Менеджменттегі коммуникация туралы

Менеджменттегі коммуникация

Дәріс жоспары:

Басқарудағы коммуникацияның ролі және оның түрлері.

Коммуникация процесі.

Ұйымдық қарым- қатынас кедергісі және оны жою әдістері.

Вербалды және вербалсыз қатынас құралдары

Коммуникация түсінігі

Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас, екі және одан да көп адамдардың өзара түсінусуге негізделген байланысты, бір-бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы.

Басшы өзінің көпшілік уақытын мәліметтер алу және шешім қабылдау үшін біреулермен байланысуға, қарым-қатынас орнатуға арнайды. Басқарудың жоспарлау, ұйымдастыру мотивация және бақылау қызметтерін отындау да қарым-қатынас орнатуға байланысты. Коммуникация - басшылық етудің байланыстырушы процесі болып табылады.

Менеджерлер өз жұмысын ойдағыдай орындау үшін тиімді қарым-қатынас - орнатуы қажет.

Шет ел зерттеушілерінің пікірінше, тиімсіз қарым-қатынас - проблемалардың туындауының басты себептерінің бірі. Тиімді жұмыс істейтін басшылар- бұлар тиімді қарым-қатынас орната білетіндер. Ұйым ішінде, одан тысқары жерде де тиімді қарым-қатынас ұйым аралықтары үшін де, сыртқы орта үшін де аса қажетті, сол мақсатта олар түрлі адамдарды пайдаланады.

Сыртқы орта арқылы пайда болатын алуан түрлі проблемаларға байланысты ұйым ішінде әр түрлі талқылаулар, жиналыстар, телефон арқылы келісімдер жүргізіліп, қызмет жазбалары, есептері, бейнетаспалар т. б. жасалады.

Коммуникация түрлері

Вертикалды (тігінен) коммуникация

Ұйым ішіндегі бір деңгейден келесі деңгейге ауысу барысындағы коммуникация

Горизонталды (көлденең) коммуникация

Ұйымның ішкі бөлімшелерінің арасындағы коммуникация

Коммуникация түрлері

Формалды коммуникация

Формалды емес коммуникация

Міндетін, қызметін орындау барысындағы қарым қатынасты сипаттайтын коммуникация

Әртүрлі қызығушылықпен (өсек) туындайтын адамдар арасындағы коммуникация

Коммуникация түрлері

Тұлғааралық

(Екі адам арасындағы қарым-қатынас)

Ішкі

(адамның өз-өзімен қарым-қатынасы)

Шағын топтарда

(3 адамнан 9 адамға дейін)

Көпшілік

(10 адамнан 100-ге дейін)

Ұйымдастырушылық

(100 адамнан артық)

Тұлғааралық

( көп адамды қамтиды)

Коммуникациялық процесс

2. Коммуникациялық процесс- бұл екі не одан да көп адамдар арсындағы мәліметтер алмасу, әрі оның негізгі мақсаты мәліметтің түсінікті болуын қамтамасыз ету. Коммуникация - бұл күрделі процесс және де оны жақсы түсіну үшін процесс сатыларын түсіне білу керек.

Мәлімет алмасу процесінің элементтері мыналар болып саналады:

- мәліметті жіберуші идеяны қорытушы немесе мәліметті жинаушы және оны таратып беруші болып саналады;

- символдар көмегімен кодталған мәліметтің өзін хабарлау;

- канал, мәліметті беру құралы;

- алушы, бұл мәліметті қажет ететін адам.

Коммуникациялық процесс моделі

жіберуші

мәлімет

кодтау

ақпарат

канал

декодтау

Мәліметті алушы

кері байланыс

- шумы и помехи

Сен не естіп тұрсың?

40% мәліметті есту арқылы

Сен не көріп тұрсың?

50% көру арқылы

өсек … 10% өсек арқылы

Notes: Discuss how this came across in the introductions when people talked about their LOVE items and their HATE items. How did they sound? How did they look? How much weight did the actual words carry compared with their vocal expression and faces?

3. Басшы өз уақытының көпшілік бөлігін әңгіме, кеңес өткізуге, тікелей байланыс орнатуға, мәлімет алмасуға жұмсайды. Осыған орай жеке адамдар арасындағы коммуникацияда қандай кедергілер болатындығын білудің айырықша маңызы бар.

Бірінші, қабылдауға - түсініп, ұғынуға қатысты кедергілер. Адамдардың қабылдап, ұғынуына алуан түрлі факторлар ықпал етеді, сондықтан коммуникация тиімділігін кемітпес үшін бұларды ескеру қажет. Коммуникациялық ахуал басшылар мен бағыныштылар арасындағы өзара қарым- қатынасқа байланысты. Кедергілердің өзі осылардың арасындағы келіспеушіліктен немесе пікір қайшылықтарынан туындайды.

Семантика- сөзді және айтылған сөз мәнін пайдалану әдісін зерттейді. Екіншіден, байланысқа қатыса отырып және де символдарды пайдаланып, мәліметтер алмасады, әрі оны түсінуге тырысады да, мұндайда сөз символын, дене қимылы мен мәліметтерді қолданады.

Үшіншіден, вербалсыз (латынша вербалис-ауызша, сөздей деген мағынаны білдіреді) кедергілер. Вербалсыз қатынаста сөзден басқа кез келген символдар қолданылады. Вербалсыз хабар көп жағдайда вербалды хабармен қоса өтеді де, сөз мәнін күшейтуі де немесе өзгертуі де мүмкін. Вербалсыз қатынас мысалына пікір алмасуды, адамның бет әлпетіндегі өзгерісті, мәселен, күлкісін, қабылдамау белгісін, ойнақы немесе түнерген қалпын, қабылдаған немесе қабылдамаған қөзқарасын айтуға болады.

Төртіншіден, нашар кері байланыс. Кері байланыс өте маңызды, өйткені оның өзі сіздің алған хабарыңыздың нақтылығын анықтауыңызға мүмкіндік береді. Басшылар тарапынан жіберілген хабарға қатысты кері байланыстың болмауы жеке адамдар арасындағы мәлімет алу тиімділігін шектейді.

Бесіншіден, тыңдай білмеу. Қарым- қатынас тиімділігін арттырудың маңызды жағдайларының бірі - адам хабарды жібергенде де және қабылдағанда да бірдей болуы тиіс.

Тиімді коммуникация құралдары

Notes: Encourage participants to think about a situation where they must communicate with someone who is hard of hearing; anxious; has been put down in the past; doesn’t know who you are - what are some of the things you can do to help communication?

Тиімді коммуникация кедергілері

Notes: Show the title of this slide and ask people to see if they can suggest some of the barriers-Then reveal the diagram when there has been 2 to 3 mins of ideas from the group