АСТАНАНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ

Астананың экологиялық жағдайы

Орындаған: Таймасова А. М Эк117

Тексерген:

Қаланың орнықты дамуы оның экномикалық әлеуетінен, жер, адам және басқа ресурстарының болуынан ғана емес, сондай-ақ қалалық экожүйесінің жағдайынада тәуелді. Осылайша, Гидрометеорология орталығының деректеріне сәйкес Астана қаласының экологиясы 2006 жылмен салыстырғанда бірқатар жақсарды. Егер 2006 жылы ауаның ластану индексі АЛИ = 4, 7 болса, онда 2007 жылы АЛИ = 4, 28 құрады. Қала ауасын ластаушылардың негізгі үш көзі - бұл стационарлы көздер (ЖЭО, қазандықтар), автокөлік және ұйымдастырылмаған ластау көздері (құрылыс алаңдары, өндіріс алаңдары, цемент нүктелері, асфальттық бетон зауыттар және т. б. ), әрқайсысының үлесі диаграммада ұсынылған. Өткен жылдар деректеріне сәйкес Астана қаласындағы стационарлы көздерден шыққан ластаушы заттар көлемі төмендеу тенденциясына ие. 2008 жылы бұл тенденция сақталады және қала экожүйесінің ауа құрамына ластаушы заттар эмиссиясы 42 мың тоннаға дейін азаяды деп күтілуде

Қозғалмалы көздерден болатын эмиссиялар керісінше өседі: 2007 жылы олар 60, 6 мың тоннадан асты, ал 2005 және 2006 жылдары сәйкесінше 44, 1 мың және 46, 2 мың тоннаны құрады. Ұқсас ахуал Қазақстаның барлық ірі қалаларында байқалады, онда автокөліктің ауа бассейінін ластауға салымы соңғы жылдары 60% және одан астам, ал Алматыда - жалпы шығыстардың 80% құрайды. Астанада қозғалмалы көздердің үлесі 55% асты, бұл автомобильдер санының тұрақты өсуімен байланысты, сондай-ақ шығысы экологиялық нормалардың жол берілетін мөлшерінен асатын машиналардың ескі үлгілерінің бар болуы мен пайдаланылуына байланысты. 2005 жылы 120 мыңнан астамы, 2006 -160 мыңнан астам машина, 2007 жылы 210 мыңнан астам тіркелген автокөлік болды. Ауаға ластаушы заттардың шығарылуын азайту үшін келесі шаралар атқарылды: • ЖЭО-2 мен ЖЭО-1 қазандықтарының күл ұстаушылары қайта жөнделді • көлік құралдарының бір бөлігі газ жанармайына көшті. 250 карбюраторлы қозғалтқыштары бар шағын автобустардың 165 (немесе 66%) газ жанармайымен жұмыс істейді, қаланың коммуналдық кәсіпорындарында 120 машина газға көшірілген • қаланың барлық жолаушылар кәсіпорындарында қозғалмалы құрам жаңатылған «Газель» маркілі шағын автобустар мен карбюраторлы қозғалтқыштары бар ескірген үлгідегі автобустар ауыстырылған. «EURO-2», «EURO-3» улағыш заттардың еуропалық стандарттарына жауап беретін және зиянды өнімдерді шығарудың ең төмен дәрежесіне ие дизельді қозғалқыштары бар автобустар сатып алынды. 2007 жылы жолаушы кәсіпорындары 157 қазіргі заманғы автобустарды сатып алды.

Су сапасы бойынша 2007 жылы Астана екінші классқа жатқызылды (таза), жоғары жатқан судың ластануы индексі (СЛИ) 0, 94 құрады (2006 жылы СЛИ=0, 97) . Салыстыру үшін: Алматыда СЛИ=2, 15 (3 класс, орташа ластанған), республика бойынша - 2, 62 (4 класс, ластанған) . Су ластануының негізгі себебі өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтар, сондай-ақ жүк және жеңіл автомашналарды ашық су қоймаларында жуу фактілері болып табылады. Су ресурстарының сапасын жақсарту үшін: • жауын су кәрізі құрылысының бірінші сатысы аяқталды, екінші саты бойынша 11, 4 км коллекторлар құрылыс аяқталды. Тазарту құрылыстары мен үш насостық станцияны салу жалғастырылуда.

Қаланы көкалдандыру және абаттандыру бойынша - жалпы мақсаттағы жасыл желектердің негізгі бөлігі ағаштарға, талдарға және көк алаңдарға берілген. 2007 жылы бір тұрғынға шамамен 6, 26 м2 жасыл желек келгеҚаланы одан әрі көкалдандыру және абаттандыру үшін келесі шаралар қабылданған: Астана қаласының қала шеті аумағында және негізгі көлік магистралдары бойында ландшафты желектерді құру бойынша жобалау-іздестіру жұмыстары жүргізілді және тиісті шаралар қабылданды. 2007 жылы гүл ошақтары мен топырақтары году создано 94, 7 мың шаршы метр аумағында отырғызылды ; жеті кіші бақ құрылысы аяқталды. «Арай» саябағының құрылысы бойынша жұмыстар жүргізілуде, «Жер-Ұйық» саябағының екінші кезегі, төрт кіші бақ құрылысы жүргізілуде; Есіл жағасындағы Президент саябағының құрылыс жалғасуда, бірінші кезегі аяқталды - 23 га. Екінші құрылыс кезеңінің жобалау-сметалық құжаттамасы әзірленді. 2008 жылы қаланы көкалдандыру және абаттандыру бойынша жұмыстар жалғасады және жасыл желектер көлемі 660 гектарға дейін немесе бір тұрғынға шаққандағы 8 м2 құрайды деп күтіледі. н

Астана қаласының өңдеуші өнеркәсібінің салалық құрылымында шамамен жартысын (49%) басқа металлдық емес минералды өнім өндірісі алады (1-кесте) . Айтарлықтай үлесті сонымен бірге азық-түік өнеркәсібі (16%), машина жасау (11%), металлургия өнеркәсібі және дайын металл бұйымдарын жасау алады (10%) .

Бас қаламыздың экожүйесінде бүгінгі күні ең әлсіз звено деп автокөліктер жағдайын айтуға болатын шығар. Астана жолдарымен күнделікті 100 мыңнан аса ауыр және жеңіл көліктер жүреді. Бұлардың барлығы жиналып улы қалдықтардың айтарлықтай, атап айтқанда, жалпы көлемнің 40%-ын құрайды. Мамандар автокөлік иелеріне ілеспе газды пайдалануды, ал қалалық автопаркті электр көліктермен толтыруды әрі жанармай сапасына қатаң бақылау қоюды ұсынып отыр. Біздің жер қойнауларымыз пайдалы қазбалармен байытылған болса, үстіңгі жағы зиянды қалдықтарға толып барады. Егер көрінбейтін ауа «қалдықтарымен» жоғарғы технологиялар көмегі арқылы күресетін болсақ, тұрмыс және өндіріс қалдықтарынан тек қана көму арқылы құтылуға болады. Астана қаласының шығыс жағында қала бойынша қалдық-қоқыстар көметін бір ғана орын бар. Бұл полигонның аумағы 65, 4 гектар. Арнайы дайындалған карьерде 1972 жылдан бері қалдықтарды көму жұмыстары жүргізіліп келеді. Мамандардың айтуынша, оны шамамен 2010 жылға дейін пайдалануға болады. Бүгінге дейін полигонға 14 млн. м3 қалдықтар көмілген. Жыл сайын мұнда 450-500 мың м3 қалдық-қоқыстар келіп түседі екен. Ал, жаңа полигонның құрылысына байланысты жоба дайын тұр.