Май бұршақ, маңызы және өсіру технологиясы

Майбұршақтың алғы дақылын дұрыс таңдап алмаса, егістікті арамшөп басып кетеді. Сондықтан танапты арамшөптерден тазартатын және өзінен соң азотты аз қалдыратын дақылдардан кейін себу тиімді. Мұндай алғы дақылдарға картоп, жүгері, күздік бидай, қант қызылшасы жатады.

Май бұршақтан лецитин, желатин және кондитер тағамдары дайындалады. Май бұршақтың 1 тонна дәнінен 113 кг май алуға болады. Сүзілген май тағам ретінде пайдаланылады.

Май бұршақтың егіс көлемі республиканың оңтүстігінде суармалы жерлерінде, әсіресе Алматы облысында орналасқан.

Май бұршақтың май сабын, бояу өндірісінде қолданылады. Май бұршақты көктей шауып алуға, сүрлемге арнап өсіруге болады.

Егін себуге 1-10күн қалғанда әр гектарға препарат бойынша 5-10кг трефлан немесе 2-5кг дуалды ОН-400, ОВТ-1В машиналарымен шашып, БЗТС- 1, 0 немесе БДТ-7, БД-10А тамырымен сіңіріледі.

Май бұршақты себу мерзімі топырақ қыртысының жылынуына байланысты. Негізінен тұқымды топырақ 12-14°C қызңғанда СКОН-4, 2 немесе СЧП-6 селкаларының бірімен себіледі;

Тұқым себу мөлшері әр гектарға 0, 4-0, 5 млн өнгіш дән ;

Өнімділігі үшін егісті күтіп-баптауға көп байланысты:

Дәннің бөрітуі үшін топырақтағы ылғал қоры болғаны жөн. Сондықтан оны кейін топырақты катоктармен нығыздау керек.

Май бұршақ отамалы дақыл болғандықтан оны кең қатарлы әдіспен (қатар аралығы 45, 60, 70см) тереңдікте себіледі.

Май бұршақ көктеп шыққанға дейін арам шөптер де үсіп үлгереді. Сонымеен қатар жауын-шашын мол жауса топырақ бетінде қабыршақ пайда болады.

Егістікті күтіп баптаудағы агротехникалық шаралаодың бірі - май бұршақты суару. Дақыл гүлдену мен түю кезінде суды көп қажет етеді

Май бұршақтың өсу кезінде қажетті температура жиынтығы ерте және орташа пісетін сорттар үшін 1500-2000°C, ал кеш пісетіндер үшін 2000-3000°C болады.

Май бұршақ дәнінің бөртуі үшін ылғал мол болуы керек, ал көктеп шыққан соң гүлденгенге дейінгі суға деген мұқтаждығы онша жоғары емес, сондықтан азғана күндік құрғақшылыққа төзеді. Ылғалы ең көп қажет ететін мерзімі - гүлдену мен дәндену кезеңі. Бұл кезде топырақ ылғал жеткіліксіз болса, май бұршақтың өнімі төмендейді.

Май бұршақты суару мөлшері топырақтың сулық -физикалық қасиеттеріне жауын-шашын мөлшеріне және басқа жағдайларға байланысты. Өсу кезеңі бойы дақылды 4-5 рет суарады. Суару мөлшері әр гектарға орташа есеппен 500-700 текше метр. Құрғақшылық жылдары суару саны көбірек, ал ылғал молдау жылдары, керісінше, аздау болады.

Жинау мерзімі жақындағанда май бұршақтың жапырақтары түсіп, бұршақтары сарғая бастайды, дәні бұршақ қабынан оңай ажырайды және ылғалдылығы 20-22%- тен аспайды. Осы кезде май бұршақты қайта жабдықталған «Нива» комбайнымен тікелей орады.

Ұқсас жұмыстар

Май бұршақ

Майбұршақ өсіру технологиясы. Республиканың Оңтүстік-шығыс жағдайында жоғары өнім алу шаралары

Ақ қауданды капутаны көшетсіз әдіспен өсіру

Ноқат дақылы

АРЫШ ӨСІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Пәндер