Двигательдердің атқаратын қызметі мен түрлері

Презентация қосу

Двигательдердің
атқаратын қызметі мен
түрлері

Орындаған:
Турганов Ш.
Двигательдің
атқаратын қызметі
Двигательдерінің пайдасы өте көп пайдасы болғандықтан
зияны да баршылық. Алыстан алмай өзіміздің Алматы
қаласын алатын болсақ мұнда қаланың экономикасы
жылдан жылға артып келе жатыр соның ішінде
автомобильдер дәлел бола алады. Экономиканың
көтерілуінің салдарынан экологияның нашарлауы халықты
күйзендіреді. Осы секілді көптеген мысалдар келтіруге
болады. Елімізде қаншама зауыттар еңбек етіп жатыр.
Бұлда халық пайдасына шешіледі.Пайда табу арқылы
өзміздің экологиялық жағыдайымызды төмендетіп бара
жатырмыз. Бұның барлығы осы двигательдер арқылы іске
асырылып жатқаны барлығына мәлім. Бұл өмірде
двигательдер үкен рөл атқарады. Менің ойымша әрине
зияндылығынан пайдасы мол. Ал енді сол двигательдерге
кеңрек тоқталсамба деймін.
Жер қыртысындағы және мұхиттардағы ішкі энергия қорларын іс жүзінде қисапсыз көп
деп санауға болады. Бірақ энергия қорының бар болып қоюы жеткіліксіз.
Энергия есебінен фабрикалармен басқа да ауыл шаруашылық машиналарды қозғалысқа
келтіріп, электр тогыгенераторларының роторын, т.т. айналдыра білу қажет.
Адамзатқа жұмыс ітеуге қабілетті құрылғылар-двигательдер керек.
Қазіргі заманғы техниканың жылу двигательдерінсіз ойға сыйымсыз. Осыған қарап жылу
двигательдерінің біздің өмірімізде ең маңызды екенің көруге болады.
Ал осы жылу двигательдеріне мынадай анықтама беруге болады:
Жер бетіндегі двигательдің көпшілігі-жылу двигательдері: яғни отынның ішкі
энергиясын механикалық энергияға айналдыратын құрылғылар.
Двигательдері поршеньді беттеріне немесе турбина қалақтарына түсіретін
газ қысымдары айырымы арқасында жұмыс істейді. Қысымдардың бұл
айырымы температуралар айырымы көмегімен жасалады. Мүмкін
болатын ең жоғарғы ПӘК температуралардың бұл айырымына
пропорционалжәне қыздырғыштың абсолют температурасына кері
пропорционал.
Двигательдің қызметі
Двигатель салқындатқышсыз жұмыс істейалмайды, көбінесе оның
қызметін атмосфераға атқарады.
Жылу двигательдерін жылу электр станцияларында пайдаланудың
маңызы өте зор. Онда олардың элекутр тогы генераторларының
роторларын қозғалысқа келтіреді. Біздің елімізде барлық электор
энергиясының 80%-тен астамын жылу электр станциялары береді.
Жылу двигательдерін барлық атом электр станцияларына орнатады.
Жылу двигательдері дегеніміз мұнда бу трубиналары. Бұл
станцияларында жоғарғы температурадағы бу алу үшін атом ядросы
энергиясы пайдаланылды. Осы заманғы транспорттың барлық
негізгі түрлерінде жылу двигательдерібасымырақ пайдаланылады.
Автомобиль транспортында жанғыш қоспаны сырттай түзетін олар
карбюраторлы двигательдер олардың іштен жанатын поршеньді
двигательдержәне жанғыш қоспаны тікелей цилиндр ішінде түзетін
двигательдерге дизель қолданылады. Бұл двигательдер
тракторларға орнатылады, бұл ауыл шаруашылығында
таптырмайтын нәрсе.
Темір жол транспортында XX ғасырдың ортасына дкйін
негізгі двигательдер бу машиналары болды. Енді негізінен
дизель қондырғылары тепловоздар мен электрвоздарды
пайдаланады. Алайда сол электровоздардың өзі энергияны
көбінесе электр станцияларының жылу двигательдерінен
алады.
Су транспортында іштен жанатын двигательдер, сондай-ақ,
ірі кемелер үшін қуаты бу трубиналары пайдаланылады.
Авиацияда жеңіл ұшақтарға поршеньді двигательдер, аса
үлкен лайнерлерде-турбореактивті және рективті
двигательдер орнатылады, ал бұлардың өздері де жылу
двигательдер қатарына жатады. Реактивті двигательдер
ғарыш ракеталарында да қолданылады. Жылу двигательдері
және табиғатты қорғау.
Өндірістік процестерден басқа түрлерінін барлығымен салыстырғанда, ең
жоғарғы дәрежеде пайдалануға қолйлы энергия алу мақсатымен жылу
двигательдерін барлық жерлерде қолдану оның қоршаған ортаға әсер
етуімен баланысты.
Термодинамика заңдарына сәйкес электр энергиясын және механикалық
энергияны өңдіруді, принціпінде қоршаған ортаға әжептәуір жылу
мөлшерін жіберменй іс жүзіне асыру мүмкін емес. Ал бұл Жерде орташа
температьураның біртіндеп көтерілуіне әкеп соқпай қоймайды. Қазір
барлық двигательдердің қуаты 1010 кВт шамасында. Бұл қуат 3*1012 кВт-
қа жеткен кезде, орташа температура шамамен бір градусқа көтеріледі.
Температураның одан әрі жоғарлауы мұзайдындардың еруі және Әлемдік
мұғит деңгейінің катастрофалық көтерлуі сияқты қауіп туғызуы мүмкін.
Бұған қоса отынды көп мөлшерде жаққанда бөлініп шығатын
көмірқышқыл газы (CO2) мөлшерінін атмосферада артуы салдарынан
Жердегі температура қауырт артуы мүмкін. Атмосферадағы көмірқышқыл
газ су буымен қатар «көктеме (парник) эффектісіне» әкеп соғады.
Атмосфера Жер бетін қыздыратын көрінерлік күн сәулесін нашар жұтады.
Қызған жер беті өз кезегімен көрінбейтін сәуле (жылулық) шығарады. Ал
ол негізінен атмосфералық көмірқышқыл газбен жұтылады. Аспан ашық
болғанда Жер бетіне түсетін күн сәулесінің 10-20%-і ғана ғарышқа қайыра
қайтарылады. Жер бетінен температурасы «көктеме эффектісімен»
арқасында, ол жоқтағыдан шамамен 35 С жоғары. СО2 шоғырынын артуы
Жер бетінен жылу сәулесін бұрынғыдан да көбірек жұтуына әкеп соғады.
Бұл Жер температурасының артуын туғызады.
Жылу двигательі
Бірақ жылу двигательдерін қолданудың негативті салдарлары
мұнымен шектеліп қана қоймайды. Жылу электр станцияларының,
автомобильдердің, іштен жану двигательдерінің, т.б жану
қалдықтарымен бірге атмосферағаөсімдіктерге, жануарларға және
адамдарға зиянды заттар: күкірітті қосылыстар (тас көмір жанғанда),
азот көмірсутегі тотығады, көміртегі тотығы (11) СО және басқалары
үздіксіз шығарылып жатады. Бұл салада әсіресе саны адам айтқысыз
көбейіп жатқан, ал пайдаланылған газдардың тазартылуы қиын
болатын автомобильдер аса күшті қауіп туғызады. Атом электр
станцияларында қауіпті радиоактиыті қалдықтарды жою
проблемалары туып тұр.
Бұған қоса, электр станцияларында бу трубиналарын
қолданупайдаланылған буды сатуға арналған су қоймалары борған
сайын үлкен аудандарды қажет етуде. Электр станцияларының қуаты
арқан сайын суды тұтыну қауырт артады. 1980 жылы біздің елімізде
осы мақсат үшін 200 км3, яғни шаруашылықтың баолық салаларын
сумен қамтамасыз етудің 35%-і шамасындай су қажет болады.
Атмосферадағы көмірқышқыл газының көлемдік шоғыры ондағы
барлшық газдардың 0,314%-ін құрайды. Алайда бұл шоғырдың тіпті
мардымсыз ұлғаюының өзі-ақ Жердің жылу балансын күрт бұзуға
қабілетті деген елеулі қауіп бар. Ал қазірдің өзінде-ақ жыл сайын
атмосфераға шамамен СО2-ның 5 млрд. тоннасы шығарылады.
Осының бәрі қоғам алдында бірқатар маңызды проблемалар қояды.
Жылу двигательдерінің ПӘК-іе көтерудің асамаңызды міңдеттерімен
қатар қоршаған қорғау жөнінде бірқатар шараларды іс жүзіне
асыруды талап етеді. Атмосфераға зиянды заттардың шығарылуы
бөгет болдатын құрылымдардың тиімділігін арттыру қажет:
автомобиль двигательдерінде отынның әлдеқайда толық жануына
жетуіміз керек. Қазірдің өзінде пайдаланылған газдарда СО құрамы
көп болатынавтомобильдерді іске қосуға рұқсат етілмейді. Әділетті
автомобильдермен бәсекелесе алатын электромобильдерді жасау
мүмкіндігі және сондай-ақ, пайдаланылған газдарда зиянды заттары
жоқ отынды, мысалы, сутегінің оттегімен қоспасы арқылы жұмыс
істейтін двигательдерді пайдалану мүмкінділігі талқылануда.
Аудандарды және су қорын үнемдеу үшін сумен жабдықтаудың
тұйық циклді тұтас кешенді электр станцияларын, бірінші кезекте
атом электр станцияларын салу тиімді.
Күш салынып жатқан басқа бағыт-бұл энергияны пайдаланудың
тиімділігін арттыру, оны үнепмадеу үшін күрес.
Жоғарыда аталып кеткен проблемаларды шешудің-адамзат үшін
өмірлік маңызы зор. Қоршаған ортаны қорғауды ұйымдастыру бүкіл
жер жүзінде күш салуды қажет етеді. Бұл мәселе бүкіл әлемдік
проблемаға айналып отыр. Бұған бір шара қолданылатын шығар
дегенге сенемін.

Ұқсас жұмыстар

Органикалық заттар

Эпителийлік ұлпа немесе шекаралық ұлпа

Мәдениеттің атқаратын қызметтері

Тілдің функциялары

Экономикалық ауытқудың себептері

Өсімдік ұлпасының түрлері

Өсімдік ұлпалары

Орталық банк

Карбюраторлы қозғалтқыштың қоректендіру жүйесінің құрылымы және бөлшектерінің конструкциясын жобалау

Эпидермис және тамырдың эпиблема

Пәндер