Азотты тыңайтқыштардың топырақтағы химиялық түрленуі мен иондық алмасу реакциялары

Аммиак-ниратты

Амоний селитрасы

әк-аммоний селитрасы

Аммиакты

аммоний сульфаты

аммоний хлориді

аммоний-натрий сульфаты

сұйық аммиак

аммоний карбонаты

Нитратты

∙ натрий селитрасы

кальций селитрасы

Амидті

мочевина

кальций цианамиді

уреаформ немесе мочевинді-формальдегидті

Топыраққа енгізілген аммоний селитрасы ериді де топырақтың сіңіру комплексімен реакцияға түседі:

NH4

( T. C. K) +2NH4NO3=(T. C. K) NH4+Ca(NO3) 2

Бұл реакция барысында, тыңайтқыштың аммоний катионын топырақтың коллиодты бөлшектері адсорбциялайды, ал нитрат ерітіндіде сілтілік немесе сілтілік жер метилдардың тұзын түзеді.

Негізбен қанықпаған топырақпен әрекеттескенде орта реакциясы қышқылдық жаққа қарай жылжыйды:

NH4

(T. C. K) +3NH4NO3=(T. C. K) NH4+HNO3+Ca (NO3) 2

NH4

Топырақта тез ериді де, оның сіңіру комплексімен алмасу реакциясына түседі:

Ca NH4

(TCK) Ca + (NH4) 2SO4 = (TCK) NH4 + CaSO4

Са

Ca NH4

(T. C. K) Ca + 2NH4Cl = (TCK) NH4 + CaCl2

Са

Нитрификация құбылысының нәтижесінде аммиакты тыңайтқыштардың азоты нитратты формаға ауысады:

(NH4) 2SO4+4O2 = 2HNO3 + H2SO4+ H2O

NH4Cl+2O2 = HNO3 + HCl+ H2O

Пайда болған минералдық қышқылдар топырақ ерітіндісіндегі бикарбонаттармен және сіңіру комплексіндегі катиондармен әрекеттеседі.

2HNO3+Ca(HCO3) 2= Ca(NO3) 2+ 2H2CO3

H2SO4+ Ca(HCO3) 2 = CaSO4+2H2CO3

2HCl + Ca(HCO3) 2 = CaCl2 +2H2CO3

Ca H

(T. C. K) Ca + 2HNO3= (T. C. K) H + Ca(NO3) 2

Ca H

(T. C. K) Ca + H2SO4= (T. C. K) H + CaSO4

Ca H

(T. C. K) Ca +2HCl= (T. C. K) H + CaCl2

Нитратты тыңайтқыштар топырақ ерітіндісінде тез ериді де сіңіру комплексіндегі катиондармен алмасу реакциясына түседі:

Ca Na

(T. C. K) Ca +2NaNO3 = (T. C. K) Na + Ca(NO3) 2

Са

(T. C. K) H +Ca(NO3) 2 = (T. C. K) Ca + 2HNO3

Натрий және кальций катиондарын топырақ өз бойына сіңіреді‚ ал нитраттар топырақтың сіңіру комплексінен ығыстырылған Ca2+, H+ катиондарымен әрекеттесіп Ca(NO3) 2 және HNO3 түзеді. Нитратты азот тыңайтқыштары топырақта физика-химиялық және химиялық жолмен сіңірмейді. Нитраттар өздерінің жоғары жылжымалы қасиеттерін сақтайтындықтан, ылғалы көп‚ әрі суармалы аймақтарда топырақтың астыңғы қабатына шайылуы ықтимал.

Топырақта мочевина мен кальций цианамидін гидролизленеді:

CO(NH2) 2 + H2O = (NH4) 2CO3

2CaCN2 + 2H2O = Ca(CNNH) 2 + Ca(OH) 2

Пайда болған тұздар топырақтың сіңіру комплексінің катиондарымен алмасу реакциясына түседі:

NH4

(T. C. K) Ca + (NH4) 2CO3 = (T. C. K) NH4 + CaCO3

(T. C. K) H + Ca(CNNH) 2 = (T. C. K) Ca + 2H2CN2

Мочевинаның гидролизденуінен пайда болған (NH4) CO3 қосылысы ауада аммоний бикарбонаты мен аммиакқа дейін ыдырайды:

(NH4) 2CO3 =NH4HCO3 + NH3

Сондықтан егістікке шашқан мочевинаны топыраққа сіңіру жұмысын кешіктіруге болмайды. Топырақтағы (NH4) 2CO3 өзіде гидролизденеді:

(NH4) 2CO3 + H2O = NH4HCO3 + NH4OH

Кальций цианамидінің топырақпен әрекеттесуінен түзілген H2CN2 тез арада мочевинаға ауысады:

H2CN2 + H2O = CO(NH2) 2

Пайда болған мочевина уреаза ферментінің әсерінен көмірқышқыл аммонийге ауысады.

Бұл тыңайтқыштардың өзгеріске ұшырауынан түзілген көмірқышқыл аммоний нитрификация құбылысы кезінде нитратты қосылыстарға айналады:

(NH4) 2CO3 +4O2 =2HNO3 + 3H2O + CO2

2HNO3 + Ca (HCO3) 2 = Ca(NO3) 2 + 2H2CO3

Амидті тыңайтқыштардың топырақпен әрекеттесуі топырақ реакциясына‚ оның құрамындағы қара шірінді мөлшеріне тағы басқа қасиеттеріне байланысты өтеді.

Ұқсас жұмыстар

Ерітіндідегі ион алмасу реакциялары: молекулалық, толық және қысқартылған иондық теңдеулер, тұнба және бейтараптану реакциялары

Химиялық реакцияның типтері: орынбасу және алмасу реакциялары - сабақ жоспары

Тыңайтқыштардың түрлері, химиялық құрамы және органикалық тыңайтқыштарды қолдану

Аминқышқылдардың стереоизомериясы, жіктелуі және химиялық реакциялары

Химиялық байланыстың табиғаты: иондық, коваленттік, сутектік және металдық байланыстар

Химиялық байланыстар: ковалентті, иондық, металдық және сутектік байланыстардың сипаттамасы

Спирттердің химиялық қасиеттері, реакциялары және қолданылуы

Альдегидтер мен кетондардың химиялық қасиеттері, негізгі реакциялары және алу әдістері

Комплексті тыңайтқыштардың құрамы, өндірісі және қолдану тиімділігі

Азотты тыңайтқыштар: құрамы, түрлері және агрономиялық маңызы

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz