Тыныс алу ағзаларының аурулары

ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ С. Д. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырып: Тыныс алу ағзаларының аурулары

Орындаған: Сәрсенбаева Ұ.

Факультет: Жалпы медицина 07-17топ

Қабыпдаған: Өсер Стамқанұлы Кеңес

2009ж.

Тыныс алу ағзалары турулы жалпы түсінік

Тыныс алу жүйесі-оттегін сіңіріп, көмір қышқыл газын шығаруын қамтамасыз ететін өзара байланысты көптеген үрдістерді айтады.

Тыныс алуға қатысатын мүшелерге:

Мұрын қуысы, жұтқыншақтың мұрын бөлігі, кеңірдек, өпеден тыс жатқан бронхтар мен негезгі мүше-өкпе жатады.

Жоғарыдағы аталған мүшелердің бұзылысы жалпы тыныс алу мүшелерінің ауруына алып келеді.

Тыныс алу ағзаларының аурулары

жедел бронхит және созылмалы бронхит

өкпенің жедел ағымды қабынуы (пневмониялар)

деструкциялы (абцесс, гангрена) сырқаттары,

өкпенің созылмалы бейспецификалық сырқаттары,

бронхылар мен өкпенің карциномалары,

плеврит.

Өкпенің зерттеу әдістері

РЕНТГЕН-жүйесінде ең негізгі зеттеуші мүше өкпе.

Томография

Флюгрофия

Бронхография

Ангиопульмонография

Кавограмма

КТ

МРТ

Өкпенің құрылысы

Өкпе дерттерінің рентген суретіндегі белгілер

Өкпе дерттерінің белгілерінің бірі-өкпеде көлеңкінің болуы. Қандай да дерт болмасын ауаға толған өкпеде өзінің көлеңкесін береді (өкпенің қабынуы, тығыздануы, ісік, жарғақ арасындағы сары су жиналуы т. б.

Орналасатын орны

Саны

Пішіні

Көлемі

Қоюлығы

Құрамы

Шекарасы

Қозғалуы

Өкпе дерттерінің рентген суретіндегі белгілер

Сипаттамалары.

Аумағына қарай көлеңкелер: аумақты, өкпенің бөлігіне, бөлшегіне жайылуы.

Дерттің түрі пішіні жағынан: дөңгеленген, сопақша үш бұрышты, сызықша, пішінсіз т. б.

Саны жағынан: біреу немесе бірнеше көп

Қоюлығы жағынан: нәзік, орта дәрежелі, қою көлеңкелер болды.

Құрамы жағынан: біртұтас, біртұтас емес.

Шекарасы жағынан: тегіс анық

тегіс емес анық

тегіс емес анық емес.

Көлемі жағынан: түгелдей, түгелге жақын.

шектелген.

ошақталған.

таралған, шашыранды.

шектеоген шашыранды.

Қозғалуы жағынан: қозғалысты

қозғалыссыз

Өкпе дерттерінің ренгенологиялық көрінісі

Өкпенің қабынуы

Өкпенің қабынуы оның құрылымына, тыныс алғандағы қозғаластарына айрықша әсерін тигізеді.

Бірінші болып көрінетін белгі - өкпенің көлеңкеленуі.

Қабыну барлық тіндерде болса (бронхтың, қан тамырларының қабырғаларында) көлеңке соған баланысты шектепген, өкпенің суретті молайып шым - шытырық болуына әкеліп соқтырады.

Қабыну өкпенің көпіршігінде және аралық тіндерде болса онда қоюлығы, аумағы әр түрлі шексіз көлеңкелер болады.

Өкпенің қабынуы

Қабынған өкпенің көлемі кішірейеді, тығыздығы босаңдайды, көлеңкесінің арасында, қабыну қайтқан жерде ашық, ауаланған өкпенің бөлшектері көрінеді. Қабынудың тарқау кезінде өкпе суреті молайып, шым-шытырық көрініс береді.

Жарғақтың арасында сары судың жиналуы

Көлеміне қарай қою, қоюлығы біркелкі, шеті анық емес көлеңке көруге болады. Бұл көлеңке орталық мүшелерді қарама-қарсы бағытқа ығыстырады. Ауру адамды бір жағына қисайтып қарағанда деңгейін өзгертіп, жайылып кетеді. Деңгейі өзгермесе, ондай сары су жарғақтың арасындағы қуыстарда жиналған сары су болып саналады. Біріне-бірі жабысып, жарғақтардың арасында әр мөлшерде қалталар пайда болады да сары су осы қаллталарға жиналып көлеңке береді.

Плевра арасына судың жиналуы

Өкпе паренхимасының арасына сұйықтық жиналса, науқасты жанымен жатқызғанда оның орналасқан орны өзгермейді.

Егерде плевра қуысына жиналатын болса науқастың дем алуына, қимылына қарай сұйықтықтың орны ауысып отырады.

Плевраның қабынуы

Өкпенің абсцесі

Бронхит - бронхтардың қабынуы

Бронхтардың жалпы пішіні, ауа өткізу қасиеті өзгереді:

-бронхтың жартылай бітелуі

-қақпаша бітелу

-бронх толық бітеледі

Аралық бронхтардың шырышты қабатынан өсетін ісіктер

Аралық бронхтардың шырышты қабатынан өсетін ісіктердің рентген суретіндегі белгілері жарақаттанған бронхтың ауландыратын бөлшегіне сай орта дәрежелі қоюлықтағы көлеңке береді. Көлеңкенің шеттері белгісіз немесе анық болуы мүмін.

Рентген көрінісі

Микроскоппен

қарағандағы көрінісі

Ағзаны ашып

қарағандағы көрінісі

Бронхэктаздар

Туберкулез сипаттамасы

Туберкулез дертінде рентген суретіндегі, өзінің пішінін жоғалтады.

Өкпенің қабынған жері түп тамырымен ыдырап, тарап кетуі мүмкін. Өкпе тығыздалып, дәнекер еттен құралған сауытпен қапталады. Өкпеде жиналған әртүрлі тұздар сіңіп тасқа айналуы қауіпі бар. Туберкулез жиі өкпенің жоғарғы ұшында орналасады.