Орталық жүйке жүйесіндегі қозу және оның таралу ерекшеліктері

Тақырып: «ОЖЖ қозу. Қозудың таралу ерекшеліктері»

Жоспар:

Жүйке орталықтарының физиологиялық қасиеттері

Жүйке орталығы деп бірыңғай қызмет атқаратын, ОЖЖ-нің белгілі бір жерінде топтасқан нейрондар жиынтығын айтады.

Жүйке орталықтарының физиологиялық қасиеттері

Жүйке орталығында қозу бір бағытта өтеді

Жүйке орталығынан қозу баяу өтеді, яғни әр синапста 1 - 2 мс кідіреді (0, 5 мс медиатордың бөлінуіне, 1, 5 мс медиатор диффузиясына) .

Тез қажу (медиатор санының азаюы, қуат қорының азаюы, постсинапстық рецепторлардың медиаторға бейімделуі)

Қозудың жинақталуы - (1863 жылы И. М. Сеченов) ОЖЖ табалдырық күштен төмен қозуларды жинақтап, рефлекс жауапты тудырады.

Жинақы қозудың екі түрін ажыратады:

- кеңістік, ол конвергенцияға

негізделген;

- бір іздік немесе уақыттық.

5. Конвергенция - бірнеше нейроннан келіп түскен әртүрлі серпіністер бір жүйке орталық-тарында (нейрондарда) жиналуы. Конвергенцияның келесі түрлерін ажыратады:

- мультисенсорлық;

- мультибиологиялық;

- сенсорлы-биологиялық;

- аксосенсорлық.

6. Дивергенция - бір аксон тармақталып әр түрлі нейрондармен байланысады да көптеген синапстар құрайды. Сондықтан жүйке орталықтары бірден бірнеше рефлекстік іс әрекетке қатысады. Адекватты рефлекстік реакция пайда болады.

7. Окклюзия - «бітелу». Рецептивтік өрістердің бір бөліктерінің жабылуы. Жинақы реакциясы жеке тітіркендірген-дегі арифметикалық қосынды реакция жауабынан төмен болады.

8. Жеңілдеу - жинақы реакциясы жеке тітіркендірген-дегі арифметикалық қосынды реакция жауабынан жоғары болады.

9. Қозудың жиілігі мен күші тітіркендіргіш жиілігі мен күшіне тең болмайды, өзгереді - Трансформация.

10. Әсерден кейінгі жауап. Рецепторды тітіркенуі тоқтағанмен рефлекстік әсерлер жалғасады:

- қысқа мерзімді (ізді деполяризация) ;

- ұзақ мерзімді (қозу нейрондар арасындағы

тұйық тізбектермен айналып жүреді) .