Топырақтың органикалық бөлшектері: фульвоқышқылдар, гумин қышқылдары және гумин

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Топырақтың органикалық бөлшегі

Орындаған: Тұрғанхан Ж

Тексерген: Ошақбаева Ж

Алматы 2012

Жоспар:

І. Кіріспе

Топырақтың органикалық бөлшегі

ІІ. Негізгі бөлім

Фульвоқышқылдар

Гумин қышқылдары. Гумин

Гиматомелан қышқылдары

ІІІ. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Топырақтың органикалық

бөлшегі

Органикалық зат және оның өзгеру процестері топырақтың негізгі қасиеттері мен белгілеріне және оның қалыптасуына үлкен әсерін тигізеді. Сонымен қатар өсімдіктердің қоректенуіне, топырақтың жақсы су физикалық қасиеттерін дамытуға, әртүрлі элементтердің топырақ пен биосферадағы миграциясына қатысады. Топырақта жүретін барлық негізгі процестер органикалық заттардың тікелей немесе қосалқы қатысу нәтижесінде асады.

Ф у л ь в о қ ы ш қ ы л д а р

Фульвоқышқылдар - гумустық қосындылардың суға ең ерімтал тобы, жылжымалы жалпы гумустық заттардың молекулалық шамасына қарағанда, молекулалық массасы көп төмен болатын зат. Гумустық заттардың басқа тобына қарағанда, көміртегі мөлшері де аз болуына бейімді келеді. Күлгін, қызыл тропиктік, боз топырақтарда көбірек кездеседі.

Гумин қышқылдары - минералдық және органикалық қышқылдарда ерімейтін гумустық қосындылар тобы. Молекулалық массасы жоғары, көміртегінің мөлшері 62%-ке дейін, қышқылдылық сипаты басымдау зат. Қара, қара-қоңыр, кейде орманды сұр, жақсы өңделген шымды-күлгін топырақтарда көбірек мөлшерде кездеседі.

Гумин қышқылдары

Гумин - гумустың экстрациялан - байтын бөлігі. Шамамен екі типті қосындылар түрінде кездесуі мүмкін: балшықты минералдармен берік байланған гумустық заттар анатомиялық құрылысын жоғалтқан және берік компоненттермен, соның ішінде лигнинмен, байыған жартылай шіріген өсімдік қалдықтары.

Г у м и н

Гаметомелан қышқылдары - фульво және гумин қышқылдарының орташа қасиеттерімен сипатталған гумустық заттар тобы. Бұрын гумин қышқылдары тобына біріктірілетін. Бірақ олардан полярлы қышқылдарда еруі және басқа қасиеттермен ерекшеленеді.

Қазіргі уақытта фульво және гумин қышқылдарының құрамы мен құрылысы терең зерттелген.

Гаметомелан қышқылдары

Органикалық заттар топырақта өзіне тән белгілер қалыптасуына, әртүрлі процестер жүруіне және өсімдіктер қоректенуіне үлкен әсерін тигізеді. Бірақ органикалық заттардың барлық топтары, яғни жас органикалық қалдықтар, детриттер т. б. гумустық заттар түрлері топыраққұралуда, оның құнарлығы қалыптасуында және өсімдіктер қоректенуінде әртүрлі өздеріне тиісті рөлдерді атқарады.

Қорытынды