыңайтқыштарының топырақпен әрекеттесуі, оларды қолдану мерзімі мен тәсілдері

Презентация қосу

Аммиак-ниратты
Амоний селитрасы

әк-аммоний селитрасы
Аммиакты
аммоний сульфаты

аммоний хлориді

аммоний-натрий сульфаты
сұйық аммиак

аммоний карбонаты
Нитратты
∙ натрий селитрасы

кальций селитрасы
Амидті

мочевина

кальций цианамиді

уреаформ немесе мочевинді-формальдегидті
Топыраққа енгізілген аммоний селитрасы ериді де топырақтың сіңіру
комплексімен реакцияға түседі:
NH4
( T.C.K) +2NH4NO3=(T.C.K)
NH4+Ca(NO3)2
Ca
Бұл реакция барысында, тыңайтқыштың аммоний катионын
топырақтың коллиодты бөлшектері адсорбциялайды, ал нитрат
ерітіндіде сілтілік немесе сілтілік жер метилдардың тұзын түзеді.
Негізбен қанықпаған топырақпен әрекеттескенде орта реакциясы
қышқылдық жаққа қарай жылжыйды:

NH4
(T.C.K) +3NH4NO3=(T.C.K)NH4+HNO3+Ca (NO3)2
NH4
Топырақта тез ериді де, оның сіңіру комплексімен алмасу
реакциясына түседі:

Ca NH4
(TCK) Ca + (NH4)2SO4 = (TCK) NH4 +
CaSO4
Са

Ca NH4
(T.C.K) Ca + 2NH4Cl = (TCK) NH4 +
CaCl2
Са
Нитрификация құбылысының нәтижесінде аммиакты
тыңайтқыштардың азоты нитратты формаға ауысады:
(NH4)2SO4+4O2 = 2HNO3 + H2SO4+ H2O

NH4Cl+2O2 = HNO3 + HCl+ H2O
Пайда болған минералдық қышқылдар топырақ ерітіндісіндегі
бикарбонаттармен және сіңіру комплексіндегі катиондармен
әрекеттеседі.

2HNO3+Ca(HCO3)2= Ca(NO3)2+ 2H2CO3

H2SO4+ Ca(HCO3)2 = CaSO4+2H2CO3

2HCl + Ca(HCO3)2 = CaCl2 +2H2CO3

Ca H
(T.C.K) Ca + 2HNO3= (T.C.K) H +
Ca(NO3)2
Ca

Ca H
(T.C.K) Ca + H2SO4= (T.C.K) H + CaSO4
Ca

Ca H
(T.C.K) Ca +2HCl= (T.C.K) H + CaCl2
Нитратты тыңайтқыштар топырақ ерітіндісінде тез ериді де сіңіру
комплексіндегі катиондармен алмасу реакциясына түседі:

Ca Na
(T.C.K) Ca +2NaNO3 = (T.C.K) Na + Ca(NO3)2
Са
H
(T.C.K) H +Ca(NO3)2 = (T.C.K) Ca + 2HNO3

Натрий және кальций катиондарын топырақ өз бойына сіңіреді‚ ал
нитраттар топырақтың сіңіру комплексінен ығыстырылған Ca2+, H+
катиондарымен әрекеттесіп Ca(NO3)2 және HNO3 түзеді. Нитратты азот
тыңайтқыштары топырақта физика-химиялық және химиялық жолмен
сіңірмейді. Нитраттар өздерінің жоғары жылжымалы қасиеттерін
сақтайтындықтан, ылғалы көп‚ әрі суармалы аймақтарда топырақтың
астыңғы қабатына шайылуы ықтимал.
Топырақта мочевина мен кальций цианамидін гидролизленеді:

CO(NH2)2 + H2O = (NH4)2CO3

2CaCN2 + 2H2O = Ca(CNNH)2 + Ca(OH)2

Пайда болған тұздар топырақтың сіңіру комплексінің
катиондарымен алмасу реакциясына түседі:

NH4
(T.C.K) Ca + (NH4)2CO3 = (T.C.K) NH4 +
CaCO3

H

(T.C.K) H + Ca(CNNH)2 = (T.C.K) Ca +
2H2CN2
Мочевинаның гидролизденуінен пайда болған (NH4)CO3 қосылысы
ауада аммоний бикарбонаты мен аммиакқа дейін ыдырайды:

(NH4)2CO3 =NH4HCO3 + NH3

Сондықтан егістікке шашқан мочевинаны топыраққа сіңіру
жұмысын кешіктіруге болмайды. Топырақтағы (NH4)2CO3 өзіде
гидролизденеді:
(NH4)2CO3 + H2O = NH4HCO3 + NH4OH

Кальций цианамидінің топырақпен әрекеттесуінен түзілген H2CN2
тез арада мочевинаға ауысады:
H2CN2 + H2O = CO(NH2)2

Пайда болған мочевина уреаза ферментінің әсерінен көмірқышқыл
аммонийге ауысады.
Бұл тыңайтқыштардың өзгеріске ұшырауынан түзілген
көмірқышқыл аммоний нитрификация құбылысы кезінде нитратты
қосылыстарға айналады:

(NH4)2CO3 +4O2 =2HNO3 + 3H2O + CO2

2HNO3 + Ca (HCO3)2 = Ca(NO3)2 + 2H2CO3

Амидті тыңайтқыштардың топырақпен әрекеттесуі топырақ
реакциясына‚ оның құрамындағы қара шірінді мөлшеріне тағы басқа
қасиеттеріне байланысты өтеді.

Ұқсас жұмыстар

Агрохимия ғылымының міндеттері мен зерттеу әдістері

Сабақтың міндеттері

АММОНИЙ ТҰЗДАРЫ

Шойын өндірісі

Каналдың ішкі бетін қаптау тәсілдері

Алмаздың кристалдық торы Графиттің кристалдық торы

Қарқынды егіншілікте туралы түсінік. Тыңайтқыш - ауыл шаруашылығы дақылдарының өнiмiн арттырудың басты факторы

Азот тыңайтқыштарының маңызы

Фосфор тыңайтқыштары

Азот тыңайтқыштары

Пәндер